شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
وضعیت رده بندی چکچک ابلق فنوتیپ ویتاتا بر اساس داده های ریخت شناسی در ایران (Oenanthe pleschanka vittata (Hemprich et Ehrenberg، ۱۸۳۳
1
14
FA
سید محمود
قاسمپوری
0000-0003-1129-4406
گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس
ghasempm@modares.ac.ir
منصور
علی آبادیان
گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی، مشهد
aliabadi@um.ac.ir
بهرام
کیابی
گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
b-kiabi @ sbu.ac.ir
در سال های اخیر، هیبریدهای زیادی از جنس چکچک ها از زیرگونه های قدیمی و در پراکنش های جغرافیایی معرفی شده است. یکی از فرم های این پرنده با اطلاعات کم در ایران <em>vittata</em> می باشد. در برخی اوقات، فنوتیپ <em>vittata</em>در چکچک به عنوان زیرگونه ای از چکچک ابلق<em>Oenanthe pleschanka </em>(Lepechin, 1770) در نظر گرفته شده است. بنا به دلایلی جایگاه <em>Oenanthe pleschanka vittata</em> نامشخص باقی مانده است. از بهار 1388 این فنوتیپ کمیاب بین ماه های فروردین تا مرداد به دفعات از قسمت های شمال رشته کوه های البرز، قوچان، دزفول و ارسنجان مشاهده شد. هم چنین این پیش فرض که فرم <em>vittata</em> می تواند به عنوان یک آرایه حد واسط حاصل هیبریداسیون بین<em>O.pleschanka </em><em> </em>و<em> O.hispanica</em> باشد بررسی شد. اما به اندازه کافی جالب است که دامنه پراکنش جغرافیایی <em>vittata</em> بین مناطق هیبریدزائی جفت گونه<sub></sub>های مذکور دیده نشد. داده های مطالعه حاضر بر اساس 37 صفت ریخت سنجی از جدایی <em>vittata</em> از <em>pleshanka</em> پشتیبانی نمی کند. تحلیل تشخیصی و آنالیز CDF در صفات مذکور قادر به جداسازی <em>vittata</em> از چکچک ابلق نمی باشد. احتمالاً مطالعات مولکولی وضوح بهتری از وضعیت سیستماتیک این آرایه به دست می دهد. اطلاعات تکمیلی راجع به آشیانه سازی، آوازخوانی، رفتارهای تولید مثلی مورد نیاز می باشد.
فرم ویتاتا,چک چک ابلق,هیبریدزایی,ایران
http://www.aejournal.ir/article_102734.html
http://www.aejournal.ir/article_102734_be42d919a669c57cafc0f42fa27b395f.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
بررسی تغییرات غلظت فلزات سنگین در پوسته صدف saccostrea cucullata طی پدیده مونسون در سواحل ایرانی دریای مکران
15
24
FA
ساحل
پاکزاد توچایی
دانشگاه زابل, پژوهشکده تالاب بین المللی هامون, ایران
sahel.pakzad@yahoo.com
علیرضا
صفاهیه
دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر, دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی, ایران
safahiah@hotmail.com
محمدتقی
رونق
دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر, دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی, ایران
بیتا
ارچنگی
دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر, دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی, ایران
bita.archangi@yahoo.com
محمدعلی
حمزه
موسسه ملی اقیانوس شناسی, مرکز آب های دور دریای عمان و اقیانوس هند, ایران
این تحقیق در سال 1389 به منظور بررسی تأثیر پدیده مونسون بر تغییرات غلظت فلزات سنگین Cd<em>، </em>Cu،Ni،PbوZn در پوسته دوکفه ای <em>Saccostrea cucullata </em>در سواحل جزر و مدی چابهار (در امتداد گواتر تا پزم) صورت گرفت. برای انجام کار ایستگاه های گواتر، بریس، رمین، چابهار، تیس و پزم انتخاب شدند. نمونه برداری از دوکفه ای مورد مطالعه در هر یک از ایستگاه های تعیین شده در فصل های پیش از مونسون، مونسون و پس از مونسون (به ترتیب اردیبهشت، مرداد و آبان) در هنگام جزر انجام شد. غلظت عناصر بعد از آماده سازی نمونه ها، با روش جذب اتمی اندازه گیری گردید. متوسط غلظت فلز Cd در فصول پیش از مونسون، مونسون و پس از مونسون به ترتیب 0/41، 1/36 و 1/90، فلز Cu به ترتیب 1/56، 1/058 و 0/46 ، Ni 2/49، 11/55 و 10/48، Pb 0/47، 0/90 و 1/02 و Zn به ترتیب 7/56، 6/86 و 4/47 میکروگرم بر گرم گزارش شد. عامل افزایش دهنده غلظت Cd از فصل پیش از مونسون به پس از مونسون را می توان جریانات فراجوشش و افزایش تولیدات پلانکتونی باشد، که ممکن است حاوی این فلز باشند. درنتیجه پس از دریافت آن ها توسط دوکفه ای، غلظت این فلز در پوسته افزایش یابد. افزایش غلظت فلزات Ni و Pb از پیش از مونسون به پس از مونسون نیز می تواند ناشی از تغییر غلظت این فلز در محیط اطراف دوکفه ای احتمالاً به دلیل پدیده مونسون است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پدیده مونسون می تواند بر تغییر غلظت فلزات سنگین در پوسته <em>S. cucullata</em> سواحل چابهار موثر باشد.
مونسون,فلزات سنگین,دوکفه ای saccostrea cucullata,سواحل جزر و مدی چابهار
http://www.aejournal.ir/article_102840.html
http://www.aejournal.ir/article_102840_f90d97476f0a465f9bb62efa668093d3.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
مقایسه تاثیرات فعالیت های کارگاه معدن شن و ماسه و پساب مزارع پرورش قزل آلای رنگین کمان بر ساختار جمعیتی بزرگ بی مهرگان کف زی رودخانه هراز
25
34
FA
فرزانه
سلطانی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال, دانشکده علوم و فنون دریایی, ایران
مهدی
نادری جلودار
پژوهشکده اکولوژی دریایی خزر, ایران
عبدالرحیم
وثوقی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال, دانشکده علوم و فنون دریایی, ایران
کاظم
درویش بسطامی
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی, ایران
darvish.bastami@inio.ac.ir
معصومه
لطفی آشتیانی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال, دانشکده علوم و فنون دریایی, ایران
هدف از این تحقیق بررسی اثر پساب مزارع پرورش قزل آلای رنگین کمان روی ساختار جمعیت بزرگ بی مهرگان کفزی رودخانه هراز بود. برای این منظور 5 ایستگاه انتخاب و نمونه برداری به وسیله دستگاه سوربر به ابعاد 30/5×30/5 با چشمه تور 250 میکرون در دو فصل تابستان و پاییز 1390 انجام شد. در مجموع تعداد 13329 نمونه بزرگ بی مهره گان کفزی شناسایی شده که به 4 شاخه جانوری، 11 راسته، 21 خانواده، 23 جنس تعلق داشتند. شاخص تنوع، غنای تاکزونی، درصد Chironomidae، درصد EPT و نسبت EPT /CHIR بین ایستگاه شاهد با ایستگاه های بعد از مزارع پرورش ماهی دارای اختلاف معنی داری بودند (P<0.05) به طوری که درصد EPT و نسبت EPT /CHIR در ایستگاه های بلافاصله بعد مزارع پرورش ماهی نسبت به بالا دست آن از مقادیر کم تری برخوردار بودند (P<0.05). بر اساس شاخص زیستی HFBI (Hilsenhoff Family Biotic Index) آلودگی آب در ایستگاه های مختلف، در طبقه کیفی خوب، نسبتا ضعیف و ضعیف طبقه بندی شدند. هم چنین بر اساس HFBI ایستگاه های بعد از مزارع پرورش ماهی دارای آلودگی زیاد و قابل توجه ای بودند. نتایج ترکیبی از شاخص های زیستی نشان داد که فعالیت ناشی از آبزی پروری باعث بر هم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه هراز شده است به طوری که محیط زیست را در فشار و استرس قرار داده و باعث کم شدن گونه های حساس و افزایش گونه های مقاوم در محیط شد.
پساب مزارع قزل آلای رنگین کمان,بزرگ بی مهرگان کف زی,شاخص زیستی,رودخانه هراز,ایران
http://www.aejournal.ir/article_102842.html
http://www.aejournal.ir/article_102842_437d2fa97b7010341c3c509072e76031.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت های مختلف جکوی سنگی تیغه دار (cyrtopodion scabrum) در مناطقی از فلات ایران
35
42
FA
نسرین
فیلی
گروه زیست شناسی، دانشگاه لرستان, ایران
nasrin.feili708@gmail.com
احمد
قارزی
0000-0001-8373-0487
گروه زیست شناسی، دانشگاه لرستان، ایران
ahgharzi@yahoo.com
اسکندر
رستگار پویانی
0000-0002-9639-2058
گروه زیست شناسی، دانشگاه تربیت معلم سبزوار, ایران
rastegarpouyani45@gmail.com
<strong>جکوی سنگی تیغه دار (<em>Cy</em><em>rtopodion</em><em> scabrum</em>) سوسماری است که به طور وسیع در جنوب غربی قارۀ آسیا و شمال آفریقا پراکندگی دارد. در ایران این گونه به وفور در بیش تر نقاط کشور وجود داشته و معمولاً به عنوان مارمولک خانگی شناخته می شود. به منظور بررسی وجود یا عدم وجود اختلاف ژنتیکی در بین جمعیت های مختلف،54 نمونه از این سوسمار از 4 استان جمع آوری گردید. پس از استخراج DNA، ژن سیتوکروم b ژنوم میتوکندریایی توسط PCR تکثیر و پس از توالی یابی، توالی ها با نرم افزار Mega 5 و PAUP آنالیز شد. یافته های این تحقیق نشان داد که جمعیت های مختلف این گونه از نظر ژن سیتوکروم b میتوکندریایی یک همگونی را نشان داده به طوری که که میانگین تفاوت در بین این نمونه ها بسیار ناچیز و بین صفر تا 0/1 درصد در تغییر بود. نتایج حاکی از این است که این گونه اخیراً وارد ایران شده و جریان ژنی هنوز بین جمعیت های مختلف آن وجود دارد.</strong>
تنوع ژنتیکی,سیتوکروم b,سوسمار,واکنش زنجیره ای پلیمراز
http://www.aejournal.ir/article_102843.html
http://www.aejournal.ir/article_102843_b32cfb7d92bc6e55aca3dcf5e67066f9.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
بررسی تاثیر انفرادی و مخلوط فلزات سنگین (مس و کادمیوم) و شوینده (las) برمرگ و میر زئوپلانکتون daphnia magna
43
48
FA
منصوره
غلامی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, ایران
gholami62@yahoo.com
سیدمحمدرضا
فاطمی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, ایران
مریم
فلاحی
پژوهشکده آبزی پروری کشور، بنرانزلی, ایران
عباس
اسماعیلی ساری
دانشگاه تربیت مدرس، نور, ایران
علی
ماشینچیان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, ایران
دراین بررسی تاثیر انفرادی و مخلوط فلزات سنگین (مس و کادمیوم) و شوینده (LAS) برمرگ و میر زئوپلانکتون<em>Daphnia magna</em> مورد مطالعه قرارگرفت. آزمایشات تعیین سمیت حاد آلاینده ها به صورت انفرادی ومخلوط در دافنی به روش OECDبا 5 تیمار ویک شاهد، در سه تکرار انجام و محدوده غلظت ها به روش لگاریتمی تعیین شد ودر نهایت نتایج به دست آمده توسط آنالیز پروبیت (Probit analysis)، محاسبه وضریب همبستگی و مقادیر EC(Effect Concentration)10،50،90 آلاینده ها به صورت انفرادی و مخلوط به دست آمد. نتایج به دست آمده در آزمایشات تعیین سمیت حاد دافنی ، از تاثیر انفرادی فلزات سنگین (کادمیوم ومس) و شوینده LAS و مخلوط (کادمیوم وLAS) ونیز مخلوط (مس وLAS) به ترتیب عبارتند از: (0/5- 0/26- 0/14)Cd و (0/13- 0/03- 0/007)Cu و (60/6- 7/8- 1)LAS و (0/14- 0/066- 0/029) LAS+Cd و (0/077- 0/016- 0/003) LAS+Cu و حد مجاز به دست آمده به ترتیب، 0/026، 0/003، 0/78، 0/0066، 0/0016 میلی گرم در لیتر با ضریب همبستگی به ترتیب 88، 68، 84، 83، 91 درصد به دست آمد. نتایج آنالیز آماری نشان دادبا توجه به آزمون غیرپارامتریک کروسکال – والیس بین کادمیوم، مس و LAS از نظر تاثیر بر دافنی اختلاف معنی دار آماری مشاهده می گردد. (0/05>P)
EC,سمیت,LAS,کادمیوم,مس,Daphnia magna
http://www.aejournal.ir/article_102844.html
http://www.aejournal.ir/article_102844_7382b93955eaca2b4e90e20e89f76376.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
اثرات تغذیه ای ساکارومایسس سرویزیا غنی شده با سلنیوم بر رشد و مقاومت ماهی قزل آلای رنگین کمان به استرس های محیطی و باکتری یرسینیا روکری
49
58
FA
امیر
توکمه چی
گروه پاتوبیولوژی و کنترل کیفی، پژوهشکده آرتمیا و آبزیان، دانشگاه ارومیه، ایران
a.tukmachi@urmia.ac.ir
راحله
شهرکی
گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم ، دانشگاه ارومیه ، ارومیه ، ایران
<strong>سلنیوم یک عنصر کمیاب و ضروری بوده که به دلیل ویژگی های آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی توجه زیادی را به خود جذب کرده است. شکل آلی این عنصر جذب زیستی بالایی داشته و از سمیت بسیار اندکی برخوردار می باشد. لذا مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات تغذیه ای مخمر غنی شده با سلنیوم به عنوان فرم آلی بر رشد و مقاومت ماهی قزل آلای رنگین کمان انجام گردید. برای این منظور، 600 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 4 ± 29 گرم به مدت 60 روز با غذای تجاری حاوی مقادیر مختلف مخمر غنی شده با سلنیوم ( 10<sup>6</sup>، 10<sup>7 </sup>و 10<sup>8</sup></strong><strong><sup> </sup></strong><strong>CFU/g</strong><strong>) و یا جیره شاهد (بدون مخمر حاوی سلنیوم) غذادهی شدند. نمونه برداری در روزهای صفر و 60 به منظور زیست سنجی ماهیان انجام شد و بعد از 60 روز ماهیان با استرس افزایش دما و کمبود اکسیژن روبرو شدند و یک آزمایش تجربی نیز برای مواجه باکتریایی با <em>یرسینیا روکری</em> طراحی گردید. یافته های حاصل نشان داد که افزودن مخمر غنی شده با سلنیوم به طور معنی داری (0/05>P) شاخص های رشد ماهی قزل آلای رنگین کمان را در مقایسه با گروه شاهد بهبود بخشید. هم چنین ماهیانی که بیش ترین مقدار مخمر غنی شده یعنی CFU/g 10<sup>8</sup> را دریافت کردند به طور معنی داری بالاترین میزان مقاومت را در برابر استرس ها و آلودگی تجربی با باکتری <em>یرسینیا روکری</em> نسبت به سایر گروه ها از خود نشان دادند. بر اساس یافته های حاصل از این بررسی می توان نتیجه گیری کرد که مخمر غنی شده با سلنیوم می تواند سبب افزایش رشد و مقاومت ماهی قزل آلای رنگین کمان در برابر استرس های محیطی و بیماری گردد.</strong>
قزل آلای رنگین کمان,ساکارومایسس سرویزیا غنی شده با سلنیوم,رشد,مقاومت
http://www.aejournal.ir/article_102845.html
http://www.aejournal.ir/article_102845_a7ea1c64cf8eee5bf76de14f8adabf43.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
اثر عصاره هیدرواتانلی بخش های هوایی گیاه دم اسب (Equaisetum arvense) بر جلوگیری از تشکیل کریستال های اگزالات کلسیم در بافت کلیه موش های صحرایی نر بال
59
64
FA
مریم
عیدی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین – پیشوا, دانشکده علوم زیستی, ایران
maryameidi@gmail.com
<strong>تشکیل سنگ های ادراری یک مشکل جهانی است و هیچ گروه نژادی، جغرافیایی و فرهنگی را در بر نمیگیرد. انواع متعددی از سنگ های ادراری بر اساس ترکیب شیمیایی وجود دارند. سنگ های آهکی معمول ترین سنگ های کلیه هستند که بیش از 80% سنگ ها را تشکیل می دهند. سنگ های اگزالات کلسیم معمول ترند. در طب سنتی ایران، گیاهان دارویی بسیاری برای درمان سنگ های کلیوی استفاده می شوند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر عصاره هیدرواتانلی بخش های هوایی گیاه دم اسب بر کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم در بافت کلیه موشهای صحرایی نر نژاد ویستار میباشد. در پژوهش تجربی حاضر در ابتدا، عصاره هیدرواتانلی گیاه در غلظتهای 25، 50 و 100 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن تهیه شد. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم توسط اضافه نمودن کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول در آب آشامیدنی بهترتیب بهمدت 3 و 38 روز القاء شد. گروه شاهد توسط آب آشامیدنی تیمار شدند. گروههای تجربی علاوه بر آب آشامیدنی حاوی کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول توسط غلظتهای 25، 50 و 100 میلیگرم بر کیلوگرم عصاره گیاه به روش درونصفاقی به مدت 41 روز تیمار شدند. بعد از 41 روز، موشهای صحرایی توسط اتر بی هوش شده و کلیه سمت چپ آن ها خارج شده و در فیکساتیو قرار گرفت. نمونهها برای مطالعات بافتشناسی آماده شده و با روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگآمیزی شدند. نتایج نشان دادند که تیمار عصاره موجب کاهش تعداد کریستالهای اگزالات کلسیم در بافت کلیه حیوانات تجربی در مقایسه با گروه شاهد بیمار میگردد. هم چنین، تیمار عصاره آسیب توبولو-اینتراستیشیال را در حیوانات تیمار شده کاهش میدهد. بنابراین، گیاه میتواند مانع تشکیل سنگ کلیه در حیوانات تیمار شده گردد.</strong>
دم اسب,اگزالات کلسیم,کریستالیزاسیون,سنگ کلیه,موش صحرایی
http://www.aejournal.ir/article_102846.html
http://www.aejournal.ir/article_102846_154b0a5555b026dbb40d83c704f02172.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
کاربرد کد تصویری زنجیری در آنالیز شکل اتولیت در دو گونه از ماهیان سرخو از جنس lutjanus
65
72
FA
زهرا
صدیق زاده
موسسه تحقیقات شیلات ایران, ایران
zahrasadighzadeh@yahoo.com
تورج
ولی نسب
0000-0002-4825-5024
موسسه تحقیقات شیلات ایران, ایران
t_valinassab@yahoo.com
غلامحسین
وثوقی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات, ایران
g.vosooghi@gmail.com
محمدرضا
فاطمی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات, ایران
عباسعلی
مطلبی
موسسه تحقیقات شیلات ایران, ایران
motalebi@ifro.ir
<strong>حاشیه اتولیت دو گونه از ماهیان متعلق به خانواده سرخوماهیان <em>Lutjanus malabaricus</em> و <em>Lutjanus johnii</em> از آب های خلیج فارس و دریای عمان جهت تفکیک پذیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای این منظور، به ترتیب تعداد 20 نمونه به ازای هر گونه در مرحله نخست و تعداد 39 و 41 نمونه در مرحله دوم به کار گرفته شد. حاشیه اتولیت های استخراج شده، پس از تصویربرداری دیجیتال، با روش آنالیز فوریه بیضوی و توسط نرم افزار Shape تجزیه و تحلیل گردید. برای هر نمونه، کد زنجیری، هارمونیک ها و ضرایب فوریه بیضوی به دست آمد. با استفاده از مقادیر ویژه، میانگین شکل حاشیه اتولیت بازسازی گردید. نتایج نشان دادند که تعداد نمونه ها، در میزان تفکیک پذیری این دو گونه نزدیک به هم، نقش به سزایی دارد. به طوری که، با تعداد 20 اتولیت نمی توان این دو گونه را از همدیگر بازشناخت. در این بررسی نشان داده شد که با انتخاب شمار مناسبی از اتولیت ها، می توان میانگین شکل اتولیت برای هر گونه را بازسازی کرد اختلاف های اندک موجود در بین گونه های نزدیک را از نظر مورفولوژی اتولیت شناسایی نمود. در این بررسی تلاش گردید مزایای استفاده از هارمونیک های فوریه بیضوی در شکل سنجی اتولیت تجزیه و تحلیل گردد.</strong>
اتولیت,آنالیز تصویری,توصیفگر فوریه بیضوی,سرخوماهیان,کدهای زنجیری,هارمونیک
http://www.aejournal.ir/article_102847.html
http://www.aejournal.ir/article_102847_41a736e47bca980fd5f3d8f339f4eadd.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
تنوع زیستی ماهیان رودخانه مردوق چای در حوضه ارومیه
73
78
FA
حمید
قاسمی
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی, ایران
hghasemi74@yahoo.com
قارا
مصطفی اف
گروه زیست شناسی، دانشگاه ایالتی باکو ، باکو ، آذربایجان
<strong>امروزه حفاظت از تنوع زیستی در هر منطقه از دنیا از اولویت خاصی برخوردار است. بررسی تنوع زیستی ماهیان رودخانه مردوق چای در حوضه ارومیه با هدف تعیین وضعیت ماهیان ، از سال 1387 لغایت 1388 انجام شد.نمونه برداری از زون های اکولوژیکی مختلف بر اساس روش ویتون (Witton) از سرچشمه تا مصب رودخانه انجام گرفته است. تنوع زیستی ماهیان با استفاده از فراوانی هر یک از گونه ها و چکونگی انتشار آن ها در طول رودخانه مورد بررسی قرار گرفته است. در رودخانه مردوق چای 11 گونه ماهی از 3 خانواده Cyprinidae، Nemacheilidae و Salmonidae شناسایی شد. خانواده کپور ماهیان Cyprinidae با دارا بودن 9 گونه نسبت به دو خانواده دیگر(Nemacheilidae وSalmonidae)از تنوع بالایی برخوردار است. ازنظر جغرافیای زیستی، در این رودخانه 64 در صد گونه های ماهیان (7 گونه) بومی است و هر یک از گونه های اندمیک و غیربومی 18 درصد ماهیان رودخانه مردق چای را تشکیل می دهند . دو گونه <em>Chalcalburnus</em><em>atropatenae</em> و <em>Acanthalburnus urmianus</em> گونه های اندمیک مردوق چای است که عرصه انتشار آن ها فقط محدود به حوضه ارومیه می باشد. گونه <em>Barbus lacerta</em> از سرچشمه تا مصب رودخانه مردوق چای انتشار داشته و زیستگاه آن محدود به ارتفاع معینی نبوده است. در این رودخانه، بیش ترین فراوانی بر حسب در صد صید ماهیان ، به سیاه ماهی (<em>Capoeta</em><em>capoeta gracilis</em>) با 44/85 درصد اختصاص دارد و کم ترین فراوانی مربوط به قزل آلای خال قرمز (<em>Salmo trutta fario</em>) با 2/06 درصد است. با توجه به معیارهای مطرح شده در طبقه بندی IUCN، در حال حاضر وضعیت گونه های ماهیان رودخانه مردوق چای در حوضه ارومیه را می توان به قرار زیر توصیف کرد: قزل آلای خال قرمز (<em>Salmo trutta fario</em>) جزو گونههای در خطر انقراض (Endangered) محسوب می شود، گونه های <em> Acanthalburnus urmianus </em> و<em> Gobio pers</em><em>a</em> آسیب پذیر( Vulnerable) ، دو گونه <em>Chalcalburnus</em><em>atropatenae</em> و <em> </em><em>Oxynoemacheilus angorae</em> در طبقه وابسته به حفاظت ( Conservation Dependent ) و گونه <em>Squalius cephalus</em> در شرف تهدید (Near Threatened) قرار دارند.</strong>
حوضه ارومیه,مردوق چای,تنوع زیستی,ماهیان
http://www.aejournal.ir/article_102848.html
http://www.aejournal.ir/article_102848_3c1f9e4461e2a5daef37712b61db351e.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
شناسایی و مقایسه تعداد و تنوع پرندگان پارک های ملت و پردیس قائم در شهر مشهد در دو فصل تابستان و پاییز 1390
79
90
FA
هایده
طبسیان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان, گروه محیط زیست, ایران
ht_tabasyan@yahoo.com
بهروز
بهروزی راد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان, گروه محیط زیست, ایران
عبدالرحمن
راسخ
دانشگاه شهید چمران, دانشکده ریاضی و کامپیوتر, ایران
<strong>پرندگان گونه های شاخص جانوری را در بسیاری از فضاهای سبز تشکیل می دهند که بر آن اثرگذارند، به همین سبب شناسایی و مقایسه فصلی فراوانی و تنوع پرندگان در دو پارک ملت و پردیس قائم در شهر مشهد در دو فصل تابستان و پاییز 1390 انجام گرفت. بخشی از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و کتابخانه ای است و بخشی دیگر با استفاده از نرم افزار های Ecologycal Metodology هم چنین Excel و SPSS داده های آماری دوره سرشماری تجزیه و تحلیل شد. در مجموع در هر دو پارک 41 گونه متعلق به 21 خانواده شناسایی شد که بیش ترین تعداد پرندگان در پارک ملت به خانواده Corvidae (کلاغ سانان) با تعداد 287 قطعه و در پارک پردیس قائم به خانواده با Passeridae (گنجشک سانان) با تعداد 228 تعلق داشتند. بررسی شاخص های تنوع گونه ای نشان داد که بیش ترین میزان شاخص هتروژنی شانون وینر و غنای گونه ای مارگالف در فصل پاییز و در پارک ملت با مقدار 3/90 و 4/27 و بیش ترین شاخص یکنواختی گونه ای هیل در فصل تابستان و در پارک پردیس قائم با میزان 0/76 بود . نتایج آزمون t-test بین تنوع پرندگان در دو فصل تابستان و پاییز1390 نشان داد که از نظر غنای گونه ای مارگالف تفاوت معنی داری بین دو پارک ملت و پردیس قائم وجود دارد ولی از نظر سایر شاخص های یکنواختی و هتروژنی تفاوت معنی داری مشاهده نشد.</strong>
پرندگان,فراوانی,شاخص های تنوع گونه ای,پارک های شهری,شهر مشهد
http://www.aejournal.ir/article_102849.html
http://www.aejournal.ir/article_102849_1e8df95ba6cd32a554a54b48843c9173.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
ارتباط بین غلظت برخی فلزات سنگین در رسوبات و جمعیت ماکروبنتوزها در خلیج گرگان
91
102
FA
کاظم
درویش بسطامی
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و جوی (INIOAS) ، تهران ، ایران
darvish_60@yahoo.com
مهرشاد
طاهری
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و جوی (INIOAS) ، تهران ، ایران
mehrshadtaheri@yahoo.com
حسین
باقری
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و جوی (INIOAS) ، تهران ، ایران
مریم
یزدانی فشتمی
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و جوی (INIOAS) ، تهران ، ایران
فرزانه
سلطانی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال, دانشکده علوم و فنون دریایی, ایران
سارا
حق پرست
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان, ایران
snaughtygirl2007@gmail.com
علی
حمزه پور
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و جوی (INIOAS) ، تهران ، ایران
معصومه
لطفی آشتیانی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال, دانشکده علوم و فنون دریایی, ایران
<strong>هدف از این تحقیق بررسی جمعیت کفزیان و ارتباط آن ها با میزان تجمع فلزات سنگین (مس، سرب، روی، کروم و کبالت) در رسوبات خلیج گرگان بود. برای این منظور 13 ایستگاه در خلیج گرگان انتخاب و نمونه برداری در فصل تابستان 1389 با استفاده از نمونه بردار Van Veen انجام شد. میزان مواد آلی رسوب بین 9-1/75 درصد (1/72± 45/ 4 درصد) بود. میانگین شن ، سیلت و رس در خلیج گرگان به ترتیب 27/56± 23/38 درصد ، 18/3± 36/61 و 14/40± 39/76 درصد بود. در این بررسی در مجموع 5 رده، 8 خانواده و 8 گونه در خلیج گرگان شناسایی شدند. تراکم موجودات بین 5100 -466/66 عدد در متر مربع و میانگین تراکم موجودات گرگان 1450/78± 2350/67 بود. هم چنین میانگین شاخص Eveenness ، شانون و Richness به ترتیب 0/10±0/66، 0/45±0/78 و 0/35±0/69 بود و اختلاف آماری بین شاخص های بیولوژیک اندازه گیری شده در ایستگاه های مختلف وجود داشت (P<0/05). مقادیر مس، سرب، روی، کبالت و کروم به ترتیب بین 31/20-3/80 ،18/31-4/10، 75-13، 20/80-3/50 و 52-13 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. هم چنین میانگین غلظت مس، سرب، روی، کبالت و کروم به ترتیب 9/19±17/86 ، 5/16±11/33 ، 23/23±42/00 ، 6/00±10/61 و 15/71±31/69 میلی گرم بر کیلوگرم بود. نتایج این تحقیق نشان داد که بین همه شاخص های بیولوژیک اندازه گیری شده با غلظت فلزات در رسوب همبستگی منفی وجود داشت که نشان دهنده تاثیر منفی غلظت فلزات بر جوامع ماکروبنتوزی می باشد.</strong>
جوامع بنتوزی,فلزات سنگین,رسوب,خلیج گرگان
http://www.aejournal.ir/article_102851.html
http://www.aejournal.ir/article_102851_2b6b5fbaef139f9e5e411fdc146a4b65.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
بررسی بیولوژیکی میگوی (macrobrachium nipponense (de haan،1849 در رودخانه سیاه درویشان، استان گیلان
103
112
FA
مرجان
تحقیقی
دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
marjan_tahghighi@yahoo.com
شاهرخ
پاشایی راد
گروه بیوسیستماتیک جانوری, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, ایران
sp2191@yahoo.com
حمید
علاف نویریان
دانشگاه گیلان, دانشکده منابع طبیعی صومعه سرا, ایران
hamidnav@yahoo.com
هدیه
تحقیقی
دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان ، رشت ، ایران
<strong>در مطالعه حاضر میگوی <em>ماکروبراکیوم نیپوننز </em>برای اولین بار از نظر بیوسیستماتیکی در رودخانه سیاه درویشان واقع در استان گیلان بررسی شد. بدین منظور تعداد 813 نمونه از جمعیت های سه ایستگاه بالادست، میان دست و پایین دست رودخانه در فصول پاییز و زمستان 1390 و بهار 1391 بررسی شدند. نمونه ها با توجه به توصیف گونه Salman et al. در سال 2006، <em>ماکروبراکیوم نیپوننز</em> شناسایی و برای تایید، 22 نمونه برای دکتر De Grave در موزه تاریخ طبیعی دانشگاه آکسفورد انگلستان فرستاده شد. تعداد تخم ها از 501 تا 3578، نسبت جنسی نر به ماده 1 به 1/4، تعداد دندانه های شکمی رستروم ماده ها و نرها صفر تا 6، تعداد دندانه های پشتی رستروم ماده ها 8 تا 18 و نرها از 10 تا 18 متغییر بود. همبستگی مثبت بین طول کل و وزن مرطوب برای نرها (0/95=R) و ماده ها (0/91=R) برآورد شد. نتایج آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد (0/05>p) که میانگین وزن، طول کل، طول کاراپاس در جنس نر از ماده های بدون تخم بیش تر ولی از ماده های تخم دار کم تر و میانگین طول کارپوس، مروس، پروپودوس و پالم در جنس نر از ماده های بدون تخم و تخم دار بیش تر است.</strong>
میگو,Macrobrachium nipponense,دندانه های رستروم,همبستگی مثبت
http://www.aejournal.ir/article_102852.html
http://www.aejournal.ir/article_102852_cdd38c32b9a3af0df4c1fd81dee68200.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
تاثیر واریته های مختلف گندم بر فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز روده میانی بید مدیترانه ای آرد (anagasta kuehniella (lep.،pyralidae و باروری آن
113
122
FA
محمدعلی
ضیائی مدبونی
دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان، رفسنجان، ایران
mzm360@gmail.com
رضا
فرشباف پورآباد
دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مجید
جعفرلو
دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
<strong>بید مدیترانهای آرد (<em>Anagasta</em> <em>kuehniella</em> (Lep.,Pyralidae یکی از آفات انباری مهم است که خسارت زیادی روی محصولات انباری به خصوص آرد و دانههای غلات ایجاد می کند. غلات که غنی از کربوهیدراتها به خصوص نشاسته میباشند مهم ترین منبع غذایی بید مدیترانهای آرد هستند. بنابراین بقای این حشره وابسته به فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز میباشد که نشاسته را به قندهای ساده قابل جذب تبدیل میکند. در این مطالعه فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز و باروری آفت روی ده رقم گندم مورد بررسی قرار گرفت. میزان باروری در ارقام مختلف دارای تفاوت معنیدار بود. همبستگی مثبتی بین میزان باروری و درصد پروتئین واریتههای مختلف گندم وجود داشت (0/461 =r). فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز روده میانی لاروهای سن پنجم در ارقام مختلف گندم و نیز میزان مهارکنندگی عصاره رقمهای مختلف روی آنزیم آلفا-آمیلاز در هر دو جنس تفاوت معنیدار نشان داد. بیش تر رقمهای گندم فعالیت مهارکنندگی بالایی روی هر دو جنس نر و ماده داشتند. یک رابطه منفی بین فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز و مقدار پروتین رقمهای مختلف گندم در هر دو جنس مشاهده شد (0/582- =r نر، 0/453- =r ماده). نتایج نشان داد هیچ همبستگی بین میزان مهار آنزیم آلفا-آمیلاز جنس ماده و میانگین باروری (0/045=r) در رقمهای مختلف گندم وجود نداشت.</strong>
آنزیم آلفا-آمیلاز,ارقام گندم,باروری,مهارکنندگی
http://www.aejournal.ir/article_102853.html
http://www.aejournal.ir/article_102853_8958181192dcba612a0eeb44b90d5c21.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
بررسی تنوع ژنتیکی ماهی سنگ لیس (garra rufa) در استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره
123
130
FA
قاسم
عسکری
گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
askarighasem82@gmail.com
علی
شعبانی
گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
حمیدرضا
رضایی
گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
<strong>پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های ماهی سنگ لیس در دو رودخانه بشار و کبگیان استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از شش جایگاه ریزماهواره انجام گرفت. در این پژوهش از 56 قطعه ماهی سنگ لیس استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصله، متوسط شاخص F<sub>st</sub>، 0/024 به دست آمد که حکایت از تمایز ژنتیکی پایین بین جمعیت های مورد بررسی دارد. تعداد الل مشاهده شده در محدوده 25 – 7 و هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار به ترتیب در محدوده 1/000 – 0/000 (میانگین 0/595) و 0/946 – 0/767 (میانگین 0/855) به دست آمد. آنالیز واریانس مولکولی نشان داد که تنوع ژنتیکی پایینی بین جمعیت ها وجود داشته و بخش عمده تنوع مشاهده شده مربوط به درون جمعیت ها می باشد. بر اساس آنالیز های موجود به نظر می رسد، گونه <em>Garra rufa</em> دارای تنوع ژنتیکی مطلوبی در مناطق مورد بررسی است.</strong>
سنگ لیس,تنوع ژنتیکی,ریزماهواره,استان کهگیلویه و بویر احمد
http://www.aejournal.ir/article_102854.html
http://www.aejournal.ir/article_102854_86f04211f37296d0f728d5ec461a9258.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
تاثیرجیره های تکمیلی حاوی آستازانتین و بتاکاروتن بر شاخص های تولیدمثلی ماهی طلایی (carassius auratus) و استرس ناشی از تراکم درمرحله انکوباسیون
131
144
FA
بابک
تیزکار
0000-0003-0139-1982
گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
btizkar@yahoo.com
محمد
سوداگر
گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
sodagar@yahoo.com
محمود
بهمنی
موسسه تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دادمان ، سازمان تحقیقات شیلات ایران ، رشت ، ایران
mahmoud_bahmani@ymail.com
سیدعباس
حسینی
گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
hoseini_abbas@yahoo.com
محمد
چمنی
دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, گروه علوم دامی, ایران
fariborzchamani@yahoo.com
<strong>این تحقیق به منظور بررسی اثرات کاروتنوئیدهای آستازانتین و بتاکاروتن بر شاخصهای تولیدمثلی و تنش ناشی از تراکم بالا در مراحل رشد و نمو جنینی ماهی طلایی (<em>Carassius auratus</em>) انجام شد. هفت تیمار شامل شش جیره حاوی کاروتنوئیدهای آستازانتین(A) و بتاکاروتن (B) با مقادیر 50، 100 و 150 میلیگرم در کیلوگرم جیره به همراه یک جیره شاهد بدون کاروتنوئید اضافی (C) تهیه و به مدت چهار ماه به ماهیان داده شد. در پایان آزمایش، مولدین ماده با نرهای مولد یکسان (تغذیه شده باجیره شاهد) مورد تکثیر مصنوعی قرارگرفتند. مشخصات تکثیر در تیمارهای مختلف مورد مقایسه قرار گرفتند. در مرحله انکوباسیون، تخمهای لقاح یافته، در تیمارهای مختلف در انکوباتورهای با تراکمهای ده هزار و بیست هزار تخم در لیتر، انکوبه شدند. نتایج نشان داد که نرخ لقاح تخمهای مولدین در تیمارهای مختلف، با یکدیگر اختلاف معنیداری داشتند (0/05></strong><strong>P</strong><strong>). نرخ بازماندگی تخمها در فاصله لقاح تا شروع گاسترولاسیون، بین تیمارهای تراکم طبیعی و تراکم دو برابر، دارای اختلاف معنیداری بود (0/05></strong><strong>P</strong><strong>). در این مرحله نرخ بازماندگی تخم در تمامی تیمارهای با تراکم طبیعی، بالاتر از تیمارهای با تراکم دو برابر بود. در زمان شکوفایی تخمها، درصد آستازانتین از کاروتنوئید کل تخم، در انکوباتورهای با تراکم طبیعی، بهطور معنیداری بیش تر از انکوباتورهای با تراکم دو برابر بود.</strong>
تولیدمثل,آستازانتین,بتاکاروتن,ماهی طلایی,تنش,انکوباسیون
http://www.aejournal.ir/article_102855.html
http://www.aejournal.ir/article_102855_d41961967479d8a851bb6dedb6c9efc0.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
شناسایی مقدماتی گونه های گیاهی مورد تغذیه پایکا (ochotona rufescens) (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده لشگردر، استان همدان)
145
154
FA
بختیار
فتاحی
دانشگاه ملایر, گروه مرتع و آبخیزداری, ایران
سعید
خاکی صحنه
دانشگاه ملایر,ملایر, ایران,
saeidkhaki30@yahoo.com
ز هرا
نوری
دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان, ایران
پایکا,تغذیه,کپه های گیاهی,لشگردر,همدان
http://www.aejournal.ir/article_102856.html
http://www.aejournal.ir/article_102856_7a86383d9fd3960cb6283d5ee5f9b3c3.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
بررسی تاثیر سم دیازینون بر برخی از پارامترهای خونی ماهی سفید دریای خزر (rutilus frisii kutum)
155
162
FA
نعیمه
فکری
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, دانشکده علوم و فنون دریایی, ایران
naiemefekri@gmail.com
شهلا
جمیلی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, دانشکده علوم و فنون دریایی, ایران
فریبرز
احتشامی
موسسه تحقیقات شیلات ایران ، تهران ، ایران
علیرضا
ولی پور
پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی, ایران
valipour40@gmail.com
عباسعلی
زمینی
گروه شیلات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد لاهیجان ، لاهیجان ، ایران
zamini@liau.ac.ir
ماهی سفید(rutilus frisii kutum),دیازینون,فاکتورهای خونی,تشخیص افتراقی
http://www.aejournal.ir/article_102857.html
http://www.aejournal.ir/article_102857_d2f4bccc8cee33fffcc95e5e7e4bd20f.pdf
شرکت مهندسین مشاور شیل آمایش
فصلنامه محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1396
4
4
2013
01
20
اثرات بی حسی و بی هوشی عصاره روغنی میخک (clove oil) و عصاره سنبل الطیب (valeriana officinalis l.) بر قزل آلای رنگین کمان (oncorhynchus mykiss)
163
168
FA
مهرنوش
صدیق بازکیاگوراب
دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
جاوید
ایمانپور نمین
0000-0002-5090-9170
دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
javidiman@gmail.com
مجید
موسی پورشاجانی
دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
قزل آلای رنگین کمان,عصاره سنبل الطیب,عصاره روغنی میخک,بیحسی,بی هوشی
http://www.aejournal.ir/article_102858.html
http://www.aejournal.ir/article_102858_a6924e9f193c91e5a9ca70b75b98b49d.pdf