2024-03-19T05:54:19Z
http://www.aejournal.ir/?_action=export&rf=summon&issue=13963
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
ارزیابی زیستگاه پایکای افغانی (Ochotona rufescens) با استفاده از روش های رگرسیون منطقی دوتایی و HEP (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده لشگردر، همدان)
سعید
خاکی صحنه
افشین
علیزاده شعبانی
میر مهرداد
میر سنجری
محمد
کابلی
زهرا
نوری
بختیار
فتاحی
امروزه بیش ترین تخریبهای محیط زیستی متوجه زیستگاهها است. از این رو، نیاز به روش هایی است که به کمک آن ها بتوان زیستگاه ها را ارزیابی کرد و در گذر زمان افت کیفیت آن ها را به دست آورد . در این تحقیق زیستگاه پایکای افغانی (Ochotona rufescens) با استفاده از دو روش رگرسیون منطقی دوتایی (Binary logistic regression) و Habitat (HEP) Evaluation Procedure انجام شد و در انتها نتایج حاصل از این دو روش با هم مقایسه گردید. فاکتورهای عمدهای که بعنوان متغیر زیستگاهی برای ارزیابی زیستگاه گونه مد نظر و مورد سنجش قرار گرفتند عبارت از: میانگین شیب غالب، جهت جغرافیایی، ارتفاع و پوشش زمین بودند. نتایج حاصل از هرو دو روش مدل سازی حاکی از آن بود که متغیر پوشش زمین نقش مهمی در مطلوبیت زیستگاه پایکا دارد و زیستگاه مطلوب این گونه را مناطق صخره ای و پرتگاه هایی با شیب بیش از 30 درجه، با فاصله کم بین صخره ها تشکیل می دهند. هم چنین جهت ترجیحی این گونه با فاصله زیادتر از شمال جغرافیایی و بیش تر جهت شرقی و جنوبی است. نتایج نشان دادند که نقش ارتفاع بسته به سایر متغیرها می تواند مثبت یا منفی باشد و معمولاٌ پایکاها در این منطقه در ارتفاعی بین 2100 تا 2300 متر زیست می کنند. هم چنین مدلی برای مطلوبیت زیستگاه (HSI) پایکا و هم چنین مدلهایی برای پیشبینی حضور این گونه ارایه گردیده است.
ارزیابی زیستگاه
پایکا
روش HEP
رگرسیون منطقی دوتایی
پوشش زمین
لشگردر
همدان
ایران
2011
10
23
1
10
http://www.aejournal.ir/article_102969_0b8f1a004c083e4b0dab11a834e22dd9.pdf
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
شناسایی و فراوانی ماهیان رودخانه سرباز (استان سیستان و بلوچستان)
امیر محمد
علمی
اصغر
عبدلی
نعمت الله
خراسانی
سیامک
یوسفی سیاه کلرودی
این بررسی با هدف شناسایی گونه های ماهیان رودخانه سرباز در استان سیستان و بلوچستان از مرداد ماه 1388 تا مرداد ماه 1389 بطور فصلی در 10ایستگاه انجام پذیرفت. ایستگاه ها از ارتفاع 20 متر تا 862 متر از سطح آب های آزاد در نظر گرفته شد . 5 ایستگاه در بالا دست و 5 ایستگاه پایین دست سد پیشین برای نمونهبرداری ازماهیان رودخانه مشخص گردید. پس از صید ماهیان توسط دستگاه الکتروشوکر، نمونهها جهت شناسایی گونهها به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از آن زیستسنجی نمونهها و تحلیل دادهها انجام شد. در مجموع 514 نمونه ماهی صید و مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 12 گونه ماهی شناسایی شد که متعلق به 7 خانواده کپور ماهیان (Cyprinidae)، گاوماهیان (Gobiidae)، سگ ماهیان (Balitoridae)، سرماری ماهیان (Channidae)، کپور ماهیان دنداندار (Cyprinodontidae)، گامبوزیا ماهیان (Poeciliidae) و کفال ماهیان (Mugilidae) میباشند. از مجموع گونههای شناسایی شده 72 درصد متعلق به خانواه کپور ماهیان ، 12 درصد متعلق به گاو ماهیان، 9 درصد متعلق به خانواده سرماری ماهیان، 7 درصد متعلق به خانواده سگ ماهیان و درصدی ناچیزی (یک صدم درصد) متعلق به کپور ماهیان دنداندار بودند. خانواده گامبوزیا ماهیان که در برخی از برکههای مسیر رودخانه سرباز و هم چنین کفال ماهیان که در منتهیالیه رودخانه زیست میکنند در درصد فراوانی منظور نگردیده است. از 12 گونه شناسایی شده، گونههای Gambusia holbrooki، Liza abu و Cyprinus carpio غیربومی میباشند.
ماهی
پراکنش
غیر بومی
رودخانه سرباز
استان سیستان و بلوچستان
2011
10
23
11
18
http://www.aejournal.ir/article_102970_915383d236b39ab952e0ff4c66ca1238.pdf
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
بررسی زیست سنجی لاک پشتهای دریایی منقار عقابی (Eretmochelys imbricata) در جزیره کیش - خلیج فارس
مهدی
طبیب
سعید
طهماسبی
امیر
وزیری زاده
مریم
محمدی
آرش
هادی رمکی
این تحقیق به منظور زیستسنجی و بررسی وضعیت زیستی لاکپشتهای منقار عقابی جزیره کیش در سال 89-1388 انجام شد. 21 لاکپشت به طور تصادفی مورد زیستسنجی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده شامل: متوسط وزن لاکپشتها 1/03±40/143 کیلوگرم، متوسط طول مستقیم کاراپاس 0/718±65 سانتی متر، متوسط طول منحنی کاراپاس 0/559±71/57 سانتی متر، متوسط عرض مستقیم کاراپاس 0/703±50/619 سانتی متر، متوسط عرض منحنی کاراپاس 0/493± 65/214 سانتی متر و متوسط تعداد تخم 92/5 عدد بود. بیش ترین همبستگی بین وزن و طول منحنی کاراپاس با ضریب همبستگی 0/765=r به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که بین لاکپشتهای منقار عقابی جزایر ایرانی خلیج فارس از لحاظ پارامترهای زیستی اختلاف معنیداری وجود ندارد. هم چنین نتایج نشان دادند که لاکپشتهای منقار عقابی جزایر ایرانی خلیج فارس از لاکپشتهای منقار عقابی سایر کشورهای حوزه خلیج فارس و دریای عمان بزرگ تر و از لاکپشتهای سایر نقاط دنیا کوچک ترند. هدف از انجام این تحقیق آگاهی از وضعیت زیستی این گونه ارزشمند برای برنامهریزی بهتر در برای حفظت از آن میباشد.
زیستسنجی
لاک پشت منقار عقابی
کاراپاس
همبستگی
جزیره کیش
خلیج فارس
2011
10
23
19
26
http://www.aejournal.ir/article_102971_3b00ce798529af4748b5cb0937251005.pdf
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
مقایسه کشتار کپور ماهیان چینی (آمور، فیتوفاگ و بیگ هد) و کپور معمولی به روش کشتار طبیعی و با استفاده از جریان الکتریسیته و اثرات آن بر برخی از شاخص های کیفی گوشت ماهیان
محمد
سوداگر
مریم
حمیدی کناری
بهاره
شعبانپور
رحیم
لطفی اوریمی
به منظور بررسی کشتار کپور ماهیان در شرایط معمولی و با استفاده از جریان الکتریسیته و تاثیر آن ها بر برخی شاخصهای کیفی گوشت، آزمایشی در اردیبهشت ماه 1389 به مدت 5 ماه در مرکز تحقیقات آبزی پروری دانشکده شیلات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تعداد 40 ماهی با وزن متوسط 30±1300 گرم و طول متوسط 11±37 سانتی متر برای آزمایش مورد استفاده قرار گرفت. با قرار دادن ماهیان در آکواریومی که دارای آند و کاتد به ابعاد 60 × 40 × 30 سانتی متر و سه چهارم آن از آب معمولی پر گردیده بود، قرار داده شدند. آند و کاتد به دستگاه منبع تغذیه متصل و با تغییر ولتاژ برق، آستانه تحریک، دردناکی و مرگ آن ها ثبت گردیده و مشخص شد که آستانه تحریک کپور ماهیان نسبت به جریان الکتریسیته یکسان بوده و اختلاف معنیداری بین آنان مشاهده نگردید (P > 0/05) ولی، آستانه دردناکی در ماهی فیتوفاگ از همه کم تر (0/38±6) ولت و ماهیان کپور، آمور و بیگ هد مشابه بود (0/49±7/5 ولت). هم چنین آستانه مرگ در ماهیان کپور و بیگ هد مشابه بوده (1/21±18ولت) و با ماهیان آمور و فیتوفاگ (1/01±15 ولت) این اختلاف معنی دار بود (P < 0/05). هم چنین با بررسی میزان pH و TVN گوشت کپور ماهیان در شرایط کشتار طبیعی و با استفاده از جریان الکتریسیته در یک دوره سه ماهه مشاهده گردید که تغییرات pH گوشت ماهیان در شرایط کشتار طبیعی اختلاف معنیداری را بلافاصله پس از کشتن نداشتند. در حالی که در انتهای ماه دوم و سوم در برخی از گونهها این اختلاف معنی دار بود (P < 0/05). با اندازهگیری میزان TVN در دو شرایط نامبرده شده، مشخص گردید که تغییرات TVN در شرایط کشتار با جریان الکتریسیته اختلاف معنیداری را تا انتهای ماه سوم نشان نداد ولی، این تغییرات در شرایط کشتار طبیعی در انتهای ماه سوم معنیدار بود (P < 0/05). به طوری که ماهی بیگ هد حداقل میزان TVN و کپور و فیتوفاگ دارای حداکثر میزان TVN بودهاند.
کپور ماهیان
جریان الکتریسیته
کشتار طبیعی
شاخصهای گوشت
2011
10
23
27
36
http://www.aejournal.ir/article_102972_8bf78f1aa2e9b308c53025fb50c65c9b.pdf
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
اگرت ساحلی (Egretta gularis) به عنوان شاخص زیستی آلودگی جیوه در تالاب بین المللی حرا – خلیج فارس
یوسف
مجیدی
نادر
بهرامی فر
سیدمحمود
قاسمپوری
جیوه و ترکیبات آلی آن سمیترین ماده برای اکوسیستمهای آبی هستند. در این مطالعه به منظور امکانسنجی استفاده از پرهای اگرت ساحلی به عنوان شاخص زیستی آلودگی جیوه در تالاب بینالمللی حرا، تجمع جیوه کل در بافتهای پر بدن و شاه پر این گونه بررسی شد. علاوه بر این تاثیر پارامترهای ریختشناسی و جنسیت نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. اندازه گیری جیوه کل با استفاده از دستگاه AMA 254 و مطابق با روش 7473 EPA انجام گرفت. نتایج نشان داد غلظتهای جیوه در پرهای بدن و شاه پر به ترتیب 0/59±1/45 و 0/62±1/25 میلیگرم برکیلوگرم وزن خشک بود. هم چنین بین غلظتهای جیوه کل در پرهای بدن و شاه پرها اختلاف معنی داری وجود نداشت (0/05<P ). نتایج این تحقیق نشان داد که پارامترهای ریخت شناسی (وزن، طول کل، طول دو سر بال) و جنسیت، تاثیری بر تجمع جیوه کل در پرندگان ندارند. هم چنین سطوح جیوه در بافتهای پر این گونه زیر سطح آستانه اثرگذاری 5-15 کیلوگرم بر میلیگرم بود و متعاقب آن آلودگی جیوه در حال حاضر در تالاب بین المللی حرا خطرناک محسوب نمیشود. در نهایت پیشنهاد میشود که اگرت ساحلی میتواند گونه مناسبی برای پایش آلودگی جیوه در این منطقه باشد.
جیوه
پر
شاخص زیستی
تالاب بین المللی حرا
2011
10
23
37
44
http://www.aejournal.ir/article_102973_f619557b5baa2af38356874a94147838.pdf
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
مطالعه هیستومورفومتری دستگاه ادراری- تناسلی در ماهی کور غار ایرانی (Iranocypris typhlops)
احمد
قارزی
علی
ابراهیمی باغبانان
محسن
عباسی
ماهی کور غار ایران به عنوان یک گونه نادر و منحصر به فرد، با جمعیتی اندک تنها در غاری در کوههای اطراف شهرستان درود از استان لرستان یافت میشود. در این تحقیق دستگاه ادراری- تناسلی این ماهی از نظر مورفولوژی و بافتشناسی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور 10 عدد از این ماهی در دو فصل متفاوت (بهار و تابستان) از محل زیستگاه صید و به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از کشتن و تثبیت نمونهها در فرمالین، دستگاه ادراری- تناسلی آن مورد بررسیهای آناتومی و بافتشناسی قرار گرفت. مطالعات انجام شده نشان داد که موقعیت قرارگیری بیضه و تخمدان در روی کیسه شنا و پشت دستگاه گوارش می باشد. کلیهها به صورت توده بافتی تقریباً استوانه ای شکل نیز در پشت ستون فقرات دیده میشوند. از نظر بافتشناسی قسمت راسی کلیه ها عمدتاً شامل بافتهای لنفاوی و در بدنه آن تعداد جسمکهای کلیوی بسیار اندک می باشد. بیضه ها و تخمدانها به صورت اندامهای کیسه مانند طویلی دیده میشوند که قسمت زیادی از حفره عمومی بدن را اشغال میکنند. از نظر بافتی بیضهها دارای لوله های منی ساز پراکندهای بودند که با توجه به عملکردشان از نوع محدود نشده می باشند. تخمدانها نیز با فولیکولهایی در اندازه های مختلف پر شدهاند. این فولیکول ها از یک اووسیت درشت و لایِه بسیار نازکی از سلول های فولیکولی تشکیل میشوند. با توجه به نتایج بافتشناسی به نظر میرسد که چرخه تولید مثل در این گونه فصلی باشد.
ماهی کور غار
بافت شناسی
بیضه
تخمدان
کلیه
2011
10
23
45
54
http://www.aejournal.ir/article_102974_efe28f7535c8c4a209a694430946e7c6.pdf
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
بررسی مقدماتی تولید مثل و رفتارشناسی در جکوی برگ انگشتی گرانولدار(Asaccus granularis Torki 2010)
ریحانه
هویدا
سید مهدی
نصیری
جکوی برگ انگشتی گرانولدار با نام علمی Asaccus granularis گونهای از جکوها میباشد که اخیرا در غرب فلات ایران کشف شدهاند. مطالعات اندکی در زمینههای مختلف این گونه انجام شده است. در این تحقیق بررسیهای متعددی در زمینههای تولید مثلی و رفتاری این گونه انجام شده است. محل زیست این گونه در غرب ایران، شهرستان پلدختر میباشد و این تحقیق روی این گونه در طبیعت این منطقه صورت گرفته است. مهم ترین نتایج به دست آمده از این تحقیق بدین شرح میباشد: تولید مثل در این گونه در جنس ماده محدود به یک دوره خاص نبوده و میتوان در طول فصول بهار و تابستان شاهد تولید مثل فعال در این گونه بود، گونه مذکور شب زی است و طول زمستانخوابی نسبتاٌ زیادی دارد. تعداد 14نمونه از این گونه به آزمایشگاه منتقل و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تولید مثلی در آزمایشگاه نشان داد که طول دوره جنینی این گونه پس از گذاشتن تخم تا بیرون آمدن از آن، در حدود یک ماه و نیم میباشد.
جکوی برگ انگشتی
تولید مثل
رفتارشناسی
پلدختر
استان لرستان
2011
10
23
55
60
http://www.aejournal.ir/article_102975_54dcf932db8becc6d38e0c964d6ab071.pdf
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
بررسی رژیم غذایی ماهی کوتر مواج (Sphyraena putnamae) در آب های استان سیستان و بلوچستان
عبدالرحیم
وثوقی
فرهاد
کی مرام
مهدیه
فرصت کار
این مقاله حاصل پژوهشی است که به منظور کسب اطلاعات بیش تر در خصوص تغذیه ماهی کوتر مواج (Sphyraena putnamae) به مدت یک سال از فروردین تا اسفند 1389 در آب های استان سیستان و بلوچستان انجام پذیرفت که طی آن تعداد 165 نمونه از این ماهی مورد زیستسنجی، کالبد شکافی و بررسی زیستی (تغذیه) قرار گرفتند. بررسیهای تغذیهای نشان داد که این ماهی با دارا بودن میانگین طول نسبی روده (RLG) 0/003±0/43 سانتی متر، شدید گوشت خوار (ماهی خوار) بوده و بیش از 96 درصد محتویات معده را ماهیان تشکیل داده بودند. شاخص برتری غذایی (FP) برای ماهی کوتر مواج در دوره مطالعه شامل: ساردین ماهیان (23/8 درصد)، ماهی طلال (11/1 درصد) و موتو هندی (7/9 درصد) بیش ترین میزان و برای کوتر ماهیان، حسون و اسکویید هندی (هرکدام 1/6 درصد) کم ترین میزان بود. شاخص خالی بودن معده (CV) به طور میانگین در کل دوره برابر با 71/52 درصد بود که نشان از تغذیه کم این آبزی دارد. اما با توجه به نوع صید تنها میتوان شاخص در شهریور ماه را ملاک قرار داد که برابر با 32 درصد بود که نشاندهنده نسبتاً پرخور بودن این ماهی میباشد. میانگین شاخص پربودن معده (FI) در کل دوره 28/48 درصد بود.
کوتر مواج
Sphyraena putnamae
رژیم غذایی
شاخصهای تغذیه
استان سیستان و بلوچستان
2011
10
23
59
68
http://www.aejournal.ir/article_102981_6f2f43b3e9918bd41cd47415cd0dad74.pdf
فصلنامه محیط زیست جانوری
محیط زیست جانوری
2717-1388
2717-1388
1390
3
3
مطالعه برخی از ویژگیهای اکولوژیک مارمولک آگامای سر وزغی (Phrynocephalus mystaceus) در شرق ایران
حامد
استواری
حاجی قلی
کمی
Phrynocephalus mystaceus
پراکنش
اکولوژی
استان خراسان جنوبی
2011
10
23
69
72
http://www.aejournal.ir/article_102982_e8adc6a3277b689c8ecc7614d70f84ab.pdf