مدلسازی قطعه قطعه شدن زیستگاه پازن در نیمه جنوبی استان مرکزی

نوع مقاله : بوم شناسی

نویسندگان

1 دانشکده محیط زیست و انرژی, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران,

2 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

  استان مرکزی با دارا بودن کوه های مرتفع زیستگاه مطلوب بز وحشی است، به طوری که پازن به عنوان نماد تنوع زیستی استان مرکزی می باشدکه به دلیل شدت فعالیت های صنعتی، عمرانی، کشاورزی و معدنی اکثر زیستگاه های این گونه تخریب و قطعه قطعه شده اند. با استفاده از روش تحلیل عامل آشیان بوم شناختی و ویژگی های بوم شناسی زمین سیما شامل شکل لکه، مساحت لکه و حاشیه مدل و نقشه مطلوبیت زیستگاه پازن تهیه شده و تجزیه شدگی لکه ها تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد که 4 فاکتور بوم شناختی نمایان گر 93% از اطلاعات است. مقادیر 1/603 ویژگی حاشیه ای کل و 0/229 تحمل پذیری نشان دهنده تمایل پازن به مناطقی است که متوسط ویژگی های زیست محیطی آن بیش تر از میانگین شرایط زیستگاه بوده و تحمل پذیری کمی دارد. 8 درصد از نیمه جنوبی استان مرکزی دارای سه لکه زیستگاهی مطلوب برای پازن می باشد که با مقایسه مشخصات ویژگی های زمین سیمای این سه لکه مشاهده می گردد که لکه زیستگاهی هفتادقله و پلنگ دره با مساحت کلاس 63/25 درصد و تراکم حاشیه 13/04 متر و طول کل حاشیه 761 کیلومتر و بکرتر بودن لکه از لحاظ عوامل انسان ساخت و قرار گرفتن وسعت بیش تری از آن در مناطق حفاظت شده سازمان حفاظت محیط زیست و تجزیه شدگی کم تر وضعیت مطلوب تری نسبت به 2 لکه دیگر دارد. از مهم ترین راهکارهای جلوگیری از تجزیه شدگی بیش تر زیستگاه ها توسعه لکه های زیستگاهی و ایجاد کریدورها می باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Habitat fragmentation modeling for wild goat in southern parts of Markazi Province

نویسندگان [English]

  • Amir Ansari 1
  • Mahmoud Karami 1
  • Hamid Reza Rezai 2
  • Borhan Riazi 1
1 Faculty of Environment and Energy, Iran, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran,
2 Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
چکیده [English]

Markazi province with high elevation mountains consist suitable habitats for wild goat as a representative of biodiversity in Markazi province. Wild goat habitats in this province is fragmented and degraded due to intensive industrial, agricultural and mining activities. Ecological niche factor analysis and landscape characteristics including patch shape, area and edge were studied to develop habitat suitability modeling and analyzing patch fragmentation. Results indicate that four ecological factors explain 93% of species habitat selection information. Marginality value of 1.603 and tolerance value of 0.299 indicate that wild goat preferred habitat with elevations and slopes higher than habitat's mean and had low tolerance to habitat variations. About 8% of southern parts of Markazi province encompass three suitable habitat patches for wild goat. Comparison of landscape characteristics of these three patches showed that HaftadGholleh- PalangDareh patch with an area of 63.25 %, edge density of 13.04 m and total perimeter of 761 kilometer is less disturbed by human made structures and more parts of it is under protection and therefore has more suitable condition than two other patches. In order to reduce the fragmentation of wild goat habitats in Markazi province, suitable patches should be developed and corridors should be designed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Landscape ecology
  • wild goat
  • ecological niche factor analysis
  • habitat fragmentation
  • modeling

مراجع

  1. اﻧﺼﺎری، ا.، 1388. ﭘﺎﯾﺶ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ و زﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺘﺎن و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﺪﯾﺪ اﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ. ﺻﻔﺤﻪ 79.
  2. ﺿﯿﺎﯾﯽ، ه.،  1387. راﻫﻨﻤﺎی ﺻﺤﺮاﯾﯽ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران اﯾﺮان.. اﻧﺘﺸﺎرات. ﮐﺎﻧﻮن آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺣﯿﺎت وﺣﺶ. 419 ﺻﻔﺤﻪ.
    1. Fahrig, L., ٢٠٠٣. Effects of habitat fragmentation on biodiversity. Annual Review of Ecology Evolution and Systematic.٣۴: ٤٨٧-٥١٥.
    2. Hirzel, A.H., ٢٠٠١. When GIS come to life. Linking landscape- and population ecology for large population management modelling: the case of Ibex (Capra ibex) in Switzerland.PhD thesis.Institute of Ecology, Laboratory for Conservation Biology.University of Lausanne.
    3. Hirzel, A.H. and Perrin, N., ٢٠٠۴. Biomapper ٣٫١.Lab. of Conservation Biology, Department of Ecology and Evolution, University of Lausanne. URL: http://www. unil.ch/biomapper
    4. Hirzel, A.H.; Hausser, J.; Perrin, N. and Braunisch, V.,٢٠٠٨.Help of Biomapper۴.
    5. Weinberg, P., ٢٠٠١. On the status of the wild goat in Daghestan (Russia). J.Mt. Ecol. ۶:٣٣-۴٣.
    6. Weinberg, P.; Jdeidi, T.; Masseti, M.; Nader, I. and Cuzin, F., ٢٠٠٨. Capra aegagrus. In: IUCN Red List of Threatened Species http://www.iucnredlist.org
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 5، شماره 4
اسفند 1392
صفحه 1-9

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار