اثرات احداث سد البرز در رودخانه بابلرود بر برخی از خصوصیات زیست شناختی ماهی سفید رودخانه ای (Squalius cephalus)

بی نیاز, حجت الله; وطن دوست, صابر; کشاورز, مجتبی; ابراهیم زاده, سید مرتضی; جولاده, آرش

اثرات احداث سد البرز در رودخانه بابلرود بر برخی از خصوصیات زیست شناختی ماهی سفید رودخانه ای (Squalius cephalus)

نوع مقاله : محیط زیست جانوری

نویسندگان

¹ گروه شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل, ایران

² گروه شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر, ایران

³ مرکز آموزش عالی علمی- کاربردی شهید حسن پور بابلسر, ایران

⁴ دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثرات سد البرز بر برخی از خصوصیات تولیدمثلی ماهی سفید رودخانه‌ای Squalius cephalus)) این تحقیق در رودخانه بابلرود (استان مازندران) به مدت یکسال انجام شد. نمونه‌برداری‌ها بصورت ماهانه در بالا و پایین سد با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفت. در مجموع 251 عدد ماهی سفید رودخانه‌ای صید گردید. متغیرهای طول کل، طول چنگالی، طول استاندارد، وزن بدن، سن، جنسیت، وزن گناد، قطر تخمک و وزن کبد اندازه‌گیری و ثبت شدند. از فلس برای تعیین سن استفاده گردید. در ایستگاه یک (بالای سد) میانگین طول کل در جنس نر 23/36±120/44 میلی متر و میانگین وزن بدن 1/43±23/23 گرم و در جنس ماده 18/73±148/33 میلی متر و وزن 1/41±39/91 گرم بود. درایستگاه دو (پایین سد) میانگین طول کل در جنس نر 18/31±117/08 میلی متر و میانگین وزن بدن 7/17±22/15 گرم و در جنس ماده 19/61±131/47 میلی متر و وزن آن ها 1/62±31/90 گرم بود. از نظر سنی نمونه‌ها به 7 گروه سنی (+0، +1، +2، +3، +4 ، +5 و +6) تعلق داشتند. نسبت جنسی ماده به نر، در بالای سد 1 به 1/1 و در پایین سد 1 به 1/69 به دست آمد. تغییرات قطر تخمک در بالای سد بین 0/41 تا 1/36 میلی متر و میانگین آن ها حدود 0/29±0/49 میلی متر و در پایین سد بین 0/15 تا 1/12 میلی متر و میانگین آن ها حدود 0/15±0/75 میلی متر بود. هم‌آوری مطلق در بالای سد حداقل 1308، حداکثر آن 14911 و میانگین آن 6417 عدد تخمک و در پایین سد حداقل 1277، حداکثر 12779 و میانگین آن 5111 عدد تخمک برآورد گردید. از نظر آماری میزان هم آوری در بین دو ایستگاه فاقد اختلاف معنی دار بود (P<0/05). میانگین درصد شاخص رسیدگی جنسی (GSI) در بالای سد برای ماهیان سفیدرودخانه‌ای نر 2/39±2/52 درصد و برای ماهیان سفیدرودخانه ای ماده 3/83±4/66 درصد و در پایین سد برای ماهیان سفید رودخانه ای نر 2/56±3/70 درصد و برای ماهیان سفید رودخانه ای ماده 2/61±4/09 درصد به دست آمد. میانگین شاخص کبدی در بالای سد برای ماهیان سفید رودخانه‌ای نر 0/09±1/18 درصد و برای ماهیان ماده 0/07±1/25 و در پایین سد برای ماهیان نر 0/30±0/66 و برای ماهیان ماده 0/27±1/03 به دست آمد. بر طبق نتایج به دست آمده از این تحقیق، ماهیان بالادست و پایین دست سد البرز در بسیاری از خصوصیات تولید مثلی از شرایط مشابهی برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها