بررسی میزان تجمع برخی فلزات سنگین در بافت نرم و پوسته دوکف های خوراکی (Amiantis umbonella (Lamarck، ۱۸۱۸ در ساحل بندرعباس، خلیج فارس

نوع مقاله : محیط زیست جانوری

نویسندگان

گروه زیست شناسی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

دوکفه ای خوراکی Amiantis umbonella در سواحل گلی- ماسه ای قسمت های شمالی خلیج فارس، بندرعباس حضور دارد و یکی از گونه های فراوان در این مناطق می باشد. در این مطالعه نمونه برداری از این دوکفه ای (۲۴۰ عدد دوکفه ای)، آب های سطحی (۱۲ نمونه آب) و رسوبات (۱۲ نمونه رسوب) در دو فصل تابستان و زمستان ۱۳۸۸(یک بار نمونه برداری در هر فصل) در دو ایستگاه (ایستگاه اول، پارک غدیر، ́۲۰ °۵۶ طول شرقی و ́۱۱ ° ۲۷ عرض شمالی و ایستگاه دوم، نخل ناخدا، ́۲۳ °۵۶ طول شرقی و ́۱۰ ° ۲۷ عرض شمالی) از ساحل گلشهر بندرعباس انجام پذیرفت. میزان تجمع ۸ فلز Fe،Mg، Zn، Pb، Cd،Ag، As و Cu در قسمت های مختلف بدن دوکفه ای ها، آب های سطحی و رسوبات منطقه مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به کمبود اطلاعات روی تجمع فلزات در ماکروبنتیک های این مناطق، مطالعه حاضر گزارش اولیه ای از میزان تجمع فلزات سنگین در این دوکفه ای حفار است. با توجه به نتایج به دست آمده هیچ تفاوت معنی داری در تجمع فلزات سنگین در دوکفه ای ها بین دو ایستگاه و دو فصل مشاهده نگردید (0/05<P). حداکثر و حداقل تجمع فلزات در دوکفه ای ها به ترتیب مربوط به فلز منیزیوم (7823±10000 میکروگرم بر گرم وزن خشک) و فلز نقره (<0.3±0.00 میکروگرم بر گرم وزن خشک) می باشد. در کل فلزهای Mg و Ag به ترتیب بیش ترین و کم ترین فراوانی را در دوکفه ای، آب های سطحی و رسوبات منطقه داشتند. این دوکفه ای با توجه به تجمع برخی فلزات در قسمت های مختلف بدن با غلظت های بیش تر از آب و رسوب، می تواند به عنوان یک شاخص زیستی (Bioindicator) برای فلزاتAs، Pb،Cu، Ag و Zn معرفی شود. بین تجمع فلزات در دوکفه ای، آب و رسوب ارتباط معنی داری وجود داشت (0/05>P). همین طور میان تجمع فلزهای Cd، Pb و Ag و طول دوکفه ای همبستگی مثبت معنی داری وجود داشت (0/05>P).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Accumulation of some heavy metals in soft tissue and shell of edible bivalve Amiantis umbonella (Lamarck, 1818) in Bandar Abbas coast, the Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • Sharokh Pashaei Rad
  • Hanieh Saeedi
  • Behrooz Abtahi
  • Bahram Hasanzadeh Kiabi
Department of Biology, Faculty of Biological Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Edible clam Amiantis umbonella inhabits sandy-muddy coast in Bandar Abbas, northern Persian Gulf,. In this study specimens of this clam (240 specimens), water (12 samples) and sediment (12 samples) in summer and winter along two stations (first station, Park-e-Qadir, 56° 20⁄ E and 27° 11⁄ N and second station, Nakhl-e-Nakhoda, 56° 23⁄ E and 27° 10⁄ N) were collected from Golshahr coast of Bandar Abbas. The concentrations of 8 metals (Fe, Mg, Zn, Pb, Cd, Ag, As and Cu) in different parts of clam’s body, coastal water and sediment were determined. Regarding a few information on metal concentration in macro-benthic animals in this area, this study can be first provides report of metal concentration in this clam. There were no significant relationships between different stations and different seasons (P≥0.05). The maximum and the minimum metal concentrations in clams were belonged to Mg (10000±7823 µgg-1drywt) and Ag (<0.3±0.00 µgg-1drywt), respectively. Mg and Ag had the maximum and minimum concentrations in clam, water and sediment. There was a significant relationship between metal concentration in clam, coastal water and sediment (P≤0.05). There was also a significant positive correlation between clam’s length and the concentrations of Cd, Pb and Ag (P≤0.05). According to the high metal concentration in different parts of clam’s body, this clam can be introduced as a bioandicator for As, Pb, Cu, Ag and Zn.