تنوع زیستگاه و تغییرات فصلی بر فراوانی لاک پشت خزری (Mauremys caspica) و تعیین شاخص های تشخیص جنسیت نمونه ها دراستان گلستان

نوع مقاله : سیستماتیک جانوری

نویسندگان

گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

لاک­­پشت خزری (Mauremys caspica)، متعلق به خانواده Geoemydidae است. این گونه لاک ­پشت ­های ­­آبزی در مراحل مختلف زندگی­ شان دارای زیستگاه ­های متفاوتی هستند. آن­ ها دارای جابجایی­ های نسبتاً محدود بوده که باعث تغییر تراکم جمعیتی آن­ ها در فصول معینی از سال می­ شود. در این مطالعه که از تابستان 1395 تا پایان بهار 1396 در طی 24 بار نمونه ­برداری به­ صورت فصلی ادامه یافت، 134 نمونه (65 ماده و 69 نر) لاک­پشت خزری از 14 ایستگاه مختلف نمونه ­برداری در استان گلستان جمع ­آوری و 25 صفات مـورفومتریک آن ­ها اندازه­ گیری شد. نسبت جنسی 1 به 1 برای نر به ماده به ­دست آمد. همه صفات مورفومتریک توزیع نرمالی داشتند (0/001>P) به­ جز وزن W در ماده­ ها و چهار صفت وزن (W)، حداقل ﻃﻮل ﻻک شکمی (PL1)، عرض لوب جلویی پلاسترون (PFLW) و عرض لوب عقبی پلاسترون (PHLW) توزیع نرمال در نرها را نشان ندادند (0/001<P). در مقایسه پارامتری صفات، (TL1) طول قاعده دم (0/0000>p)، طول درز بین دو سپرمخرجی (AnSL) (P<0/005) و طول دم  (TL2) (P<0/005)اختلاف معنی­ داری بین جنسیت­ ها نشان دادند،اما هیچ ­یک از 4 صفت غیر پارامتری اختلاف معنی ­دار بین نر و ماده نشان ندادند (0/66<P). نسبت TL2 به TL1 و نسبت TL1 به طول پل بین لاک پشتی و شکمی سمـت راسـت (RBrL) شـاخص ­های مهم برای تشخیص جنسیت نمونه ­ها می ­باشند. بیش­ ترین و کم­ ترین تعداد نمونه صید شده به­ ازای واحد تلاش صید، به ­ترتیب در تابستان با 52 و پاییز با 6 نمونه به ­دست آمد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Habitat diversity and seasonal variations on the frequency of Caspian pond turtle, (Mauremys caspica) and determination of sex indexes grouping of specimens in Golestan province

نویسندگان [English]

  • Mahsa Yazarlo
  • Haji Gholi Kami
  • Ali Akbar Bagherian Yazdi
Department of Biology, Faculty of Sciences, Golestan University, Gorgan, Iran
چکیده [English]

The Caspian Pond Turtle, Mauremys caspica, is a terrapin belonging to family Geoemydidae. Testudines have different habitats in different stages of their life cycles. Terrapins have a limited locomotion that changes their population density in certain seasons. Totally 134 specimens (65 males, 69 females) were collected from 14 different aquatic habitats in Golestan province in 2016 – 2017. 25 morphometric characters were measured. Sex ratios of males to females were nearly 1:1. All morphometric characters showed normal distribution (P>0.001) except weight in females (p=0.001). Four characters (W, PL1, PFLW and PHLW) did not show normal distribution in males (P<0.001). Comparison of the parametric characters showed, mean values of characters TL1 (p<0.000), AnSL (p<0.005) and TL2 (p<0.005) were significantly different between the sexes. None of the four nonparametric characters showed significant differences between males and females (p>0.66). The ratio Tail length2 (TL2)to Tail length1 (TL1) and TL1 to Right bridge length (RBrL)are fast and simple grouping index to determine sex of the specimens. The most and the lowest number of specimens were collected in summer (n=52) and fall (n=6) respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Habitat
  • frequency
  • sex determination
  • Mauremys caspica
  • Golestan Province

مراجع

  1. پورصوفی، ط.؛ قجقی، آ. و پاتیمار، ر.، 1397. شناسایی و  تنوع زیستی گونه ­ای کفزیان رودخانه قره ­سو(جنوب­ شرق دریای خزر). مجله محیط­ زیست جانوری. ­سال10، ­شماره2،­ صفحات 283 تا 290. 
  2. حجتی، و.؛ کمی، ح.؛ پاشایی­ راد، ش. و ابراهیمی، م.، 1384. مقدمه­ ای بر زیست شناسی لاک­ پشت خزری ( Mauremy scaspica caspica) در استان­ های گلستان و مازندران. مجله پژوهش و سازندگی. شماره 66 ، صفحات60 تا 67.
  3. حسن­ زاده، ن.؛ بلقیس ­زاده، ح. و یوسفی­ سیاه کلرودی، س.، 1397. بررسی فونستیک لاک­ پشت­ های استان البرز. فصلنامه محیط زیست جانوری. سال 10، شماره 1، صفحات 115 تا  122.
  4. طاولی، م.؛ اسلامی، م. و مهدوی، س.م.، 1389. الگوی پراکنش و فراوانی مکانی و زمانی ماکروبنتوزهای سواحل جنوبی دریای خزر، (ساحل شهرستان چالوس). مجله علمی شیلات ایران. سال 19، شماره 4، صفحات 147تا 152. 
  5. سعیدپور، ب.، 1381. بررسی بیواکولوژی لاک­ پشت­ های دریایی در شمال خلیج فارس (حوزه آب­ های هرمزگان). رساله دکتری زیست شناسی دریا. 217 صفحه.
  6. فیروز، ا.،  1387 .حیات­ وحش ایران. چاپ دوم، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی تهران. 136 صفحه.
  7. کریم ­پور، ر.؛ کمی، ح. و بهروزی ­راد، ب.، 1390. بررسی برخی خصوصیات لاک­ پشت خزری (Mauremys caspica) در منطقه حفاظت شده دز در استان خوزستان. فصلنامه دانش زیستی ایران. جلد 6، شماره 2، صفحات 15 تا 22.
  8. کمی، ح.، 1378 . زیست­ شناسی لاک­ پشتان شمال ایران. هشتمین کنفرانس سراسری زیست­ شناسی ایران. دانشگاه رازی کرمانشاه،  شهریور ماه. 20 صفحه.
  9. لقمانی ­دوین، ا.، 1396. خصوصیات زیستی لاک­ پشت منقارعقابی، گونه در خطر انقراض و تخم­ گذار  در سواحل جنوبی ایران. فصلنامه انسان و محیط زیست. شماره 43، صفحات 100 تا 110. 
  10. ناظم ­السادات، س.م. و قاسمی، ا.، 1383. تأثیر نوسان ­های دمای سطح آب دریای خزر بر بارش فصول زمستان و بهار نواحی شمالی و جنوب ­غربی ایران .مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال 8، شماره 4، صفحات 1 تا 14.
  11. Atatür, M. and Ballasina, D., 1995. A preliminary report on the present status of Turkey’s terrestrial and freshwater turtles from the viewpoint of conservation. Red Data Book on Mediterranean Chelonians. pp: 183-190.
  12. Fritz, U. and Freytag, O., 1993. The distribution of Mauremys in Asia minor and the first record of Mauremys caspica caspica for the internally drained central basin of Anatolia. Herpetozoa. Vol. 6, pp: 97-103.
  13. Fritz, U. and Wischuf, T., 1997. Taxonomy of striped neck terrapin genus Mauremys in Southeast Europe and West Asia. Abstracts of the Thrid world Congress of Herpetology. August 2-10, 1997, Prague, Czech Republic, pp: 71-72.
  14. Gibbons, J.W. and Lovich, J.E., 1990. Sexual dimorphism in turtles with emphasis on the slider turtle (Trachemys scripta). Herpetological Monographs. Vol. 4, pp: 1-29.
  15. Janzen, F.J., 1991. Environmental sex determination in reptiles: Ecology, evolution and experimental design. The Quaterly review of Biology. Vol. 66, pp: 149-179.
  16. Kami, H.G.; Hojati, V.; Pashaee Rad, S. and Sheidaee, M., 2006. A biological study of the European Pond Turtle, Emyorbicularis persica, and the Caspian pond turtle, Mauremys caspica caspica, in the Golestan and Mazandaran provinces of Iran. Zoology in the Middle East. Vol. 37, pp: 21-28.
  17. Kami, H.G.; Yadollahvand, R. and Kalbassi, M.R., 2012. Biological study of Caspian pond turtle (Mauremys caspica caspica). J of Animal Environment. Vol. 4, No. 3, pp: 1-10.
  18. Safaei-Mahroo, B.; Ghaffari, H.; Fahimi, H.; Broomand, S.; Yazdanian, M.; NajafiMajd, E.; HosseinianYousefkhani, S.S.; Rezazadeh, E.; Hosseinzadeh, M.S.; Nasrabadi, R.; Rajabizadeh, M.; Mashayekhi, M.; Motesharei, A.; Naderi, A. and Kazemi, S.M., 2015. The Herpetofauna of Iran: Checklist of Taxonomy, Distribution and Conservation Status. Asian Herpetological Research. Vol. 6, pp: 257-290.
  19. Terentev, P.V. and Chernov, S.A., 1949. Key to amphibians and reptiles, third edition (Translated from Russian by the israel Program for Scientific Translation) Translated by L. Kochva, L. 195 P.
  20. Yadollahvand, R. and Kami, H.G., 2014. Habitat changes and its Impacts on the Caspian Pond Turtle (Mauremys caspica) Population in the Golestan and Mazandaran Provinces of Iran. Journal of Aqualculture Research & Development: 2155-9546 JARD, an open access journal. Vol. 5, No. 3, 2 p.
  21. Yadollahvand, R.; Kami H.G. and Kalbassi M.R., 2013. Cytogenetic characreization of the Caspian Pond Turtle, Mauremys caspica, in Golestan and Mazandaran provinces, Iran. Zoology in the Middle. East. Vol. 3, pp: 214-219.
  22. Yadollahvand, R.; Kami, H.G.; Mashroofeh, A. and Bakhtiari A.R., 2014. Assessment trace elements concentrations in tissues in Caspian Pond Turtle (Mauremys caspica) from Golestan province, Iran. Ecotoxicol Environ Saf. Vol. 101, pp: 191-195.
  23. Yazarloo, M.; Kami, H.G. and Bagherianyazdi, a.a., 2017. Sexual dimorphism and morphometric study of Caspian pond turtle, Mauremys caspica, (Testudines: Geoemydidae) in Golestan Province, southeast of the Caspian Sea. Caspian J of Environmental Sciences (CJES).  Vol. 15, No. 4, pp: 321-334.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 12، شماره 1
فروردین 1399
صفحه 113-118

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار