باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران
چکیده
تعیین شرایط کیفیت آب و وضعیت تروفی یکی از روش های ارزیابی و بررسی تعادل اکولوژیک اکوسیستم های تالابی می باشد، زیرا پایداری و تداوم بهره وری بر پایه این اکوسیستم های منحصر به فرد، نیازمند مدیریت صحیح پایش و کنترل شریط محیطی آن ها دارد. بنابراین انجام مطالعات زیستی و اکولوژیکی، قبل از هرگونه استقرار فعالیت ضروری می باشد. تالاب بیشه دالان به مساحت 913/5 هکتار یکی از بزرگ ترین تالاب های استان لرستان که در جنوب شهرستان بروجرد و حاشیه دشت سیلاخور قرار دارد. در این پژوهش برای تعیین کیفیت آب برای زیست آبزیان از شاخص کیفیت آب (WQI) براساس محاسبه 5 پارامتر: نیتریت (NO2)، نیترات (NO3)، کدورت (TURB)، اکسیژن محلول (DO)، اسیدیته (PH) و برای ارزیابی وضعیت تروفی کارلسون (TSI) براساس فسفات کل (TP)، ازت کل (TN) و نسبت فسفر به ازت (PN) از آمار ویژگی های فیزیکی و شیمیایی چهار ایستگاه نمونه برداری آب تالاب بیشه دالان در تابستان 1396 استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که بر اساس شاخص کیفیت آب (WQI) این تالاب برای زیست آبزیان در ایستگاه های نمونه برداری کانال سیمانی پایین دست روستای کپر جودکی و زهکش منطقه گنجینه دارای کیفیت فقیر، در ایستگاه زهکش عمود بر کانال سیمانی روستای کپرجودکی دارای کیفیت خوب و در ایستگاه تالاب بیشه دالان رودخانه گله رود کیفیت آب در رده خیلی فقیر قرار دارد و براساس شاخص تروفی کارلسون (TSI) سطح تروفی تالاب بیشه دالان از شرایط تروفی مزوتروفیک خفیف و ورود به شرایط مزوتروفیک می باشد.
اداره کل محیط زیست استان لرستان. 1397. اندازه گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب تالاب بیشه دالان. معاونت نظارت و پایش، واحد آزمایشگاه.
ایزدخواستی، ز.؛ اسماعیلی ساری، ع.؛ فلاحی کپورچالی، م.؛ امیری، م.ج. و کرمی، ش.، 1393. بررسی وضعیت تروفی با مقایسه شاخص های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی (مطالعه موردی: ساحل شهرستان بندر انزلی). فصلنامه محیط زیست جانوری. سال 6، شماره 3، صفحات 187تا 196.
سعادتی، ح.؛ شبعانعلی، غ.، شریفی، ف. و ایوب زاده، س.ع.، 1385. بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی در رواناب سطحی مدل شبیه سازی. مجله منابع طبیعی ایران. دوره 59، شماره 2، صفحات 301 تا 313.
صمدی، ج.، 1394. بررسی تاثیر مکانی- زمانی کمی و کیفی پساب های کاربری اراضی بر آلودگی تالاب چغاخور با استفاده از شاخص IRWQI و روش های آماری. فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران. سال 11، شماره 3، صفحات 159 تا 171.
عابدینی، علی.؛ میرزاجانی، ع.ر. و فلاحی، م.، 1396. وضعیت فیزیکوشیمیایی آب و سطح تغذیه گرایی تالاب انزلی. مجله علمی شیلات ایران. سال 26، شماره 6، صفحات113 تا 123.
فتحی، پ.؛ ابراهیمی، ع.؛ میرغفاری، ن. و اسماعیلی، ع.، 1394. بررسی تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب تالاب چغاخور با استفاده از شاخص کیفی آب (WQI). مجله بوم شناسی آبزیان. سال 5، شماره 3، صفحات 41 تا 50.
فلاح، م.؛ پیرعلی زفره ئی، ا.ر. و هدایتی، س.ع.ا.، 1397. ارزیابی کیفیت آب با استفاده از روش TOPSIS در تالاب بین المللی انزلی. مجله سلامت و محیط زیست. دوره 11، شماره 2، صفحات 225 تا 236.
فلاح، م.؛ پیرعلی زفره ئی، ا.ر. و ابراهیمی درچه، ع.، 1397. ارزیابی وضعیت تروفی تالاب بین المللی انزلی با استفاده از شاخص کارلسون (TSI). مجله پژوهش آب ایران. جلد 12، شماره 1، شماره پیاپی 28، صفحات 21 تا 29.
مهدی نسب، م. و میرزایی، ر.، 1397. ارزیابی کیفیت و برآورد حجم تغییرات پهنه آب تالاب های شهرستان پلدختر. مجله اکوبیولوژیکی تالاب. دوره 10، شماره 4، صفحات 55 تا 68.
میرزاجانی، ع.ر.؛ عباسی، ک.؛ سبک آرا، ج.؛ مکارمی، م.؛ عابدینی،ع. و صیادبورانی، م.، 1391. لیمنولوژی دریاچه الیگومزوتروف تهم در استان زنجان. مجله زیست شناسی ایران. جلد 25، شماره 1، صفحات 74 تا 89.
Abrahão, R.; Carvalho, M.W.; da Silva Jứnior, R.; Machado, T.T.V.; Gadelha, C.L.M. and Hernandez, M.I.M., 2007. Use of Index Analysis to Evaluate the Water Quality of a Stream Receiving Industrial Effluents. Water Science and Technology. Vol. 33, No. 4, pp: 459-465.
Ahipathy. M.V. and Puttaiah, E.T., 2006. Ecological characteristics of Vrishabhavathy River in Bangalore (India). Environmental Geology. Vol. 49, No. 8, pp: 1217- 1222.
Al-Abbawy, D., 2012. Assessment of trophic status for Shatt Al-Arab River using trophic state index (TSI). Journal of Basrah Researches (Sciences). Vol. 38, No. 3, pp: 36-44.
Alobaidy, A.H.; Abid, M.J. and Maulood, H.S., 2010. Application of water quality index for assessment of Dokan Lake ecosystem, Kurdistan Region, Iraq. Water Resource and Protection. Vol. 2, pp: 792-798.
Boyacioglu, H., 2007a. Surface water quality assessment by environ metric methods. Environmental Monitoring and Assessment. Vol. 131, No. 1-3, pp: 371-376.
Brönmark, C. and Hansson, L.A., 2005. Translated by Hoseyni N. The biology of lakes and ponds. Second edition. 300 p.
Bronmark, C. and Hansson, L., 2005. The biology of lakes and ponds, Oxford university press. Oxford.
Carlson, R.E., 1980. More complication in the chlorophyll secchi disk relationship, limnology and oceanography. Vol. 25, pp: 361- 369.
Carlson, R.E. and Simpson, J., 1996. A Coordinators guide to volunteer lake monitoring methods. North American lake management society, Usa.
Chougule, M.B.; Wasif, A.L. and Naik, V.R., 2009. Assessment of Water Quality (wqi) for Monitoring Pollution of River Panchganga at ichalkarnji. Proceedings of International Conference Energy and Environment, Chandigarh. pp: 122- 127.
City of Lakeland. 2001. Water Quality Report, Florida 1988-2000. USA. [Accessed 20 February 2005]. Available from World Wide Web: http://www.polkWateratlas.usf.edu/upload/documents/lakeland_lakereport. pdf. 37 p.
Kannel, P.R.; Lee, S.; Lee, Y.; Kanel, S.R. and Khan, S.P., 2007. Application of water quality indices and dissolved oxygen as indicators for river water classification and urban impact assessment. Environmental Monitoring and Assessment. Vol. 132, No. 1-3, pp: 93-110.
Karakaya, N. and Evrendilek, F., 2009. Water Quality time series for Big Melen Stream (Turkey): Its decomposition analysis and comparison to upstream. Environmental Monitoring and Assessment. Vol. 165, No. 1-4, pp: 125-136.
Kratzer, C.R., 1980. A Carlson type trophic state index for nitrogen in florida lakes. Water, res. Bull. Vol. 17, pp: 713-715.
Li, X.; Manman, C. and Anderson, B.C., 2009. Design and performance of a water quality treatment wetland in a public park in shanghai, china. Engineering. Vol. 35, pp: 18- 24.
Lodh, R.; Paul, R.; Kurmakar, B. and Das, M.K., 2014. physicochemical studies of water quality with special reference to ancient lakes of Udaipur City, Tripura, India. International Journal of Scientific and Research Publication. Vol. 42, pp: 2250-3153.
Lu, X.; Li, L.Y.; Lei, K.; Wang, L.; Zhai, Y. andZhai, M., 2010. Water quality assessment of Wei River, China using fuzzy synthetic evaluation. Environ Earth Sci. Vol. 60, No. 8, pp: 1693-1699.
Lumb, A.; Halliwell, D. and Sharma, T., 2002. Canadian Water Quality Index (CWQI) to monitor the changes in water quality in the Mackenzie River-Great Bear. In: Proceedings of the 29th Annual Aquatic Toxicity Workshop. (Oct. 21-23). Whistler, B.C. Canada.
Nixon, S. and Trent, Z., 2003. Europe’s water: An indicator-based assessment, European environment agency.
Nyenje, P.M.; Foppen, J.W.; Uhlenbrook, S.; Kulabako, R. and Muwanga, A., 2010. Eutrophication and nutrient release in urban areas of sub-Saharan Africa A review. Science of the Total Environment. Vol. 408, pp: 447-455.
Padisak, J.; Borics, G.A.; Feh´er, G.; Grigorszky, I.A.; Oldal, I.; Schmidt, A. and Zambone-Doma, Z., 2003. Dominant species, functional assemblages and frequency of equilibrium phases in late summer phytoplankton assemblages in Hungarian small shallow lakes. Hydrobiologia. Vol. 502, pp: 157-168.
Ramakrishnaiah, C.R.; Sadashivaiah, C. and Ranganna, G., 2009. Assessment of water quality index for the ground water in Tumkur Taluk. E-Journal of Chemistry. Vol. 6, No. 2, pp: 523-530.
Simoes, F.; Moreira, A.; Bisinoti, M.C.; Gimenez, S. and Santos, M., 2008. Water quality index as a simple indicatorm of aquaculture effects on aquatic bodies. Ecological Indicators. Vol. 38, pp: 476-480.
Zhang, T.; Zeng, W.H.; Wang, S.R. and Ni, Z.K., 2014. Temporal and spatial changes of water quality and management strategies of Dianchi lake in southwest China. Hydrology and Earth System Sciences. Vol. 18, No. 4, pp: 1493-1502.
)