بررسی رژیم غذایی ماهی گیش دم زرد (1833 ,Atule mate (Cuvier در خلیج فارس و دریای عمان (استان هرمزگان)

نوع مقاله : محیط زیست جانوری

نویسندگان

1 گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران

2 گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

3 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

این مطالعه به‌ منظور بررسی رژیم غذایی ماهی گیش دم زرد (Atule mate) در آب ­های خلیج‌ فارس و دریای عمان (استان هرمزگان) انجام شد. نمونه‌ برداری‌ ها به ­مدت 12 ماه از آذرماه 1395 تا آبان ماه 1396 صورت پذیرفت و  نمونه‌ برداری با تورهای گوشگیر ماهانه و فصلی انجام شد. جهت بررسی رژیم غذایی تعداد 447 قطعه ماهی نمونه­ گیری شده و شاخص GaSI، شاخص تهی بودن معده (CV)، شاخص ترجیح غذایی (FP) و درصد فراوانی اقلام غذایی تخمین زده شد. شاخص GaSI نشان داد اوج تغذیه این‌ گونه در خردادماه است. میزان شاخص تهی بودن معده (CV)، برای این‌ گونه در طول تحقیق 65/32% به ­دست آمد. با توجه به ماهیان استخوانی (موتوماهیان و ساردین ماهیان) موجود در معده این ماهی، گونه  موتومنقوط (Encrasicholina punctifer) به‌عنوان غذای اصلی برای گیش  دم زرد و ماهی جنس ساردینلا  (Sardinella sp) را می‌ توان به‌ عنوان غذای فرعی و سایر گونه‌ های خورده شده که عبارت بودند از اسکویید و خرچنگ را می‌ توان به ­‌عنوان غذای تصادفی عنوان نمود. با  توجه به تنوع گونه ­ای گیش ماهیان و  اهمیت ارتباط زنجیره­ های غذایی، پیشنهاد می ­گردد. محتویات معده گونه ­های خانواده گیش ماهیان  مورد بررسی جامع قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feeding study of Yellowtail scad, Atule mate (Cuvier, 1833) in the Persian Gulf & Oman Sea (Hormozgan province waters)

نویسندگان [English]

  • Asghar Najafi nasab 1
  • Ehsan Kamrani 2
  • Farhad Kaymaram 3
  • Seyed Mohammad Reza Fatemi 1
  • Ehsan Ramezani fard 1
1 Department of Marine Biology, Faculty of Marine Science and Technology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Fisheries Department, Faculty of Marine Sciences and Technology, Hormozgan University, Bandar Abbas, Iran
3 Fisheries Science Research Institute, Agricultural Research, Training and Extension Organization, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study was conducted to evaluate the Yellowtail scad feeding (Atule mate) in the Persian Gulf and  Oman Sea (Hormozgan province) by gill net fishing from Dec.2016 to Nov.2017 monthly and seasonally.  Gastro-somatic index (GASI), CV , food preference index (FP), and frequency of food items were determined  from 447 specimens. The maximum point of GaSI index was shown in June. The CV index for this species during the study was 65.32% . According to the volume of fish digested, Encrasicholina punctifer and Sardinella sp were the basic and secondary foods , respectively. Squid and crustaceans could be considered as the incidental foods. Regarding to the species diversity of Carangidae family and importance of relation between food items, it is recommended that comprehensive feeding study of all species of this family should be carried out .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Feeding
  • Food preference
  • Yellowtail scad (Atule mate)
  • Persian Gulf
  • Sea of Oman

مراجع

  1. اسدی، ه. و دهقانی­ پشترودی، ر.، 1375. اطلس ماهیان خلیج‌ فارس و دریای­ عمان. سازمان تحقیقات آموزش و ترویج جهادکشاورزی.
  2. حسینی، ع.، 1387. رشد عادات تغذیه­ ای و بیولوژی تولیدمثل در ماهی کوتر ساده در آب‌های استان بوشهر. پایان­ نامه دکتری رشته بیولوژی دریا. دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر. 118 صفحه.
  3. دقوقی، ب.؛ مومنی، م.؛ درویشی، م.؛ بهزادی، س. و سالارپوری، ع.، 1388. گزارش نهایی پروژه بررسی رژیم غذایی تون ماهیان و ساردین ماهیان غالب در غرب دریای عمان. گزارش نهایی پروژه. انتشارات موسسه تحقیقات شیلات ایران. 117صفحه
  4. دوستدار، م.؛ دریانبرد، غ.؛ وثوقی، غ.؛ کاظمیان­، م. و رحمتی، ر.، 1388. بررسی رژیم غذایی طبیعی ماهی گیش کاذب درآب ­های ساحلی دریای عمان. مجله دامپزشکی دانشگاه آزاداسلامی. شماره 12، صفحات 32 تا 37.
  5. سالنامهآماری سازمان شیلات ایران. 1393. معاونت برنامه ریزی و مدیریت منابع. دفتر برنامه ­ریزی  و بودجه. 64 صفحه.
  6. صادقی، م.س.؛ ابدالی، س. و معنوی، ا.، 1393. بررسی رژیم غذایی ماهی گیش خال سفید در آب­ های استان هرمزگان. مجله پژوهش‌ های علوم و فنون دریایی. سال 9، شماره 1، صفحات 69 تا 78.
  7. صدیق، زاده، ز.؛ وثوقی، غ.؛ ولی­ نسب، ت. و فاطمی، م.ر.، 1386 . مروری بر ریخت­ شناسی اتولیت در برخی از ماهیان اقتصادی سطح ­زی خلیج فارس. مجله دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی. سال 3، شماره 35، صفحات 3 تا 35.
  8. کمالی، ع.؛ دهقانی، ر.؛ درویشی م. و حسینی س.ع.، ۱۳۹۵. بررسی تغذیه طبیعی ماهی گیش­ پوزه ‌دراز Carangoide schrysophorys در آب­ های استان هرمزگان. چهارمین همایش ملی شیلات و آبزیان ایران، بندرعباس. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس.
  9. کی­ مرام، ف.، 1379. پویایی شناسی و مدیریت جمعیت تون زرد باله (Thunnus albacares) در دریای عمان. پایان­ نامه دکتری بیولوژی ماهیان دریا. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
  10. وثوقی، غ. و مستجیر، ب.، 1379. ماهیان آب شیرین. انتشارات دانشگاه تهران. شماره 2132. چاپ چهارم.
  11. Al-Rasady, I.; Govender, A. and Al-Jufaili, S.M., 2012. Reproductive biology of longnose trevally (Carangoides chrysophrys) in the Arabian Sea, Oman. Environmental biology of fishes. Vol. 93, No. 2, pp: 177-184.
  12. Bartulovic, V.; Lucic, D.; Conides, A.; Glamuzina, B.; Dulcic, J.; Hafner, D. and Batistic, M., 2004. Food of sand smelt, Atherina boyeri Risso, 1810 (Pisces: Atherinidae) in the estuary of the Mala Neretva River (Croatia). Journal of Marine Sciences. Vol. 68, pp: 597-603.
  13. Berry, F.H.; Moberly, J.B. and Smith-Vaniz, W.F., 1981. Identification of trevallys or crevalles (genus Caranx) of the Indian and Pacific Oceans. International Game Fish Association.
  14. Carpenter, K.E.; krupp, F.; Jones, D.A. and Zajons, U., 1997. Identification guide for fishery surpose the living marine resources of Kuwait, Eastern Saudi Arabia. Baharain. Qatar and the United arab emirates. Rome, FAO. 293 p.
  15. Dadzie, F.; Abou- Seedo, F. and Al-Qatton, E., 2002. The food and feeding habits of the silver pomfert, Pampus argentus, (Eupharsen) in Kuwait waters. Journal of Applied Ichthyology. Vol. 16, pp: 61-67.
  16. Desai, V.R., 1970. Studies on Fishery and biology of tortor (Hamilton) From river Narmada, J. Inland Fish soc. India. Vol. 2, pp: 101-112.
  17. Euzen, E., 1987. Food habits and diet composition of some fish of Kuwait. Bulletin Science. Vol. 9, pp: 65-86.
  18. Fischer, W. and Bianchi, G., 1984. FAO Species identification sheets, fishing area 51, west Indian Ocean.
  19. James, P.S.B.R., 1986. The percent status of ribbon fish in India, special publication N. 24, Central Marine Fisheries Research Institute.
  20. Kingston, S.D.; Venkataramani, V.K. and Venkataramanujam, K., 1999. Food habits and feeding intensity of finlet scad Atule mate (Teleostei) off Gulf of mannar, Southest Coast of India.indian journal of marine sciences. Vol. 28, pp: 307-311.
  21. Kulbickil, M.; Bozec, Y.; Labrosse. P.; Letourneur, Y.; Mou-Thum, G. and Wantiez, L., 2005. Diet composition of carnivorous fishes from coral reef langons. Vol. 18, pp: 231-250.
  22. Lagler, K.F.; Bardach, J.E. and miller, R.R., 1962. Ichthyoligy. ls ted. John wiley & sons, Newyork. 545 p.
  23. Mazzoni, R.; Moraes, M.; Rezende, C.F. and Iglesias Rios, R., 2010. Diet and feeding daily rhythm of Pimelodella lateristriga (Osteichthyes, Siluriformes) in a coastal stream from Serra do Mar - RJ. Brazilian Journal of Biology. Vol. 70, No. 4, pp: 1123-1128.
  24. Mohsin, A.K.M. and Ambak, M.A., 1996. Marine fishes and fisheries of Malaysia and neighbouring countries. UniversityPertanian Malaysia. 744 p.
  25. Moyle, P.H. and Cech, J.J, 1996. Fishes: An Introduction to Ichthyology. New Jersey: prentice hall. 590 p.
  26. Pikitch, E.K.; Boersma, P.D.; Boyd, I.L.; Conover, D.O.; Cury, P.; Essington, T.E.; Heppell, S.S.; Houde, E.D.; Mangel, M.; Pauly, D.; Plaganyi, E.E.; Sainsbury, K. and Steneck, R.S., 2012.Little fish, big impact: Managing a crucial link in ocean food-webs. Len fest Ocean Program, Washington, D.C. 108 p.
  27. Sivakami, S., 1995. Fishery and biology of the Carangidae of Cochin. J of the Marine Biological Association of India. Vol. 37, No. 1-2, pp: 237-248.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 12، شماره 2
تیر 1399
صفحه 111-116

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار