شناسایی ماکروبنتوزهای بخش ابتدایی رودخانه کن در استان تهران

نوع مقاله : سیستماتیک جانوری

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم زیستی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین- پیشوا، ایران

2 گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

این مطالعه به ­منظور شناسایی ماکروبنتوزهای بخش ابتدایی رودخانه کن در دو فصل تابستان و پاییز سال 1394 انجام گردید. در منطقه مورد بررسی پنج ایستگاه بالای امامزاده داود، امامزاده داود، رندان، امامزاده نوربخش و نرسیده به سولقان انتخاب و با استفاده از سیستم GPS موقعیت جغرافیایی هر ایستگاه ثبت شد. نمونه ­برداری به ­وسیله کوادرات و به­ صورت فصلی بود. در این مطالعه بیش ­ترین فراوانی ماکروبنتوزها در فصل تابستان بود. در میان پنج ایستگاه تعیین شده برای نمونه ­برداری، ایستگاه امامزاده نوربخش در فصل تابستان با 142 عدد در مترمربع بیش ­ترین فراوانی و ایستگاه نرسیده به سولقان در فصل پاییز با 12 عدد در مترمربع کم ­ترین فراوانی را میان ایستگاه­ ها دارا بودند. در میان نمونه­ های شناسایی شده، رده حشرات با 99/2 درصد بیش ­ترین فراوانی را دارا بود و رده کرم­ های حلقوی کم­ تار 0/8 درصد فراوانی داشت. از میان نمونه­ های شناسایی شده، Culex sp. با فراوانی 213 عدد در مترمربع بیش­ ترین و Lumbricus terrestrisو Tipula sp. با فراوانی 2 عدد در مترمربع کم ­ترین را در میان گونه­ های شناسایی شده دارا بودند. براساس مقادیر شاخص زیستی HFBI، کیفیت آب از نظر میزان آلودگی در ایستگاه­ ها، در 2 طبقه کیفی، متوسط (ایستگاه بالای امام زاده داود)و نسبتاً ضعیف (ایستگاه­ های امام زاده داود، رندان، امامزاده نوربخش و نرسیده به سولقان) قرار داشتند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آتش ­برگ، ا.؛ احمدی، م. و محمدی ­زاده، ف.، 1388. معرفی ساختار جمعیت و فراوانی ماکروبنتوزهای رودخانه خبر در فصول مختلف سال. اولین همایش ملی شیلات و آبزیان ایران. صفحات 1 تا 13.
  2. احمدی، م.ر.؛ و نفیسی ­بهاآبادی، م.، 1380. شناسایی موجودات شاخص بی­ مهره آب­ های جاری، انتشارات خبیر.
  3. اسحقی­ نیموری، م.؛ پاتیمار، ر.؛ نادری­ جلودار، م. و جعفریان، ح.، 1391. ارزیابی کیفیت آب رودخانه بابلرود (استان مازندران) بر اساس شاخص زیستی هیلسنهوف. اولین همایش ملی الکترونیکی کشاورزی و منابع طبیعی پایدار. تهران. موسسه آموزش عالی مهر اروند. گروه ترویجی دوستداران محیط زیست. صفحات 1 تا 7.
  4. اکبری، پ.، 1386. بررسی پراکنش ماکروبنتوزهای رودخانه زاینده رود و ارتباط آن ­ها با مواد آلی موجود در بستر در استان اصفهان. دومین همایش ملی کشاورزی بوم ­شناختی ایران، گرگان. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. صفحات 1 تا 17.
  5. پذیرا، ع.؛ امامی، س.م.؛ کوه­ گردی، ا.؛ وطن­ دوست، ص. و اکرمی، ر.، 1387. اثر برخی عوامل محیطی بر تنوع زیستی ماکروبنتوزهای رودخانه ­های دالکی و حله بوشهر. مجله علمی شیلات ایران. سال 2، شماره 4، صفحات 65 تا 70.
  6. جرجانی، س.؛ قلیچی، ا.؛ اکرمی، ر. و خیرآبادی، و.، 1387. ارزیابی شاخص زیستی آلودگی و فون کفزیان نهر مادرسو پارک ملی گلستان. مجله شیلات. سال 2، شماره 1، صفحات 41 تا 52.
  7. جعفری، ع.، 1384. گیتاشناسی ایران، رودها و رودخانه ایران، جلد دوم. چاپ سوم، موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. تهران. ایران.
  8. حاتمی، ر.؛ محبوبی­ صوفیانی، ن.؛ ابراهیمی، ع. و همامی، م.، 1390. ارزیابی اثر پساب آبزی­ پروری بر جوامع ماکروبنتوز و کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از شاخص BMWP. مجله محیط شناسی. شماره 59، صفحات 43 تا 54.
  9. حیدری، ن.؛ یزدیان، ح.؛ زهرایی، ز. و جعفرزاده­ حقیقی ­فرد، ن.، 1391. ارزیابی زیستی رودخانه کشکان رود براساس تنوع و ساختار جمعیتی ماکروبنتوزها. اولین همایش ملی حفاظت و برنامه ­ریزی محیط ­زیست. همدان. دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان. شرکت هم ­اندیشان محیط ­زیست فردا. صفحات 1 تا 11.
  10. خاتمی، س.ه.؛ ریاضی، ب. و مدیری­ آثاری، س.ع.، 1386. بررسی کیفیت رودخانه کرج بر اساس تنوع خانواده­ های درشت بی ­مهرگان کفزی. مجله علوم و تکنولوژی محیط­ زیست. دوره 9، شماره 1، صفحات 71 تا 78.
  11. خسروانی، ش.؛ محمدی ­زاده، ف. و یحیوی، م.، 1393. ارزیابی زیستی رودخانه حاجی­ آباد (استان هرمزگان) با استفاده از ساختار جمعیت ماکروبنتوز. مجله بوم ­شناسی آبزیان. جلد 4، شماره 1، صفحات 35 تا 43.
  12. روغنی ­زادگان، ن.؛ محمدی­ روزبهانی، م. و دهقان ­مدیسه، س.، 1391. ارزیابی زیستی رودخانه دز با استفاده از ساختار جوامع ماکروبنتیک و شاخص هیلسنهوف. اولین همایش بین­ المللی بحران­ های زیست محیطی ایران و راه­کارهای بهبود آن. جزیره کیش. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز.
  13. دادگر، ش.؛ چهرزاد، ف. و رزمی، ک.، 1393. بررسی اثرات کیفی استخرهای پرورش قزل­ آلای رنگین ­کمان بر رودخانه شاهرود با استفاده از شاخص ارزیابی سریع زیستی کفزیان Hilsenhoff. فصلنامه محیط زیست جانوری. سال 6، شماره 3، صفحات 143 تا 153.
  14. طوسی، آ.؛ شجیعی، ه. و قلیچی، ا.، 1390. بررسی ساختار جمعیتی ماکروبنتوزهای شش چشمه در شمال شهرستان دامغان. فصلنامه زیست شناسی جانوری. سال 4، شماره 1، صفحات 57 تا 68.
  15. صبا، م.ص.؛ نبوی، س.م.ب. و رجب ­زاده ­قطرمی، ا.، 1391. مطالعه ساختار و تنوع ماکروبنتوزهای رودخانه دز در محدوده پناهگاه حیات وحش دز در فصول پاییز و زمستان. فصلنامه اکوبیولوژی تالاب. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. سال 4، شماره 13، صفحات 83 تا 91.
  16. قریب­ خانی، م. و تاتینا، م.، 1387. توان تولید طبیعی رودخانه لوندویل آستارا براساس جوامع کفزیان. مجله شیلات. سال 2، شماره 4، صفحات 1 تا 14.
  17. محمدی ­روزبهانی، م.؛ قنواتی، ز. و راسخ، ع.، 1391. ارزیابی زیستی رودخانه مارون با استفاده از شاخص BMWP و ساختار جمعیتی ماکروبنتوزها. دومین همایش ملی حفاظت و برنامه ­ریزی محیط زیست، همدان، شرکت هم ­اندیشان محیط ­زیست فردا.
  18. مسگران­ کریمی، ج.؛ آذری­ تاکامی، ق.؛ خارا، ح. و عباسپور، ر.، 1390. ارزیابی کیفی آب رودخانه دو هزار تنکابن با استفاده از روش ­های سریع مطالعه موردی. اولین کنفرانس ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار. صفحات 1 تا 9.
  19. ملازاده، ن.، 1393. ارزیابی وضعیت کیفی رودخانه ماربر با استفاده از شاخص­ های زیستی و فون ماکروبنتوز. فصلنامه اکوبیولوژی تالاب. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. سال 6، شماره 19، صفحات 47 تا 56.
  20. ممبینی، ش. و نبوی، س.م.ب.، 1391. مطالعه ساختار اجتماعات ماکروبنتیک به ­عنوان شاخص ­های آلایندگی در رودخانه جراحی (محدوده مقبره سیدعاشور تا ورودی شهر شادگان). مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست. دوره 4، شماره 1، صفحات 117 تا 125.
  21. موسوی ­ندوشن، ر.؛ سامان­ پژوه، م.؛ عمادی، ح. و فاطمی، س.م.، 1390. ساختار جمعیت موجودات ماکروبنتوز در دریاچه نئور اردبیل. مجله علمی شیلات ایران. سال 20، شماره 3، صفحات 129 تا 142.
  22. Covich, A.; Palmer, M. and Crowl, T., 1999. The role of Benthic Invertebrate Species in Freshwater Ecosystems: zoobenthic species influence energy flows and nutrient cycling. Journal of Bioscience Vol. 49, N. 2, pp: 119-127.
  23. Davide, T. and Marco, S., 2010. Collection & identification of macrobenthic invertebrates. NEAR Curriculum in Natural Environmental Science. Vol. 88, pp: 253-261.
  24. Hilsenhoff, W.L. 1988. Rapid field assessment of organic pollution with a family- level biotic index. J of the North American Benthological Society. Vol. 7, No. 1, pp: 65-68.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 12، شماره 2
تابستان 1399
صفحه 389-400

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار