انباشتگی فلزات جیوه و روی در عضله چهار گونه ماهیان دریای خزر (مطالعه موردی: سواحل محمودآباد-نوشهر)

نوع مقاله : محیط زیست جانوری

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

چکیده

امروزه افزایش جمعیت، توسعه صنایع مختلف و گسترش مناطق کشاورزی باعث ورود حجم بالای آلاینده ­های مختلف به ­ویژه فلزات سنگین به محیط­ های آبی گردیده است. از این ­رو در این مطالعه به بررسی میزان جیوه و روی در ماهیان مصرفی Mugil cephalous Linnaeus، Rutilus frisii kutum، Cyprinus carpio و Sander lucioperca از سواحل جنوبی دریای خزر محدوده محمودآباد تا نوشهر در فصل زمستان 1396 پرداخته شد. از هر گونه ماهی تعداد 10 نمونه به ­صورت تصادفی صید و جهت آنالیز فلزات استفاده شد. به­ منظور سنجش جیوه از دستگاه مرکوری آنالیزر پیشرفته و برای سنجش روی از دستگاه جذب اتمی شعله استفاده گردید. بیش ­ترین میزان فلز جیوه در بافت عضله ماهی سوف با 0/68 میکروگرم بر گرم وزن خشک و کم ­ترین میزان آن با 0/03 میکروگرم بر گرم وزن خشک در ماهی کفال اندازه‏ گیری شد و در مورد فلز روی نیز بیش ­ترین میزان در ماهی سوف 67/66 میکروگرم بر گرم وزن خشک و  کم­ ترین میزان در ماهی کپور 48/68 میکروگرم بر گرم وزن خشک اندازه ‏گیری شد. هم­ چنین نتایج نشان داد که فردی با وزن بدنی معادل 70 کیلوگرم، فقط 10 گرم در روز یا 1/3 وعده در ماه می­ تواند از ماهی سوف استفاده کند. به ­طورکلی نتایج نشان داد که تجمع فلزات در سوف که گونه ­ای با رژیم غذایی    گوشت­ خواری است نسبت به گونه­ های کپور که گونه ­های بنتوپلاژیک هستند به ­میزان بیش ­تری مشاهده شد و براساس میزان جیوه در بافت عضله ماهی سوف، در این گونه محدودیت مصرف مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Accumulation of mercury and zinc in muscle tissue of four species of fishes in Caspian Sea (Case study: coastal of Mahmoud Abad-Noshahr)

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Movafagh Behnam 1
  • Abbas Esmaili Sari 2
  • Seyed Mohammad Majedi 1
1 Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University, Noor, Iran
چکیده [English]

Nowadays, population growth, development of various industries and expansion of agricultural areas have led to high volume of various pollutants, especially heavy metals, into the aquatic environment. Hence, in this study investigated the amount of mercury and zink in fish consumed including Mugil cephalous Linnaeus, Rutilus frisii kutum, Cyprinus carpio and Sander lucioperca from Mahmoud Abad to Noshahr from the southern coast of the Caspian Sea in winter, 2018. 10 samples of each fish were randomly caught and analyzed for metals. Advanced mercury analyzer was used to measure mercury and flame atomic absorption was used to measure zinc. The highest amount of mercury was measured in muscle tissue of Sander lucioperca with 0.68 μg. g dry weight and its lowest with 0.33 μg. g dry weight in Mugil cephalous Linnaeus. In the case of zinc metal, the highest amount was found in 67.66 μg. g dry weight of muscle tissue of Sander lucioperca and 48.68 μg. g dry weight in muscle tissue of Cyprinus carpio. Also, the results showed that a person with weight in at 70 kilograms, only 10 grams per day, or 1.5 servings per month, could use of Sander lucioperca. In general, the results showed that the metal content in Mugil cephalous Linnaeus, which is a carnivorous species, was higher than that of Cyprinus carpio, which are bento-pelagic species. Based on the amount of mercury in muscle tissue of Mugil cephalous Linnaeus, this restriction was observed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mercury
  • Zinc
  • Mugil cephalous Linnaeus
  • Rutilus frisii kutum
  • Cyprinus carpio and Sander lucioperca

مراجع

  1. امینی­ رنجبر، غ.ر. و ستوده ­نیا، ف.، 1384. تجمع فلزات سنگین در بافت عضله ماهی کفال طلایی (Mugil auratus) دریای خزر در ارتباط با برخی مشخصات بیومتریک (طول استاندارد، وزن، سن و جنسیت). مجله علمی شیلات ایران. سال 14 ، شماره 3، صفحات 1 تا 18.
  2. احمدی، م.؛ خانی ­پور، ع.ا. و ابوالقاسمی، س.ج.، 1394. اندازه گیری و مقایسه غلظت فلزات سنگین کادمیوم، نیکل و روی در بافت خوراکی عضله اردک ماهی (Esox lucius) تالاب انزلی. مجله علمی شیلات ایران. سال 24، شماره 1، صفحات 75 تا 82.
  3. جاودان­ خرد، ا.؛ اسماعیلی­ ساری، ع. و بهرامی­ فر، ن.، 1391. نقش رژیم غذایی و شرایط زیستگاهی در تجمع آلاینده­ های آلی در ماهیان تالاب بین­ المللی انزلی. مجله بهره­ برداری و پرورش آبزیان. جلد 1، شماره 2، صفحات 31 تا 50.
  4. خانی ­پور، ع.­ا.؛ احمدی، م.؛ سیف­ زاده، م.؛ زارع­ گشتی، ق. و زلفی­ نژاد، ک.، 1395. بررسی میزان تجمع فلزات سنگین کادمیوم، سرب و روی در بافت خوراکی عضله ماهی کاراس (Carassius auratus) تالاب بین ­المللی بندر انزلی. فصلنامه علوم و صنایع غذایی. شماره 54، دوره 13، صفحات 155 تا 163.
  5. سیف ­زاده، م.؛ احمدی، م. و زارع­ گشتی، ق.، 1395. بررسی میزان تجمع کروم، روی و مس در بافت خوراکی ماهی کپور صید شده از تالاب بین ­المللی انزلی. علوم غذایی و تغذیه، سال 13، شماره 3، صفحات 99 تا 105.
  6. عمارلو، ج.؛ اسماعیلی­ ساری، ع. و قاسمپوری، م.، 1390. محاسبه نرخ مصرف اردک ماهی، کپور معمولی و ماهی سوف در محدوده تالاب انزلی براساس ترکیبات جیوه آلی و معدنی در اندام خوارکی آن. پایان نامه کارشناسی ­ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
  7. عبدلی، ع.ا.، 1378. ماهیان آب­ های داخلی ایران. انتشارات موزه طبیعت و حیات وحش ایران. چاپ ششم. 378 صفحه.
  8. منصوری، ن. و عظیمی، ش.، 1394. فلزات سنگین در محیط زیست. انتشارات حک.
  9. Adel, M.; Dadar, M.; Fakhri, Y.; Oliveri Conti, G. and Ferrante, M., 2016. Heavy metal concentration in muscle of pike (Esox lucius) from Anzali international wetland, southwest of the Caspian Sea and their consumption risk assessment. Toxin reviews. Vol. 35, No. 3-4, pp: 217-223.
  10. Canli, M. and Atli, G., 2003. The relationships between heavy metal (Cd, Cr, Cu, Fe, Pb, Zn) levels and the size of six Mediterranean fish species. Environ pollut. 121, pp: 129-136.
  11. Dhanakumar, S.; Solaraj, G. and Mohanraj, R., 2015. Heavy metal partitioning in sediments and bioaccumulation in commercial fish species of three major reservoirs of river Cauvery delta region, India. Ecotoxicol environ Saf. Vol.  113, pp: 145-151.
  12. EPA. 2000. Guidance for assessing chemical contaminant data for use in fish advisories. Volume 2: Risk Assessment and Fish Consumption Limits (U.S. EPA, Washington, DC, ed. 3, 2000).
  13. Fatollahi, F., 2003. Reviews the Anzali wetland system functioning in decreasing and eliminating pollutants urban, industrial, AgriculturalIsfahan University. Master Thesis. Environmental Engineering.
  14. Heba, H.; Abu Zeid, I.; Osama, A.; Abuzinadah, F.A. and Zaki Al-Hasawi, Z., 2015; Determination of Some Heavy Metals in Tissues and Organs of 3 Commercial Fish Species at Al-Hudaydah, Red Sea Coast of Western Yemen. World J of fish and marine sciences. Vol. 7, No. 3, pp: 198-208.
  15. Leung, H., 2016. Monitoring and assessment of heavy metal contamination in a constructed wetland in Shaoguan (Guangdong Province, China): bioaccumulation of Pb, Zn, Cu and Cd in aquatic and terrestrial components. Environmental Science and Pollution Research. pp: 1-10.
  16. Malakootian, M.; Yaghmaeian, K.; Meserghani, M.; Mahvi, A.H., and Danesh Pajouh, M., 2011. Determination of Pb, Cd, Cr and Ni concentration in imported Indian rice to Iran. Iranian Journal of health and environment. Vol, 4, No, 1. pp: 77-84.
  17. Mirlean, N.; Larned, S.; Nikora, V. and Kütter, V., 2005. Mercury in lakes and lake fishes on a conservation-industry gradient in Brazil. Chemosphere. Vol. 60, No. 2, pp: 226-236.
  18. Mollazadeh, N.; Esmaili, A. and Ghasempouri, M., 2011. Distribution of mercury in some organs of Anzali Wetland Common Cormorant. In 2nd International Conference on Environmental Engineering and Applications, IPCBEE (Vol. 17, No. IACSIT Press, Singapore).
  19. Manavi, P.N. and Mazumder, A., 2018. Potential risk of mercury to human health in three species of fish from the southern Caspian Sea. Marine pollution bulletin. Vol. 130, pp: 1-5.
  20. Stancheva, M. and Makedonski, P.E., 2013. Determination of heavy metals (Pb, Cd, as and hg) in black sea grey mullet (Mugil cephalus). Bulgarian Journal of Agricultural Science. Vol. 19, pp: 30-34.
  21. Sharma, R.C. and Rawat, J.S., 2009. Monitoring of aquatic macroinvertebrates as bioindicator for assessing the health of wetlands: A case study in the Central Himalayas, India. Ecol Indic. Vol, 9. pp: 118-128.
  22. Tabatabaie, T.; Ghomi, M.R.; Amiri, F. and Zamani ahmadmahmoodi, R., 2011. Comparative study of mercury accumulation in two fish species (Cyprinus carpio & Sander lucioperca) from Anzali and Gomishan wetlands in the southern coast of the Caspian Sea. Bulletin of environmental contamination and toxicology. Vol. 87, No. 6, pp: 674-677.
  23. Usero, J.; Morillo, J. and Gracia, I., 2005. Heavy metal concentrations from the Atlantic coast of Southern Spain. Chemosphere. No. 59, pp: 1175-1181.
  24. Yi, Y.; Yang, Z. and Zhang, S., 2011. Ecological risk assessment of heavy metals in sediment and human health risk assessment of heavy metals in fishes in the middle and lower reaches of the Yangtze River basin. Environmental Pollution. Vol. 159, No. 10, pp: 2575-2585.
  25. Yilmaz, F., 2009; The comparison of heavy metal concentrations (Cd, Cu, Mn, Pb, and Zn) in tissues of three economically important fish (Anguilla anguilla, Mugil cephalus and Oreochromis niloticus) Inhabiting Köycegiz Lake-Mugla (Turkey). Turkish Journal of Science and Technology. Vol. 4, No. 1, pp: 7-15.
  26. Yap, C.K.; Hatta, Y.; Edward, F.B. and Tan, S.G., 2008. Distribution of heavy metal concentrations (Cd, Cu, Ni, Fe and Zn) in the different soft tissues and shells of wild mussels Perna viridis collected from Bagan Tiang and Kuala Kedah. Malays. Appl.Biol. Vol. 37, pp: 1-10.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 12، شماره 3
مهر 1399
صفحه 183-188

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار