تعیین مطلوبیت زیستگاه قرقاول (Phasianus colchicus) در استان گلستان با استفاده از مدل‌سازی آشیان بوم‌شناختی

میرزایی, روح اله; همامی, محمودرضا; اسماعیلی ساری, عباس; رضایی, حمیدرضا

تعیین مطلوبیت زیستگاه قرقاول (Phasianus colchicus) در استان گلستان با استفاده از مدل‌سازی آشیان بوم‌شناختی

نوع مقاله : بوم شناسی

نویسندگان

¹ گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان

² گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

³ گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، صندوق پستی: 46414-356

⁴ گروه محیط‌زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صندوق پستی: 15739-49138

چکیده

قرقاول (Phasianus colchicus) یکی از پرندگان حمایت‌شده محسوب می‌شود که در محدوده نسبتاً گسترده‌ای از زیستگاه‌های شمال ایران زیست می‌کند. با توجه به لزوم حفاظت جدی‌ تر از جمعیت‌ های این گونه در کشور و هم ‌چنین اتخاذ برنامه ‌های مدیریتی کارآمدتر، دستیابی به دانسته‌ های مرتبط با نیازهای زیستگاهی این گونه ضرورتی اجتناب‌ ناپذیر است. در این پژوهش، مطلوبیت زیستگاه قرقاول در سطح استان گلستان با استفاده از مدل‌سازی آشیان بوم‌شناختی تعیین شد. در این راستا، 15 متغیر مهم که به نظر می‌رسید ابعاد آشیان بوم‌شناختی قرقاول را در مقیاس وسیع تشکیل می‌دهند شناسایی شدند و با استفاده از الگوریتم آنتروپی بیشینه، پراکنش قرقاول در استان مدل‌سازی شد. نتایج نشان داد که پراکنش پیش‌بینی شده قرقاول، به ‌طور معنی‌ داری بهتر از مدل تصادفی عمل کرده است (0/01>p). اگرچه سه منطقه مجزا از پراکنش قرقاول در بخش غربی، مرکزی و شرقی جنوب استان و بخش کوچکی نیز در بخش شمال غربی استان شناسایی شد، اما پراکنش قرقاول بیش ‌تر محدود به قسمت جنوبی استان یا منطقه جنگلی و زیستگاه‌های اطراف آن است. به‌ طورکلی 8/6%، 28/1% و 63/3% از سطح استان گلستان به‌ ترتیب در زیستگاه‌های با مطلوبیت زیاد، متوسط و کم قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مهم‌ترین متغیرهایی که بیش ‌ترین سهم را در پراکنش قرقاول داشته‌اند عبارت از "فاصله تا جنگل" و "رژیم بارش" می‌باشند.

کلیدواژه‌ها