بررسی ترکیب و تنوع زیستی جوامع زئوپلانکتونی در آب های ساحلی استان بوشهر خلیج فارس

نوع مقاله : تنوع زیستی

نویسندگان

1 پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، تهران، ایران

2 گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تنوع و تراکم  زئوپلانکتون خلیج فارس در دو فصل سرد و گرم در منطقه بوشهر (سواحل غربی) بود. برای این منظور نمونه ­های زئوپلانکتونی از 18 ایستگاه در دو فصل زمستان (بهمن) 1395 و تابستان (مرداد) 1396 جمع ­آوری گردید. در فصل زمستان 18 گونه زئوپلانکتونی شناسایی شد در حالی­ که در فصل تابستان تنها 7 گونه زنوپلانکتونی مشاهده گردید. به ­طورکلی سخت ­پوستان دارای بیش ­ترین درصد فراوانی (48 درصد) و پس از آن نرم ­تنان و طنابداران هرکدام با 11 درصد قرار داشتند و بقیه به گروه ­های دیگر تعلق داشتند. در فصل زمستان بیش ­ترین فراوانی متعلق به گونه Acrocalanus spp  به­ میزان 458±577 فرد در مترمکعب و در فصل تابستان بیش ­ترین فراوانی متعلق به گونه Centropages spp به­ میزان 487±848 فرد در مترمکعب در بود. در فصل زمستان تغییرات شاخص تنوع شانون بین 1/29 تا 3/05 بود. در فصل تابستان مقدار شاخص تنوع شانون در ایستگاه­ های مختلف بین (0/68 تا 1/83) متغیر بود و بیش ­ترین آن در ایستگاه (A1) و کم ­ترین مقدار آن در ایستگاه (D4) مشاهده گردید. در فصل زمستان بین دما  با شاخص مارگالوف همبستگی مثبت معنی­ دار (0/05>p ) و با تراکم همبستگی منفی معنی­ دار وجود داشت (0/05>p )، در حالی ­که در فصل تابستان شاخص ­های تنوع با هیچ ­یک از پارامترهای محیطی همبستگی معنی ­داری نداشتند (0/05<p ).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Composition and biodiversity of zooplankton in coastal waters of Bushehr province of Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Khaksar 1
  • Parisa Nejatkhah Manavi 2
  • Arya Ashja Ardalan 2
1 National Institute of Oceanography and Atmospheric Sciences, Tehran, Iran
2 Department of Marine Biology, Faculty of Marine Science and Technology, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

We aimed to investigate diversity and density in zooplankton of the Persian Gulf. To do so, zooplankton samples were collected from 18 stations in summer and winter 2017. In
winter 2017, 18 zooplankton species were identified, while the number of species observed in summer was 7. Generally, crustaceans had the most abundance (48%), and then Mollusca and Chordata abundances were 1%. Acrocalanus spp and Centropages spp showed the most abundance in winter (577±458 ind.m-3) and summer (848±487 ind.m-3), respectively.  Shannon diversity index varied in summer among various stations (0.68-1.83). Its highest level was detected in station 1A and its lowest level was seen in station 4D. In winter, the variation of this index was from 1.29 to 3.05. In summer, Shannon diversity index values varied between stations (0.68 to 1.83), with the highest at station A1 and the lowest at station D4. In winter, there was a significant positive correlation between temperature and Margalef's index (p < 0.05) and negative correlation with density (p < 0.05), whereas in summer, diversity indices were not significantly correlated with any environmental parameters (p>0.05).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zooplankton
  • Biological index
  • Bushehr
  • Persian Gulf

مراجع

  1. خدادادی،م.، 1370.  شناسایی فراوانی پلانکتون ­های خلیج فارس از بحر کانسر تا خلیج نایبند. سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران. مرکز تحقیقات شیلاتی خلیج فارس. بوشهر. 135 صفحه.
  2. ربانی ­ها، م.؛ ایزدپناهی، غ.؛ محسنی ­زاده، ف. و عوفی، ف.، 1391. تغییرات اجتماع پلانکتون­ ها در آب­ های دور از ساحل جنوب استان بوشهر. اقیانوس ­شناسی. سال 3، شماره 11، صفحات 21 تا 31.
  3. سواری، ا.، 1361. بررسی پلانکتون­ های منطقه بوشهر-کنگان  خلیج فارس. سازمان تکثیر و توسعه آبزیان وزارت کشاورزی، ایران.
  4. شاپوری، م.، 1391. بررسی ترکیب و فراوانی زئوپلانکتون آب­ های خلیج فارس محدوده خلیج نایبند و جزیره قشم. مجله پژوهش­ های علوم و فنون دریایی. دوره 7، شماره 3، صفحات 59 تا 68.
  5. فلاحی ­کپور چالی، م.؛ دهقان، س. و اسلامی، ف.، 1382. گزارش پلانکتونی حوزه ایرانی خلیج فارس. پروژه هیدرولوژی و بیولوژی خلیج فارس، موسسه تحقیقات شیلات ایران.
  6. Abohweyere, P.O., 1990. Study of Limnological parameters and potential fish yield in Kigera reservoir (Extensive system) in Kainji, New Bussa, Nigeria. Journal of Aquatic Sciences. Vol. 5, pp: 53-58.
  7. AL-Khabbaz, M. and Fahmi, A.M., 1998. Distribution of Copepods in the ROPME Sea Area 1994. Terra Scientific Publishing Company. Tokyo, Japan.
  8. Al-Yamani, F.Y.; Skryabin, V.; Gubanova, A.; Khvorov, S. and Prusova, I., 2011. Marine zooplankton practical guide. Kuwait Institute for Scientific Research, Kuwait. 399 p.
  9. Baker, M.; Hosny, C.F.H. and Al-Suwailem, A.M., 2006. Contribution to the study of zooplankton diversity, abundance and biomass in Saudi waters, Arabian Gulf, Sultan Qaboos. Agricultural and Marine Sciences. Vol. 11, No. 1, pp: 71-88.
  10. BioDiversity Pro beta. 1997. Programme written and developed by Neil McAleece, devised jointly by Lambshead, P.J.D. and Paterson, G.L.J., of the The Natural History Museum in London and J. D. Gage of the Scottish Association for Marine Science, Oban, Scotland.
  11. Eco Zist Consulting Engineers. 1980. Environmental report. Atomic Energy Organization of Iran. Tehran, Iran.
  12. Goswami, C.S., 1983. Production and zooplankton community structure in the lagoon & surrounding sea at Kavaratti Atoll (Lakshadweep). Indian journal of marine science. Vol. 12, pp: 31-35.
  13. Hanazato, T.; Yasuno, M. and Hosomi, M., 1989. Significance of a low oxygen layer for a Daphnia population in Lake Yunoko, Japan. Hydrobiologia. Vol. 185, pp: 19-27.
  14. Hickman, A.E.; Moore, C. and Sharples, J., 2012. Primary production and nitrate uptake within the seasonal thermocline of a stratified shelf sea. Mar. Ecol. Prog. Ser. Vol. 463, pp: 39-57.
  15. Holden, M.J. and Green, J., 1960. The hydrology and plankton of River Sokoto. Journal Animal Ecology. Vol. 29, pp: 65 -84.
  16. Margalef, M., 1972. Homage to Evelyn Hutchinson, why there is an upper limit in diversity. In Deevey, E.S., (ed.), Growth by intussusceptions, ecological essays in honor of G. Evelyn Hutchinson. Transaction Connecticut Academy of Arts and Science. Connecticut, USA. Vol. 44, pp: 211-235.
  17. Marques, S.C.; Pardal, M.A.; Pereira, M.J.; Goncalves, F.; Marques, J.C. and Azeiteiro, U.M., 2007. Zooplankton distribution and dynamics in a temperate shallow estuary. Hydrobiologia. Vol. 587, pp: 213-223.
  18. Vijverberg, J.; Dejen, E.; Leo, A.; Nagelkerke, J. and Sibbing, F.A., 2004. Temporal and spatial distribution of microcrustacean zooplankton in relation to turbidity and other environmental factors in a large tropical lake (L. Tana, Ethiopia). Hydrobiologia. Vol. 513, pp: 39-49.
  19. Waniek, J.J.; Holliday, N.P.; Davidson, R.; Brown, L. and Henson, S.A., 2005. Freshwater control of onset and species composition of Greenland shelf spring bloom. Mar. Ecol. Prog. Ser. Vol. 288, pp: 45-57.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 12، شماره 3
مهر 1399
صفحه 345-352

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار