بررسی اثرات عصاره متانولی گیاه مرزه (Satureja hortensis) بر فاکتورهای رشد، خون شناسی و بیوشیمیایی سرم در ماهی قزل‌ آلای رنگین‌ کمان (Oncorhynchus mykiss)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 گروه بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

در ­این مطالعه، به ­منظور یافتن جایگزینی برای محرک ­های رشد و ایمنی شیمیایی و کاهش مصرف آنتی ­بیوتیک­ ها در صنعت آبزی ­پروری، اثر عصاره متانولی برگ گیاه مرزه در جیره ماهی قزل ­آلای ­رنگین ­کمان بر شاخص­ های مختلف رشد، پارامتر­های خونی و بیوشیمیایی سرم مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، 360 قطعه ماهی (با میانگین وزنی 1/7±14 گرم) تهیه و بعد از گذراندن دوره سازگاری به ­مدت 60 روز با جیره ­های آزمایشی حاوی صفر (شاهد)، 1، 2 و 3 درصد عصاره مرزه تغذیه شدند و سپس مورد بررسی قرار گرفتند. طبق نتایج، وزن نهایی ماهی ­ها در تیمار 2 بالاتر و ضریب تبدیل غذایی (FCR) در همه تیمارها پایین ­تر از گروه شاهد بود (0/05>p ). تعداد گلبول­ های قرمز و سفید و نیز هموگلوبین و هماتوکریت در گروه شاهد به ­طور معنی ­داری (0/05>p ) کم ­تر از سایر تیمارها بود. کم­ ترین میزان گلوکز و بیش ­ترین میزان تری گلیسیرید، کراتین و کلسترول نیز در گروه شاهد دیده شد (0/05>p ). میزان آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز­ (AST) و لاکتات­دهیدروژناز ­(LDH) به ­ویژه در تیمار3، بالاتر از گروه شاهد ولی میزان آنزیم آلکالین فسفاتاز­ (ALp ) کم ­تر از شاهد بود (0/05>p ). میزان پروتئین کل، در تیمارهای 2 و 3 و میزان فعالیت آنزیم لیزوزیم در همه گروه ­ها بالاتر از گروه شاهد بود (0/05>p ). با توجه به نتایج به ­دست آمده اثرات سودمند عصاره مرزه، به­ ویژه در غلظت 2% بر عملکرد رشد، پاسخ­ های ایمنی و پارامترهای خونی ماهی قزل­ آلای رنگین ­کمان مشاهده گردید، لذا توصیه می ­شود پرورش­ دهندگان با توجه به قیمت مناسب این گیاه استفاده آن را در جیره مراکز پرورش خود لحاظ نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of methanol extract of Satureja hortensis on growth, serum hematological and biochemical factors on rainbow trout (Oncorhynchus mykiss)

نویسندگان [English]

  • Maria Mohseni 1
  • Siyavash Soltanian 1
  • Amin Gholamhosseini 1
  • Mostafa Akhlaghi 1
  • Hassan Sharifi yazdi 1
  • Saeed Hosseinzadeh 2
1 Department of Clinical Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Department of Food Hygiene and Quality Control, Faculty of Veterinary Medicine, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

 In this study, to find an alternative for chemical growth an immune stimulant, the effects of methanolic extract of Savory leaf on the diet of rainbow trout on growth, blood parameters, biochemical and immune responses was investigated. After adaptation period, 360 fishes (with average weight of 14±1.7 grams) were fed with trial diets supplemented with 0% (as control), 1%, 2% and 3% of savory extract for 60 days and then were investigated. Results showed that the final weight in treatment 2 was higher than the control group and the FCR in all the treatments was lower than the control (p < 0.05). As well as the number of red and white blood cells, hemoglobin and hematocrit in the control group were significantly lower than the other groups (p < 0.05). The lowest level of glucose and the highest level of triglycerides, creatinine and cholesterol were observed in the control group (p < 0.05). Aspartate aminotransferase (AST) and lactate dehydrogenase (LDH) enzyme levels were significantly higher in the 3% group than in the control group but the alkaline phosphatase (ALP) was lower than the control group (p < 0.05). Total protein in treatments 2 and 3, and the level of lysozyme activity in all treatments were significantly higher than the control group (p < 0.05). According to the results, the beneficial effects of savory in different amounts, especially 2% on growth performance, immune response and hematological parameters fish rainbow trout were observed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rainbow Trout
  • Herbal extract
  • Savory (Satureja hortensis)
  • Growth
  • Hematological parameters

مراجع

  1. بنایی، م.؛ نعمت­ دوست­ حقی، ب.؛ محیسنی م. و قلی زاده ­زارع توانا،ب.،1394. تاثیر تجویز عصاره بومادران  (Achillea millefolium)  بر پارامترهای بیوشیمیایی خون ماهی‌های کپور معمولی (Cyprinus carpio ) آلوده شده به باکتری ( Aeromonas hydrophila). مجله بوم ­شناسی آبزیان. دوره 5، شماره 3، صفحات ۸۹ تا ۱۰۱.
  2. حسین ­زاده­ صحافی، ه.؛ رجبی، ن.؛ طلوعی، م.ح. و سبحانی، م.، 1387. شاخص ­های رشد بچه­ ماهی نورس کپورهندی (Labeo rohita) تا مرحله یک ­ساله در شرایط اقلیمی استان گیلان. پژوهش و سازندگی در امور دام و آبزیان. شماره 78، صفحات 167 تا 175.
  3. خواجه، غ. و پیغان، م.، 1386. بررسی برخی فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون ماهی قزل ­آلای رنگین­ کمان پرورش یافته در استخرهای خاکی. مجله تحقیقات دامپزشکی. دوره 3، صفحات 197 تا 203.
  4. رحیمی ­بشر، م.؛ تهرانی­ فرد، ا.؛ قاسمی­ نژاد، ا.؛ علی پور، و. و فلاح ­چای، م.، 1386. تعیین برخی از فاکتورهای خونی ماهی سفید دریای خزر (Rutilus frissii Kutum) در مراحل مختلف رشد گنادی. مجله علوم زیستی واحد لاهیجان. شماره 3، صفحات 45 تا 56.
  5. رخشان، م. و چله­ مال­ دزفول­ نژاد، م.، 1396. بررسی تاثیرات ناشی از اسانس گیاه مورد (Myrtus Communis L.) بر عملکرد رشد پارامترهای خون ­شناسی و بیوشیمیایی بچه ­ماهی قزل­ آلای رنگین ­کمان (Onchorhynchus mykiss). فصلنامه محیط زیست جانوری. دوره 9، شماره 3، صفحات 195 تا 202.
  6. سنچولی، ن. و ریگی، م.، 1394. بررسی تأثیر عصاره گیاهان جغجغه، تاتوره و استبرق بر سه گونه باکتری بیماری ­زای ماهی. مجله تحقیقات دامپزشکی. دوره 70، شماره 4، صفحات 455 تا 462.
  7. عادل، م.؛ پورغلام، ر.؛ ذریه ­زهرا، س.ج. و قیاسی، م.، 1394. تاثیر سطوح مختلف عصاره نعناع فلفلی بر برخی شاخص ­های خونی، بیوشیمیایی و ایمنی ماهی قزل ­آلای رنگین­ کمان (Onchorhynchus mykiss). مجله علمی شیلات ایران. دوره 24، شماره 1، صفحات 37 تا 46.
  8. علیشاهی، م.؛ سلطانی، م.؛ مصباح، م. و زرگر، ا.، 1391. اثرات تحریک ایمنی و رشد لوامیزول، ارگوسان و سه عصاره گیاهی در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio). مجله تحقیقات دامپزشکی. شماره 67، صفحات 135 تا 142.
  9. علیشاهی، م. و مصباح، م.، 1389. مقایسه اثر تجویز خوراکی برخی محرک­ های ایمنی و عصاره­ های گیاهی بر فاکتورهای خونی ماهی اسکار Astronorus ocellatus. نخستین همایش ماهیان زینتی ایران.
  10. قاسمی­ پیربلوطی، ع.؛ پیرعلی، ا.؛ پیشکار، غ.ر.؛ جلالی، س.م.ع.؛ رئیسی، م.؛ جعفریان ­دهکردی، م. و حامدی، ب.، 1390. اثر اسانس چند گیاه دارویی برسیستم ایمنی قزل­ الای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss). مجله داروهای گیاهی. شماره 2، صفحات 155 تا 122.
  11. محمودی، ن.؛ عبدی، ح. و فلاحتکار، ب.، 1389. تاثیر سطوح مختلف نوکلئوتید جیره بر شاخص ­های هماتولوژی و بیوشیمیایی خون بچه ­ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio). مجله علوم و فنون دریایی. شماره 3، صفحات 4 تا 12.
  12. میرباقری، و.؛ مشکینی س.؛ غفاری­ فارسانی، ح.، نادری فارسانی، م. و بهره­ مند، م.، 1396. تاثیر سطوح مختلف اسانس گیاه (Satureja hortensis L.) در جیره غذایی بر بهبود شاخص ­های رشد، بیوشیمیایی خون و ترکیب­ های بدنی ماهی کلمه خزری .(Rutilus caspicus)‎ تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. سال 33، شماره ۳، صفحات 350 تا 360.
  13. Adel, M.; Safari, R.; Pourgholam, R.; Zorriehzahra, J. and Esteban, M.A., 2015a. Dietary peppermint (Mentha piperita) extracts promote growth performance and increase the main humoral immune parameters (both at mucosal and systemic level) of Caspian brown trout (Salmo trutta caspius Kessler, 1877). Fish and Shellfish Immunology. Vol. 47, pp: 623-629.
  14. Adel, M.; Amiri, A.A.; Zorriehzahra, J.; Nematolahi, A. and Esteban, M.Á., 2015b. Effects of dietary peppermint (Mentha piperita) on growth performance, chemical body composition and hematological and immune parameters of fry Caspian white fish (Rutilus frisii kutum). Fish & shellfish immunology. Vol. 45, No. 2, pp. 841-847.
  15. Aksu, M.I. and ÖZER, H., 2013. Effects of lyophilized water extract of Satureja hortensis on the shelf life and quality properties of ground beef. Journal of food processing and preservation. Vol. 37, No. 5, pp: 777-783.
  16. Alinkina, E.S.; Misharina, T.A. and Fatkullina, L.D., 2013. Antiradical properties of oregano, thyme, and savory essential oils. Applied biochemistry and microbiology. Vol. 49, No. 1, pp: 73-78.
  17. Anghel, I.; Grumezescu, A.; Holban, A.; Ficai, A.; Anghel, A. and Chifiriuc, M., 2013. Biohybrid nanostructured iron oxide nanoparticles and Satureja hortensis to prevent fungal biofilm development. International journal of molecular sciences. Vol. 14, No. 9, pp: 18110-18123.
  18. Boroja, T.; Katanić, J.; Rosić, G.; Selaković, D. and Joksimović, J., 2018. Summer savory (Satureja hortensis L.) extract: Phytochemical profile and modulation of cisplatin-induced liver, renal and testicular toxicity. Food and Chemical Toxicology. Vol. 118, pp: 252-263.
  19. Bouari, M.C.; Fit, N. and Rapuntean, S., 2011. In vitro evaluation of the antimicrobial properties of some plant essential oils against clinical isolates of Prototheca spp. Rom Biotech Lett. Vol. 16, pp: 6146-4152.
  20. Buchtíková, S.; Šimková, A.; Rohlenová, K.; Flajšhans, M.; Lojek, A.; Lilius, E.M. and Hyršl, P., 2011. The seasonal changes in innate immunity of the common carp (Cyprinus carpio). Aquaculture. Vol. 318, No. 1-2, pp: 169-175.
  21. Citarasu, T., 2010. Herbal biomedicines: a new opportunity for aquaculture industry. Aquaculture International. Vol. 18, No. 3, pp: 403-414.
  22. Dawood, M.A.O.; Koshio, S.; Ishikawa, M. and Yokoyama, S., 2015. Effects of partial substitution of fish meal by soybean meal with or without heat-killed Lactobacillus plantarum (LP20) on growth performance, digestibility, and immune response of Amberjack, (Seriola dumerili) Juveniles, Bio Med Res. Vol. 2015, Article ID. 514196, 11 p.
  23. Fakhim, R.; Ebrahimnezhad, Y.; Seyedabadi, H.R. and Vahdatpour, T., 2013. Effect of different concentrations of aqueous extract of ginger (Zingiber officinale) on performance and carcass characteristics of male broiler chickens in wheat-soybean meal based diets. Journal of Bioscience Biotechnology. Vol. 2, No. 2, pp: 95-99.
  24. Ghehdarijani, M.S.; Hajimoradloo, A.; Ghorbani, R. and Roohi, Z., 2016. The effects of garlic-supplemented diets on skin mucosal immune responses, stress resistance and growth performance of the Caspian roach (Rutilus rutilus) fry. Fish & shellfish immunology. Vol. 49, pp: 79-83.
  25. Goldenfarb, P.B.; Bowyer, F.P.; Hall, T. and Brosious, E., 1971. Reproducibility in the hematology laboratory: the microhematocrit determination. American Journal of Clinical Pathology. Vol. 56, pp: 35-39.
  26. Gulluce, M.; Sokmen, M.; Daferera, D.; Agar, G.; Ozkan, H.; Kartal, N.; Polissiou, M.; Sokmen, A. and Sahin, F., 2003. In vitro antibacterial, antifungal, and antioxidant activities of the essential oil and methanol extracts of herbal parts and callus cultures of Satureja hortensis L. J. Agric. Food Chem. Vol. 51, pp: 3958-3965.
  27. Hajhashemi, V.; Zolfaghari, B. and Yousefi, A., 2012. Antinociceptive and anti-inflammatory activities of Satureja hortensis seed essential oil, hydroalcoholic and polyphenolic extracts in animal models. Medical Principles and Practice. Vol. 21, No. 2, pp: 178-182.
  28. Harikrishnan, R.; Kim, J.S.; Kim, M.C.; Balasundaram, C. and Heo, M.S., 2011. Lactuca indica extract as feed additive enhances immunological parameters and disease resistance in Epinephelus bruneus to Streptococcus iniae. Aquaculture. Vol. 318, No. 1-2, pp: 43-47.‏
  29. Hosseini, S.M.; Hosseini, H. and Mohammadifar, M.A., 2013. Incorporation of essential oil in alginate microparticles by multiple emulsion/ionic gelation process. Int J Biol Macromol. Vol. 62, pp: 582-588.
  30. Hosseinifar, S.H.; Zare, P. and Merrifield, D.L., 2010. The effects of inulin on growth factors and survival of the Indian white shrimp larvae and post-larvae (Fenneropenaeus indicus). Aquaculture Research. Vol. 41, No. 9, pp: 348-352.
  31. Inotai, K.; Radácsi, P.; Czövek, P.; Sárosi, S.; Ladányi, M. and Németh, É., 2012. Lipid peroxidation and changes in the activity of superoxide dismutase caused by water deficit in basil (Ocium basilicum L.) and savory (Satureja hortensis L.). TheJournal of Horticultural Science and Biotechnology. Vol. 87, No. 5, pp: 499-503.
  32. Iwama, G. and Nakanishi, T., 1996. The fish immune system. Academic Press, London. Chapter 3: innate Immunity in fish. pp: 73-114
  33. Karami-Osboo, R.; Khodaverdi, M. and Ali-Akbari, F., 2010. Antibacterial effect of effective compounds of Satureja hortensis and Thymus vulgaris essential oils against Erwinia amylovora. J Agric Sci Technol. Vol. 12, pp: 35-45.
  34. Kori-Siakpere, O.; Adamu, K.M. and Madukelum, I.T., 2007. Sublethal effects of paraquat on some plasma organic constituents (metabolic parameters) of African catfish, Clarias gariepinus (Osteichthyes: Clariidae). International Journal of Zoological Research. Vol. 3, pp: 331-335.
  35. Kotan, R.; Dadasoglu, F. and Karagoz, K., 2013. Antibacterial activity of the essential oil and extracts of Satureja hortensis against plant pathogenic bacteria and their potential use as seed disinfectants. Sci Hortic-Amsterdam. Vol. 153, pp: 34-41.
  36. Kotan, R.; Dikbas, N.; Tozlu, E. and Bagci, E., 2012. Changes of membrane fatty acids of Salmonella enteritidis treated with the essential oil of Satureja hortensis. Fresen Environ Bull. Vol. 21, pp: 1073-1077.
  37. Mozafarian, V., 2006. Culture Iran Names of Plants. The Contemporary Culture Press, Iran, Tehran. 740 p.
  38. Nabigol, A., 2011. Chemical composition and anti-fungal activities of three essential oils from Satureja spp. on four post-harvest pathogens of strawberry fruit. J Hortic Sci Biotechnol. Vol. 86, pp: 371-376.
  39. Nedorostova, L.; Kloucek, P. and Urbanova, K., 2011. Antibacterial effect of essential oil vapours against different strains of Staphylococcus aureus, including MRSA. Flavour Frag J. Vol. 26, pp: 403-407.
  40. Nespolo, R.F. and Rosenmann, M., 2002. Intraspecific allometry of haematological parameters in Basilichthys australis. Journal of Fish Biology. Vol. 60, pp: 1358-1362.
  41. Nya, E.J. and Austin, B., 2011. Development of immunity in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss, Walbaum) to Aeromonas hydrophila after the dietary application of garlic. J. Fish. Shellfish. Immunol. Vol. 30, No. 3, pp: 845-850.
  42. Parry Jr, R.M.; Chandan, R.C. and Shahani, K.M., 1965. A rapid and sensitive assay of muramidase. Proceedings of the Society for Experimental Biology and Medicine. Vol. 119, No. 2, pp: 384-386.
  43. Pieters, N.; Brunt, J.; Austin, B. and Lyndon, A., 2008. Efficacy of in-feed probiotics against Aeromonas bestiarum and Ichthyophthirius multifiliis skin infections in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Applied Microbiology. Vol. 105, pp: 723-732.
  44. Plander, S.; Gontaru, L. and Blazics, B., 2012. Major antioxidant constituents from Satureja hortensis L. extracts obtained with different solvents. Eur J Lipid Sci Tech. Vol. 114, pp: 772-779.
  45. Radhakrishnan, S.; Bhavan, P.S.; Seenivasan, C.; Shanthi, R. and Poongodi, R., 2014. Influence of medicinal herbs (Alteranthera sessilis, Eclipta alba and Cissus quadrangularis) on growth and biochemical parameters of the freshwater prawn Macrobrachium rosenbergii. Aquaculture international. Vol. 22, No. 2, pp: 551-572.
  46. Rajaian, H.; Aberumandi, M.; Jalaei, J. and Khosravi, M., 2014. Satureja hortensis as a growth promoter in broiler chickens. Iranian Journal of Veterinary Research. Vol. 15, No. 2, pp: 149-153.
  47. Rehulka, J.; Minarik, B. and Rehulkova, E., 2004. Red blood cell indices of rainbow trout oncorhynchus mykiss (Walbaum) in aquaculture. Aquaculture. Res. Vol. 35, pp: 529-546.
  48. Rehulka, J.; Minark, B.; Adamec, V. and Rehulka, E., 2005. Investigation of physiological and pathological levels of total plasma protein in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Aquacult. Res. Vol. 36, pp: 22-32.
  49. Rios, F.S.; Kalinin, A.L. and Rantin, F.T., 2002. The effects of long-term food deprivation on respiration and haematology of the neotropical fish Hoplias malabaricus. Journal of Fish Biology. Vol. 61, pp: 85-95.
  50. Sabra, K.L. and Metha, T.J., 1990. A comparative study on additive of livol (herbal growth promoter) and some chemical growth promoters in the diets of broiler chickens. Ind. J. Anim. Product. Manage. Vol. 6, pp: 115-118.
  51. Sagdic, O.; Ozturk, I. and Tornuk, F., 2013. Inactivation of non-toxigenic and toxigenic Escherichia coli O157: H7 inoculated on minimally processed tomatoes and cucumbers: Utilization of hydrosols of Lamiaceae spices as natural food sanitizers. Food Control. Vol. 30, pp: 7-14.
  52. Sahzadi, T.; Salim, M.; Kalsoom, U.M.E. and Shahzad, K., 2006. Growth performance and feed conversion ratio (FCR) of hybrid fingerlings (Catla catla X Labeo rohita) fed on cottonseed meal, sunflower meal and bone meal. Pakistan Vet. J. Vol. 26, pp: 163-166.
  53. Schaperclaus, W.; Kulow, H. and Schreckenbach, K., 1991. Hematological and serological technique. In: Kothekar, V.S., editor. Fish disease. 2nd ed. Vol. 1. No, 56 Connaught circus, New Delhi: Gulabprimlani, Oxonian press Pvt. Ltd; pp: 71-108.
  54. Shalaby, A.M.; Khattab, Y.A. and Abdel Rahman, A.M., 2006. Effects of Garlic (Allium sativum) and chloramphenicol on growth performance, physiological parameters and survival of Nile tilapia (Oreochromis niloticus). Journal of Venomous Animals and Toxins including Tropical. Vol. 12, pp: 172-201.
  55. Sharifzadeh, A.; Khosravi, A. and Ahmadian, Sh., 2016. Chemical composition and antifungal activity of Satureja hortensis L. essentiall oil against planktonic and biofilm growth of Candida albicans isolates from buccal lesions of HIV‏ individuals. Microbial Pathogenesis. Vol. 96, pp: 1-9.
  56. Sivaram, V.; Babu, M.M.; Immanuel, G.; Murugadass, S.; Citarasu, T. and Marian, M.P., 2004. Growth and immune response of juvenile greasy groupers (Epinephelus tauvina) fed with herbal antibacterial active principle supplemented diets against Vibrio harveyi infections. Aquaculture. Vol. 237, No. 1-4, pp: 9-20.
  57. Shojaee-Aliabadi, S.; Hosseini, H. and Mohammadifar, M.A., 2013. Characterization of antioxidant-antimicrobial kappa-carrageenan films containing Satureja hortensis essential oil. Int J Biol Macromol. Vol. 52, pp: 116-124.
  58. Son, V.M.; Chang, C. and Wu, M., 2009. Dietary administration of the probiotic, Lactobacillus plantarum, enhanced the growth, innate immune responses, and disease resistance of the grouper Epinephelus coioides. Fish & Shell fish Immunology. Vol. 26, pp: 691-698.
  59. Stef, D.S.; Stef, L. and Mot, D., 2012. The effect of medicinal plants on broilers immunological profile and productive performances. J Food Agric Environ. Vol. 10, pp: 434-437.
  60. Talas, Z.S. and Gulhan, M.F., 2009. Effects of various propolis concentrations on biochemical and hematological parameters of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Ecotoxicology and Environmental Safety. Vol. 72, pp:1994-1998.
  61. Wu, Y.R.; Gong, Q.F.; Fang, H.; Liang, W.W.; Chen, M. and He, R.J., 2013. Effect of Sophora flavescens on non specific immune response of tilapia (GIFT Oreochromis niloticus) and disease resistance against Streptococcus agalactiae. Fish Shellfish Immunol. Vol. 34, pp: 220-227.
  62. Yesiloglu, Y.; Sit, L. and Kilic, I., 2013. In vitro antioxidant activity and total phenolic content of various extracts of Satureja hortensis L. collected from Turkey. Asian J Chem. Vol. 25, pp: 8311-8316.
  63. Zarezadeh, A., 2005. Encyclopedia of Medicinal Plants (Vol. 3). Publication of Vesale, Tehran. 392 p.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 12، شماره 4
دی 1399
صفحه 371-380

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار