پویایی جمعیت صدف آنودونت (Anodonta cygnea) در تالاب انزلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ایران

2 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

مطالعه تحقیقاتی در زمینه پراکنش جمعیتی و شاخص ­های زیست­ سنجی صدف آنودونت (Anodonta cygnea) طی سال 1395 در تالاب انزلی انجام گردید. برای این منظور 14 ایستگاه در نواحی مختلف تالاب انزلی تعیین شد. شاخص ­های زیست ­سنجی شامل طول، عرض و ارتفاع صدف ­های صید شده توسط کولیس با دقت 0/01 میلی­ متر اندازه ­گیری و سن صدف ­ها نیز با مشاهده حلقه ­های رشد سالیانه  روی کفه­ ها تعیین گردید. بیش ترین و کم ترین درصد فراوانی صدف ها، به ترتیب متعلق به ایستگاه­ های بهمبر با 33 درصد و شیجان با 8 درصد بود. هم چنین بیش ترین پراکنش متعلق به ایستگاه ورودی ماهروزه به بهمبر بود. نتایج نشان داد پراکنش این صدف ها بیش تر در نقاط مرکزی و غرب تالاب انزلی بود. ترکیب سنی صدف­ ها بین 2 الی 9 سال بوده که غالبیت با سنین 5 الی 7 سال می باشد. بیش ترین و کم ترین ترکیب میانگین وزنی و طولی به ترتیب برای ایستگاه ­های هندخاله (49/27±203/43 گرم و 7/27±13/45 سانتی متر) و بهمبر (34/60±78/83 گرم و 1/88±8/63 سانتی متر) محاسبه شد. با استفاده از نرم افزار Fisat ll و بر اساس روش شیفرد طول بی نهایت 13/65 سانتی متر و میزان ضریب رشد سالانه  0/48 محاسبه گردید.  میزان مرگ و میر طبیعی 1/154 برآورد شد. بیش ترین ذخایر جوان در شهریور و اوایل مهرماه مشاهده شد. این موضوع نشان­ دهنده وجود ذخایر جوان از دوره تولیدمثل و  اضافه شدن نسل جدید به جمعیت می باشد.  از ذخایر ترکیب سنی  ماهروزه به بهمبر که محل زیست صدف های جوان تر بود، می توان جهت برنامه های تکثیر و پرورش این گونه و حفظ ذخایر آن ستفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Population dynamic of Anodonta cygnea in the Anzali wetland

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sayyad Bourani 1
  • Arezoo Vahabnejad 2
  • Alireza Mirzajani 1
  • Sohrab Dejandian 1
  • Adel Hosseinjani 1
1 Inland waters Aquaculture Research Center, Iranian Fisheries Science Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Anzali, Iran
2 Iranian Fisheries Sciences Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Research on the Swan Mussel (Anodonta cygnea) population distribution and biometrics were conducted during 2015. Individuals sampling were carried out monthly from 14 stations. Length, width and height of shells was measured with using of a slide caliper to an accuracy and 0.01 mm and age of swan mussels were examined by counting annual growth on the shell surface. The highest and lowest frequency belonged to Bahambar station with 33% and Sheijan station with 8% respectively. The distribution of these shellfish is Central area and western parts of Anzali wetland. The age of shells was from 2 to 9 classes and 5 to 7 years old individuals dominated. The highest and lowest average of weight and length were calculated for Hendekhaleh station (W= 203.34 gr and L= 13.45 cm) and Bahambar station (W= 78.83 gr and L= 8.63 cm) respectively. Using Fisat ll program and based on Schiffre's method, L∞ = 13.65 cm and the growth coefficient factor 0.48 was calculated. The natural mortality coefficient was 1.154. Most recruitment (smaller in size) are observed in the months of September and early October. This indicates the existence of young reserves of reproduction and the addition of a new generation to the population. The existing reserves in Mahrooz to Bahmbar, which was the habitat of younger oysters, can be used for breeding programs of this species and preserving its stock.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anzali Lagoon
  • Anodonta cygnea
  • Population distribution
  • Biometrics
  • Growth factors

مراجع

  1. اشجع ­اردلان، ا.؛ خوش­خو، ژ.؛ ربانی، م. و معینی، س.، 1385. مقایسه میزان فلزات سنگین (Cd، Pb، Cu، Zn و Hg) در آب، رسوبات بافت نرم دوکفه ­ای آنودونت تالاب انزلی (Anodonta cygnea) در دو فصل پاییز و بهار (1383-1384). مجله پژوهش و سازندگی. امور دام و آبزیان. دوره 19، شماره 4، صفحات 104 تا 113.
  2. اشجع ­اردلان، ا.؛ خوش­خو، ژ.؛ معینی، س.ع. و بهزادی، د.، 1385. شمارش کلونی ­های باکتریایی دوکفه ­ای Anodonta cygnea در تالاب انزلی (منطقه سلکه) در دو فصل پاییز و بهار (1383 تا 1384). مجله علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی دوره 17، شماره 1، صفحات 37 تا 50.
  3. پروانه، س.ا.، 1374. بررسی ویژگی ­های زیستی و پراکنش صدف آنودونت در حوزه تالاب انزلی. گزارش نهایی پروژه، مرکز تحقیقات شیلاتی استان گیلان. 42 صفحه.
  4. توکلی، ب. و ثابت ­رفتار، ک.، 1381. مطالعه تأثیر فاکتورهای مساحت، جمعیت و تراکم جمعیت حوزه آبخیز بر روی آلودگی رودخانه ­های منتهی به تالاب انزلی. مجله محیط شناسی، ویژه نامه تالاب انزلی. دوره 28، صفحات 51 تا 58.
  5. زارع، پ. و یونس ­زاده، ب.، 1388. بررسی رشد و ساختارسنی صدف Anodonta cygnea در سه نهر منتهی به رودخانه پسِیخان. مجله علمی شیلات ایران. سال 3، شماره 4، صفحات 1 تا 11.
  6. کوهی، ش.؛ خلیلی، س. و ایمانپور، م.ر.، 1397. بررسی تغییرات پاتولوژیک بافت کبد، آبشش و روده بچه ­ماهی سفید kutum Rutilus در معرض قرار گرفته با آب تالاب انزلی. فصلنامه محیط زیست جانوری. سال 8، شماره 3، صفحات 133 تا 144.
  7. نوروزی، ن.؛ قربانی، ر.؛ حسینی، ع. و هدایتی، ع.ا.، 1397. روند جایگزینی کفزیان در حوضه جنوب­ شرقی دریای خزر و ارتباط آن با شرایط تروفی اکوسیستم. فصلنامه زیست ­شناسی جانوری. سال 10، شماره 4، صفحات 489 تا 498.
  8. Augspurger, T.; Keller, A.E.; Black, M.C.; Cope, W.G. and Dwyer, F.I., 2003. Water quality guidance for protection of freshwater mussels (unionidae) from ammonia exposure, Environ. Toxicol. Chem. Vol. 22, pp: 2569-2575.
  9. Chojnacki, J.C.; Grzeszczyk-Kowalska, A. and Buczek, W., 2009. Biometrics of the swan mussels Anodonta cygnea in the Southwest part of the Szczecin Lagoon in 2007. EJPAU. Vol. 20, No. 1, pp: 225-230.
  10. Chojnacki, J.C.; Rosinska, B.; Rudkiewicz, J. and Smola, M., 2011. Biometrics of the swan mussel Anodonta cygnea, Polish J. of Environment. Study. Vol. 20, No. 1, pp: 225-230.
  11. Cyr, H., 2008. Physical forces constrain the depth distribution of the abundant native mussel Elliptio complanata in lakes. Freshwater Biology. Vol. 53, pp: 2414-2425.
  12. Douda, K., 2011. The environmental biology and conservation of the flagship groups of stream macroinvertebrate species in the Czech Republic, PhD Thesis, Czech university of life sciences Prague, Faculty of Environmental Sciences, Department of Ecology.
  13. Dudgeon, D. and Morton, B., 1983. The population dynamics and sexual strategy of Anodonta woodiana in Plover cove reservoir, Hong kong, J. Zool.lond. Vol. 201, pp: 16-183.
  14. 1997. Review of the state of world fishery resources: Marine fisheries. FAO Fisheries Circular. 920 FIRM/C920. FAO, Rome.
  15. Erdilal, R.; Kosal-Sahin, S. and Gulyavus, H., 2007. Comparison of the flesh yields and chemical compositions of two freshwater clam species (Unio pictorum and Anodonta cygnea). Istanbul University Journal of fisheries and Aquatic Sciences. Vol. 23, No. 9.
  16. Lie, J., 1993. Estimation of filtration rate of zebra mussel. Published by the zebra mussel research program. pp: 1-3
  17. Muller, D. and Patzner, A., 1996. Growth and age structure of the swan mussel Anodonta cygnea (L.) at fifferent depths in lake Mattsse (Salzburg, Austria). Hydrobiologia. Vol. 341, pp: 65-70.
  18. Munro, J.L. and Pauly, D., 1983. A simple method for comparing the growth of fishes and invertebrates. ICLARM Fishbyte. Vol. 1, No. 1, pp: 5-6.
  19. Novais, A.; Souza, A.T.; Illari, M.; Pascoal, C. and Souza, R., 2015. From water to land: How an invasive clam may function as a resource pulse to terrestrial invertebrates, Science of the Total Environment. Vol. 538, pp: 664-671.
  20. Pauly, D. and Morgan, G.R., 1984. Length-based methods in fisheries research. Intemational center for living aquatic resources management, Kuwait institute for scientific research. 468 p.
  21. Rosinska, B.; Chojnacki, J.C.; Lewandowska, A.; Matwiejczuk, A. and Samiczak, A., 2008. Biometrics of the swan mussels (Anodonta cygnea) from choze laks in the Pomeranian Region, Limnological Review. Vol. 8, No. 1-2, pp: 79-84.
  22. Sparre, P. and Venema, S.C., 1992. Introduction to tropical fish stock assessment. Part 1-manual. FAO Press. Rome, Italy. 376 p.
  23. Sparre, P. and Venema, S.C., 1998. Introduction to tropical fish stock assessment. FAO technical paper, 306/1. FAO, Rome, Italy. 407 p.
  24. Strayer, D.l., 2014. Understanding how nutrient cycles and freshwater mussels (Unionidae) affect one another. Hydrobiologia. Vol. 735, pp: 277-292.
  25. Taylor, C.C., 1960. Temperature, growth and mortality-the Pacific cockle. Journal du Conseil International Pour Lexploration de la Mar. Vol. 26, pp: 117-124.
  26. Zając, K., 2002. Habitat preferences of swan mussel Anodonta cygnea (Linnaeus 1758) (Bivalvia, Unionidae) in relation to structure and successional stage of floodplain waterbodies. Ekologia (Bratislava). Vol. 21, No. 4, pp:
    345- 355.
  27. Zając, K., 2004. Polska czerwona księga zwierząt bezkręgowce, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków. 447 p.
  28. Zajac, K.; Zajac, T. and Cmiel, A., 2016. Spatial distribution and abundance of Unionidae mussels in aeutrophic floodplain lake. Limnologica. Vol. 58, pp: 41-48.
  29. Weber, E., 2005. Population size and structure of three mussels species (Bivalvia: Unionidae) in a northeastern German river with special regard to influences of environmental factors. Hydrobiologia. Vol. 537, pp: 169-183.
  30.  Wirbellose. 2001. Grosse Teichmuschel (Schwanenmuschel). Anodonta cygnea L. Retrieved September 7, 2006, from http://www.bsh-umweltladen.de/bsh/2000-wirbelloser.htm (in German)
  31. Vakily, J.M., 1992. Determination and comparison of bivalve growth rate with emphasis on Thailand and other tropical areas. ICLARM Technique. Reproduction. Vol. 36, 125 p.

 

فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 13، شماره 1
اردیبهشت 1400
صفحه 431-438

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار