مطالعه ساختار جوامع ماکروبنتوزها در آب های ساحلی جزیره قشم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زیست دریا، دانشکده علوم وفنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 بخش اکولوژی، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقاتی علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

چکیده

جهت تعیین تراکم، توزیع و تنوع ساختارجوامع ماکروبنتوزی در آب های ساحلی جزیره قشم (اسکله مسافربری و پارک ساحلی) 6 ایستگاه انتخاب و به صورت فصلی در سال 1389مورد مطالعه قرار گرفت.ماکروبنتوزهای جنس Pitar و Pronospio، به ترتیب با فراوانی های نسبی 28/44 و 11/64% نسبت به سایر جنس ها از فراوانی بیش تری برخوردار بودند. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین تراکم ماکروبنتوزها و موادآلی کل ارتباط معکوس و معنی داری در سطح احتمال 99 درصد وجود داشته است. نتایج نشان داد بیش ترین میزان تنوع ماکروبنتوزها در ایستگاه 2 و کم ترین آن در ایستگاه 6 بوده است. نتایج آنالیز خوشه ایی نشان داد که بیش ترین ضریب تشابه در ساختار جمعیتی ماکروبنتوزها متعلق به ایستگاه های 5 و 6 (45/7%) و 1 و 2 (44/3%) بوده است. تغییرات سالانه شاخص های تنوع نشان داد که هر دو منطقه از آلودگی در حد متوسطی (3-1) برخوردار بوده و از نظر شرایط اکولوژیک نیز در رتبه متوسط جای دارند. نتایج آنالیز واریانس دوطرفه نشان داد که اثرات مکان (ایستگاه) و زمان (فصل) بر تغییرات فراوانی کل و شاخص های به دست آمده بی اثر بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Macrobenthos community structure in coastal waters of Qeshm Island

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Taherizadeh 1
  • Golamali Akbarzadeh Chomachaei 2
1 Department of Marine Biology, Faculty of Marine Science and Technology, Hormozgan University, Bandar Abbas, Iran
2 Department of Ecology, Persian Gulf and Oman Sea Ecology Research Institute, Fisheries Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Bandar Abbas, Iran
چکیده [English]

 The structure macrobenthos communities in the Coastal waters of the Qeshm Island was studied seasonally in 6 station during 2010.The data analysis using SPSS software version 16 and calculate the diversity in dices of the Primer software version 4.5 was used. In general, this study of 49 families and 86 genera of macrobenthos were identified. In this study relative abundance Pitar and pronospio genus, equal to 28.44% and 11.46%, respectively. Spearman correlation test showed that the significant correlation between the abundance of macrobentoses and total organic matter. Spatial Cluster Analysis showed that the similarity between the nearest station to station 5 and 6 (45.7%) and1 and 2(44.3%), respectively. The result showed that Maximum diversity in station 2 And lowest at Station 6 respectively. Annual change in diversity indices of passenger jetty and coastal parks showed that both areas of moderate pollution (3-1) respectively and the ecological conditions are also in the moderate rank. Two-way ANOVA that Spatial and temporal of abundance and diversity indices were not significant at between stations or different seasons (p < 0.05).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Macrobenthos
  • Diversity
  • Coastal water
  • Qeshm

مراجع

  1. ابراهیمی، م.، 1384. بررسی هیدرولوژی هیدروبیولوژی خلیج فارس و آب­ های محدوده استان هرمزگان. مؤسسه تحقیقات شیلات ایران. 130 صفحه.
  2. اشجع ­اردلان، ا.، 1372. شناسایی و بررسی پراکنش دوکفه ­ای­ ها مناطق جذر و مدی خلیج چابهار و سواحل اطراف آن. پایان ­نامه کارشناسی ­ارشد بیولوژی دریا، دانشگاه آزاد اسلامی ایران واحد شمال. 121 صفحه.
  3. اکبرزاده، ‌غ.، 1383. بررسی اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت کارگاه­ های پرورش میگو در منطقه تیاب (استان هرمزگان). موسسه تحقیقات شیلات ایران، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، بندرعباس. 145 صفحه.
  4. جوکار، ک.، 1383. بررسی شرایط هیدرولوژی خرویات خوران منشعب از لافت و خمیر. موسسه تحقیقات علوم شیلاتی ایران. 132 صفحه.
  5. دقوقی، ب .، 1380. مطالعه شناسایی و تعیین پراکنش و فون نرم تنان جزیره فارور با تأکید بر معرفی گونه ­های جدید گزارش نشده. پایان­ نامه کارشناسی ­ارشد بیولوژی دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال. 272 صفحه.
  6. شریفی ­نیا، م.؛ طاهری­ زاده، م. و ایمانپورنمین، ج.، 1397. ارزیابی بوم ­شناختی تأثیر پساب مزارع پرورش میگو بر ساختار جوامع بزرگ بی ­مهرگان (مطالعه موردی: خور تیاب-استان هرمزگان) کفزی با استفاده از شاخص زیستی BENTIX. فصلنامه علمی محیط زیست جانوری. سال 10، شماره 1، صفحات 302 تا 312.
  7. شهباز، آ.، 1382. بررسی تنوع زیستی و اکولوژیک ماکروفون ­ها و ماکروفیت ­ها پهنه جذر و مدی بندرلنگه و اهمیت شیلاتی. پایان­  نامه کارشناسی ­ارشد شیلات دانشگاه آزاد واحد تهران شمال.
  8. عطاران­ فریمان، گ.، 1380. پراکندگی و تنوع جمعیت پرتاران در خور باهوکلات، شمال­ شرقی دریای عمان. مجله پژوهش و سازندگی. دوره 14، شماره 4، صفحات 79 تا 83.
  9. مرکز تحقیقات شیلات خلیج فارس. 1374. دستورالعمل نمونه برداری و بررسی ­های آزمایشگاهی بنتوزها و پلانکتون­ ها در آب ­های جنوب. بخش بیولوژی. 124 صفحه.
  10. میرزاباقری، د.؛ امراللهی­ بیوکی، ن. و طاهری­ زاده، م.، 1397. اثرات عوامل محیطی بر الگوی تنوع و فراوانی ماکروبنتوزهای همراه با راسته زوآنتاریا (Zoantharia) در ناحیه بین جزر و مدی جزیره هرمز. فصلنامه علمی محیط زیست جانوری. سال 10، شماره 2، صفحات 291 تا 302.
  11. نیکوئیان، ‌ع.، 1376. بررسی تراکم، ‌پراکنش، تنوع و تولید ثانویه بی­ مهرگان کفزی (ماکروبنتوزها) در خلیج چابهار. رساله دکترای بیولوژی دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. 195 صفحه.
  12.  APAH. 1998. Standard methods for the examination of water and waste water.,1989. 17.th. Edition. 1450 p.
  13. Chainho, P.; Costa, J.L.; Chaves, M.L.; Dauer, D.M. and Costa, M.J., 2007. Influence of seasonal variability in benthic invertebrate community structure on the use of biotic indices to assess the ecological status of a Portuguese estuary. Marine Pollution Bulletin. Vol. 54, No. 1586-1597, pp: 1-12.
  14. Clarke, K.R. and Warwick, R.M., 1994. Change in Marine Communities: An approach to Statistical Analysis and Interpretation. Natural Env. Res. Council, UK.144 p.
  15. Emara, H.T., 1990. Study of Oxygen and phosphate in the water of the Southern Arabian Gulf and the Gulf of Oman. ActaAdriat. Vol. 31, pp: 45-57.
  16. Girgin, S., 2010. Evaluation of the benthic macroinvertebrate distribution in a stream environment during summer using biotic index. Int. Environ. Sci. Tech. Vol. 7, pp: 11-16.
  17. Holme, N.A. and McIntyre, D.A., 1984.Methods for the Study of Marine Benthos.2nd Ed. ISP Handbook 16 p.
  18. Ludwig, J.A. and Raynolds, J.F., 1988. Statistical ecology, A primer on methods and computing. pp: 85-103.
  19. Menhinick, E.F., 1964. A comparison of some species diversity Indices applied to sample of filed insect. ecology. Vol. 45, pp: 859-861.
  20. Mohammadi Roozbahani, M.; Nabavi, S.M.; Farshchi, P. and Rasekh, A., 2010. Studies on the benthic macroinvertebrates diversity species as bio-indicators of environmental health in Bahrekan Bay (Northwest of Persian Gulf). African Journal of Biotechnology. Vol. 9, No. 39, pp: 1-9. 
  21. Mooraki, N.; Esmaeli Sari, A.; Soltani, M. and Valinassab, T., 2009. Spatial distribution and assemblage structure of macrobenthos in a tidal creek in relation to industrial activities. Int. J. Environ. Sci. Tech. Vol. 6, pp: 651-662.
  22. Nouri, J.; Karbassi, A.R. and Mirkia, S., 2008. Spatial distribution and assemblage structure of macrobenthos in a tidal creek in relation to industrial activities. Int. J. Environ. Sci. Tech. Vol. 6, pp: 651-66.
  23. Pielou, E.G., 1966. The measurement of diversity in different type of biological collection. Journal of Therical Biology. Vol. 13, pp: 131-144.
  24. Prior, A.; Miles, A.C.; Sparrow, A.J. and Price, N., 2004. Development of a classification scheme for the marine benthic invertebrate component, water framework directive. Phase I & II. Transitional and Coastal Waters. Environment Agency, Rio House, Waterside Drive, Aztec West, lmondsbury, Bristol, BS324UD.ISBN 1844322823.
  25. Sanders, H.L., 1968. Marin benthic diversity: A comparative study. Amer. Nat. Vol. 102, pp: 243-282.
  26. Seralathan, P.; Meenakshikntty, N.R.; Asarafe, K.V. and Padamalal, D., 1993. Sediment and organic carbon distributions in the Cochin harbor area. 21 p.
  27. Siapatis, A.M.; Giannoulaki, V.D.; Valavanis, A.; Palialexis, E.; Schismenou, A.; Machias, V. and Somarakis, S., Modeling potential habitat of the invasive ctenophore Mnemiopsis leidyi in Aegean Sea. Hydrobiologia. Vol. 612, pp: 281-295.
  28. Welch, E.B., 1992. Ecological effect and waste water. 2nd ed. 445 p.

 

 

فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 13، شماره 1
اردیبهشت 1400
صفحه 449-456

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار