بررسی تغییرات گونه ای ماهیان تالاب شادگان در سه دهه اخیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات شیلاتی آب های دور ، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، چابهار، ایران

2 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

این تحقیق در تالاب بین المللی شادگان در فصول مختلف سال های 1375، 1387 و 1392 انجام گرفت.  در مجموع بیش از 15 گونه ماهی از تالاب شادگان صید و زیست سنجی شدند . نمونه برداری فصلی در پنج ایستگاه از تالاب شادگان شامل دورق (ماهشهر)، رگبه، خروسی، سلمانه و عطیش انجام گرفت. جهت برآورد توده زنده از روش تهی سازی استفاده شده و براساس درصد خالی شدن وکاهش ذخیره ماهی در یک محل محصور استفاده شد.  نتایج آماری اختلاف معنی دار را نشان داد ( P≤0.05). تغییر  توده زنده گونه های ماهی در تالاب شادگان نسبت به سال 1375 و سال 1387 اتفاق افتاده است و گونه های بنی، حمری، کاراس، بیاح و اسبله افزایش یافته و گونه های شلج و کپور معمولی نیز کاهش یافتند.  به طور کلی گونه های اسبله، بنی، حمری، کاراس، کپور، شلج و بیاح به ترتیب دارای بیش ترین  توده زنده ماهی در تالاب بوده و بیش از 90% توده زنده گونه های تالاب شادگان را تشکیل می دهند. با توجه به افزایش گونه ای اسبله و کاراس و بیاح که دارای مقاومت بالای محیطی بوده و کاهش گونه های حساس تری چون شلج وشیربت به نظر می رسد تغییر شرایط فیزیکوشیمیایی تالاب به سمت استرس بیش تر محیطی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating of the Shadegan Wetland Fish Species Changes in 3 recent decades

نویسندگان [English]

  • Seyed Ahmad reza Hashemi 1
  • Mastooreh Doustdar 2
1 Offshore Fisheries Research Center, Iranian fisheries Science Research Institute, Agricultural Research Education and Extention Organization, Chabahar, Iran
2 Iranian fisheries Science Research Institute, Agricultural Research Education and Extention Organization, Tehran, Iran
چکیده [English]

This research was investigated in Shadegan International Wetland in different seasons of 1996, 2008 and 2013. In total, more than 15 species of fish were captured and biometeried in Shadegan Wetland. Seasonal sampling was carried out at five stations of Shadegan wetland including Doragh (Mahshahr), Ragbeh, Khorusi, Salmaneh, Attish. The depletion method was used to estimate biomass and was based on the percentage of empty and reduced fish stocks in a confined area. Changes in biodiversity of fish species in Shadegan wetland are occurring in comparison to the year 1996 and 2008 and the species of M. sharpeyi, C. luteus, C. aratus, C. abu and S. Triostegus are increasing and the species of L.vorax and C. carpio are decreasing. In general, S. Triostegus, M. sharpeyi, C. luteus, C. aratus, C. carpio, L.vorax  and C. abu species have the highest fish biomass in the wetland, respectively, and constitute more than 90% of the Shadegan wetland species. Due to the increase in S. Triostegus and C. aratus and C. abu species that have high environmental resistance and decrease in susceptible species such as L.vorax   and T. grypus,  it seems that changing the physicochemical conditions of the wetland will lead to more environmental stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Depletion method
  • Fish biomass
  • Shadegan Wetland

مراجع

  1. انصاری، ه. و محمدی، غ.، 1379. مقایسه وضعیت صید و صیادی در تالاب شادگان. مرکز تحقیقات آبزی‌ پروری جنوب کشور. 66 صفحه.
  2. بهروزی ­راد، ب.، 1377. ارزش تالاب ­ها و نقش کنوانسیون رامسر در حفاظت از آن­ ها. فصلنامه محیط زیست. دوره 10، شماره 34، صفحات 2 تا 24.
  3. دهقان ­مدیسه، س.، 1386. شناسایی مناطق تحت اثر در خوریات ماهشهر با استفاده از شاخص­ های اکولوژیک و بیولوژیک. رساله دکترای بیولوژی دریا. دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر. 145 صفحه.
  4. خلیفه ­نیل ­ساز، م.؛ سبزعلیزاده، س.؛ اسماعیلی، ف.؛ انصاری، ه.؛ اسکندری، غ.؛ هاشمی، ا. و آلبوعبید، ص.، 1388. پایش تالاب شادگان. پژوهشکده آبزی پروری جنوب کشور. 150 صفحه.
  5. عباسی، ک.؛ نوروزی، ه.؛ صیادرحیم، م.؛ زحمتکش، ی.؛ سبزی، م.؛ صداقت­ کیش، ا.؛ نیک­ سرشت، ک.؛ روحانی، ا.؛ سرپناه، ع.؛ رمضانی، ر.؛ صادقی ­نژاد، ا.؛ عبدلی، ا. و کاد. ب.، 1388. گزارش نهایی ماهیان بومی استان همدان. انتشارات مدیریت شیلات استان همدان. 226 صفحه.
  6. غفله­ مرمضی، ج.، 1375. ماهی ­شناسی و ارزیابی ذخایر ماهی مطالعات جامع هور شادگان. مرکز تحقیقات شیلات استان خوزستان. 257 صفحه.
  7. لطفی، ا.؛ غفاری، ه.؛ بهروزی ­راد، ب.؛ سواری، ا. و کاووسی، ک.، 1381. فعالیت ­های انسانی و اثرات آن­ ها بر بوم ­سازگان تالاب شادگان. طرح مدیریت زیست­ محیطی تالاب شادگان. گزارش شماره انتشارات مهندسان مشاور پندام. 74 صفحه.
  8. ووتن، ر.، 1992. بوم ­شناسی ماهیان. ترجمه استکی، ع.، 1383. انتشارات موسسه تحقیقات شیلات ایران. 244 صفحه.
  9. هاشمی، س.ا.، 1389. بررسی صید و توده زنده ماهیان تالاب شادگان. دومین همایش ملی تالاب­ های ایران. 14 صفحه.
  10. هاشمی، س.ا. و اسکندری، م.، 1392. ارزیابی ذخیره و تولیدماهی تالاب شادگان در استان خوزستان. مجله پژوهش ­های جانوری (مجله زیست شناسی ایران). دوره 26، شماره 2، صفحات 218 تا 227.
  11. Jenning, S.; Kasier, M. and Reynold, J., 2000. Marine Fisheries Ecology. Black well Science. 391 p.
  12. King, M., 2007. Fisheries biology & assessment and management. Fishing news press. 340 p.
  13. Kolding, J. and Zwieten, P.A.M. van., 2006. Improving productivity in tropical lakes and reservoirs. Challenge Program on Water and Food Aquatic Ecosystems and Fisheries Review Series 1. Theme 3 of CPWF, C/o World Fish Center, Cairo, Egypt. 139 p. ISBN: 977-17-3087-8.
  14. Rakocinski, C.F.; Brown, S.S.; Gaston, G.R.; Heard, R.W. and Walker, W.W., 2000. Species abundance biomass responses by estuarine macrobenthos to sediment chemical contamination. Journalof Aquatic Ecosystem Stress and Recovery. Vol. 7, pp: 201-214.
  15. Sparre, P. and Venema, C., 1998. Introduction to tropical fish stock assessment. Part1- Manual. 337 p. FAO Rome, Italy.
  16. UNNEP. 2001. The Mesopotamian Marshlands: Demise of an ecosystem, Early warning and assessment report, UNEP/DEWA/TR.01-3 Rev.1, Division of Early Warning and Assessment, Nations Environmental Programme, Nairobi, Kenya.
  17. Welcomme, R., 2001. Inland Fisheries Ecology and Management. Food and Agriculture Organization of United nation by Black Well Science. 345 p.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 13، شماره 1
اردیبهشت 1400
صفحه 477-482

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار