بررسی خصوصیات ریخت سنجی جمعیت کیلکای معمولی Clupeonella cultriventris صید شده از بنادر امیرآباد، بابلسر و انزلی (حوضه جنوبی دریای خزر) با استفاده از روش تجزیه به مولفه های اصلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز پژوهشی حوضه اقلیمی خزر، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

در این تحقیق، طی یک نمونه برداری در تابستان 1398 در حوزه جنوبی دریای خزر، در مجموع 90 عدد کیلکای معمولی Clupeonella cultriventris شامل 30 نمونه از هر ایستگاه بندرامیرآباد، بابلسر و بندر انزلی صید و 23 صفت ریخت سنجی مورد مطالعه قرار گرفت. داده‌های ریخت سنجی قبل از تجزیه و تحلیل به جهت کاهش خطا حاصل از رشد آلومتریک استاندارد شدند.طبق نتایج به دست آمده میانگین ضریب تغییرات صفات ریخت‌سنجی در کیلکای معمولی در ایستگاه بندرامیرآباد، بابلسر و بندر انزلی  به ترتیب 9/34، 8/77 و 11/03 درصد بود. نتایج 23 صفت ریخت­ سنجی در بین جمعیت های ماهی، نشان از اختلاف معنی دار این صفات در بین سه منطقه مورد بررسی بود (P≤0.05)، به‌طوری ­که ایستگاه بندرانزلی با دو ایستگاه بابلسر و بندرامیرآباد از لحاظ 20 صفت ریخت سنجی اختلاف داشتند و بین ایستگاه بابلسر و بندر امیرآباد میزان اختلاف در حد 3 صفت ریخت سنجی بود.با کمک روش تجزیه به مولفه ­های اصلی 7 فاکتور که نشان دهنده 74/924 درصد تنوع صفات بودند، جدا گردید. ماهیان ایستگاه بابلسر دارای هم پوشانی از لحاظ صفات ریخت سنجی با دو ایستگاه بندرامیرآباد و بندرانزلی می باشند ولی بین دو ایستگاه بندرامیرآباد و بندرانزلی هم پوشانی دیده نشد و لذا می توان تفکیک بین این دو جمعیت را اظهار نمود. در این تحقیق جدایی جغرافیایی به عنوان تاثیرگذارترین عامل در اختلافات ریخت سنجی بین ماهیان سه منطقه مورد بررسی قلمداد می ­گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigation of Morphometric Characteristics of Clupeonella cultriventris populations caught from Amirabad port, Babolsar and Anzali port (Southern basin of Caspian Sea) using Principle Component Analysis

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Gorjian Arabi 1
  • Mohammad Hosein Sinkakarimi 1
  • Hossein Ali Unesi 2
1 Research Center for the Caspian Region, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
2 Department of Marine Biology, Faculty of Marine and Oceanic Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Iran
چکیده [English]

This research was occurred to investigate some morphometric characteristics of Clupeonella cultriventris in Amirabad port, Babolsar and Anzali port in the South Basin of the Caspian Sea during summer 2019. A total of 90 fish including 30 specimens from each station were caught and 23 morphometric Characteristics were studied. Mean difference coefficients of morphometric characteristics for common kilka in Amirabad port, Babolsar, and Anzali port were 9.34, 8.77 and 11.03, respectively. Morphometric data before analysis were standardized to reduce errors of allometric growth. Results of 23 morphometric characteristics in three stations indicated significant differences between stations (P≤0.05). Bandar Anzali station differs in 23 morphometric characteristics with Babolsar port and in 20 characteristics with Bandar Amirabad. Babolsar and Bandar Amirabad station differed only in 3 characteristics. The principal component analysis was performed on 7 factors which concluded 74.924% of the characteristics. Results of fish morphometric characteristics showed an overlapping between Babolsar station with two stations of Amirabad port and Bandar Anzali port, but stations of Bandar Amirabad and Bandar Anzali were not overlapped. In this study, geographical separation can be considered as the most influential factor in morphological differences between the fish of three studied areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morphological diversity
  • Population
  • Clupeonella cultriventris
  • Principal Components Analysis
  • Caspian Sea

مراجع

  1. پاک ­نژاد، س.؛ حیدری، ع.؛ جمال­زاده، ح.ر.؛ فغانی ­لنگرودی، ح.؛ موسوی ­ثابت، س.ح.، 1393. مقایسه ریخت ­سنجی شگ­ ماهی Alosa braschnikowii (Borodin, 1904) در حوضه جنوبی دریای خزر. مجله پژوهش ­های ماهی ­شناسی کاربردی. دوره 2، شماره 2، صفحات 79 تا 92.
  2. حق­ پرست، س.؛ قربانی، ر.؛ سلمان ­ماهینی، ع.ر.؛ فضلی، ح.؛ جعفری، و.؛ پاتیمار، ر. و نجف ­پور، ش.، 1393. مطالعه تنوع و تمایز ریخت ­سنجی کیلکا معمولی ((Clupeonella cultriventris با استفاده از تحلیل عاملی (PCA) و آنالیز تابع تشخیص (DFA) در سواحل جنوبی دریای خزر. مجله بوم شناسی آبزیان. دوره 4، شماره 3. صفحات 27 تا 49.
  3. رحمانی، ح. و کمالی ­پاشاکلائی، ا.، 1396. مقایسه درون جمعیتی و بین جمعیتی خصوصیات ریخت ­شناسی ماهی سیاه کولی Vimba persa (Pallas, 1814) در حوضه جنوبی دریای خزر. مجله پژوهش­ های ماهی­ شناسی کاربردی. دوره 5، شماره 3، صفحات 43 تا 54.
  4. علی­جان پور، ا.؛ وطن ­دوست، ص.؛ نادری ­جلودار، م. و گرجیان عربی، م.ح.، 1393. بررسی برخی فاکتورهای ساختار جمعیت سیاه ماهی خال دار(Capoeta trutta) در رودخانه گاماسیاب همدان. مجله محیط ­زیست جانوری. سال 6، شماره 2، صفحات 113 تا 123.
  5. غنی ­نژاد، د.؛ پرافکنده­ حقیقی، ف.؛ عبدالملکی، ش.؛ نهرور، ر.؛ خدمتی، ک.؛ راستین، ر. و نیک پور، م.، 1391. خصوصیات مورفومتریک و مریستیک ماهی کفال طلایی Liza aurata Risso 1810 در حوضه جنوبی دریای خزر. مجله شیلات دانشگاه آزاد اسلامی آزاد شهر. سال 6، شماره 2، صفحات 31 تا 42.
  6. نجاتی، م.؛ کاظمیان، م. و وطن­ دوست، ص.، 1386. تنوع ریختی میان جمعیت ماهی سیاه کولی (Vimba vimba persa) در حوزه جنوبی دریای خزر. مجله زیست شناسی دریا. دوره 1، شماره 3، صفحات 40 تا 53.
  7. یاسمی، م.؛ آناهید، ت.؛ نظری­ بجگان، ع.ر. و زاهدی، م.ر.، 1393. بررسی و مقایسه خصوصیات مورفولوژی و مورفومتری اتولیت دو گونه ازکفال ماهیان؛ کفال طلایی دریای خزر (Liza aurata) و گاریز (Liza klunzingeri) خلیج فارس. مجله محیط زیست جانوری. سال 6، شماره 2، صفحات 9 تا 16.
  8. Aseinova, A.A., 1992. Common Kilka in the Caspian Sea. Ichthyofauna and commercial resources. Nauka. Moscow. pp: 71-80.
  9. Clayton, J.W., 1981. The stock concept and the uncoupling of organismal and molecular evolution. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. Vol. 38, No. 12, pp: 1515-1522.
  10. Erzini, K., 1994. An empirical study of variability in length at‐age of marine fishes. Journal of Applied Ichthyology. Vol. 10, No. 1, pp: 17-41.
  11. Franičević, M.; Sinovčić, G; ČikešKeč, V. and Zorica, B., 2005. Biometry analysis of the Atlantic bonito, Sarda sarda (Bloch, 1793), in the Adriatic Sea. Acta Adriatica: international journal of Marine Sciences. Vol. 46, No. 2, pp: 213-222.
  12. Haedrich, R.L. and Barnes, S.M., 1997. Changes over time of the size structure in an exploited shelf fish community. Fisheries Research. Vol. 31, No. 3. pp: 229-239.
  13. Ismen, A., 2001. Use of a discriminant function for the morphometric and meristic separation of whiting stocks, Merlangius merlangus euxinus, along the Turkish Black Sea Coast. Turkish Journal of Zoology. Vol. 25, No. 3, pp:
    297-304.
  14. Ivanov, V.P.; Kamakin, A.M.; Ushivtzev, V.B.; Shiganova, T.; Zhukova, O.; Aladin, N.; Wilson, S.I.; Harbison, G.R. and Dumont, H.J., 2000. Invasion of the Caspian Sea by the comb jellyfish Mnemiopsis leidyi (Ctenophora). Biological invasions. Vol. 2, No. 3, pp: 255-258.
  15. Jennings, S. and Dulvy, N.K., 2005. Reference points and reference directions for size-based indicators of community structure. ICES Journal of Marine Science. Vol. 62, No. 3, pp: 397-404.
  16. Kaiser, M.J. and Reynolds, J.D., 2001.Marine fisheries ecology. Blackwell Science.
  17. Karakousis, Y.; Triantaphyllidis, C. and Economidis, P.S., 1991. Morphological variability among seven populations of brown trout, Salmo trutta in Greece. Journal of fish Biology. Vol. 38, No. 6, pp: 807-817.
  18. Karimzadeh, G.; Gabrielyan, B.K. and Fazli, H., 2009. Study of population dynamics and biological parameters of common Kilka (clupeonella culiventris caspia) in the southeast of the Caspian Sea. Annuls of Agrarian Science. Vol. 7, pp: 137-144.
  19. Katselis, G.; Hotos1, G.; Minos, G. and Vidalis, K., 2006. Phenotypic Affinities on Fry of Four Mediterranean Grey Mullet Species. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. Vol. 6, pp: 49-55.
  20. Khodorevskaya, R.P. and Krasikov, Y.V., 1999. Sturgeon abundance and distribution in the Caspian Sea. Journal of Applied Ichthyology. Vol. 15, No. (4-5), pp: 106-113. ‏
  21. Mamuris, Z.; Apostolidis, A.P.; Panagiotaki, P.; Theodorou, A.J. and Triantaphyllidis, C., 1998. Morphological variation between red mullet populations in Greece. Journal of Fish Biology. Vol. 52, pp: 107-117.
  22. Kuliev, Z.M., 1984. Ob izmenchivasti morphometricheski priznakov Kaspiskoi vobli Rutilus rutilus caspicus (Jakowlew) (Cyprinidae). Voprosi Ikhtiologi. Vol. 24, No. 6, pp: 935-945 (in Russia).
  23. Meyer, A., 1987. Phenotypic plasticity and heterochrony in Cichlasoma managuens (Piscles, ciclidae) and their implication implication for speciation in cichlid fishes. Evolution. Vol. 41, No. 6, pp: 1357-1369.
  24. Prikhod'ko, B.I. and Skobelina, R.S., 1967. The feeding of the Caspian kilka. TrudyKaspNIRKh. Vol. 23, pp: 111-136 (in Russian).
  25. Polyninova, A.A., 1983. Feeding and food supply of hatchery produced sturgeon fingerling in the western part of the northern Caspian Sea. Biological principals of Sturgeon Culture. Moscow, NAUKA. pp: 200-216.
  26. Poulet, N.; Berrebi, P.; Crivelli, A.J.; Lek, S. and Argillier, C., 2004. Genetic and morphometric variation in the pikeperch (Sander lucioperca) of a fragmented delta. Arch. Hydrobiol. Vol. 159, No. 4, pp: 531-554.
  27. Rabeni, C.F. and Sowa, S.P., 1996. Integrating biological realism into habitat restoration and conservation strategies for small streams. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. Vol. 53, No. 1, pp: 252-259.
  28. Sattary, M.; Shahsavani, D. and Shafiei, S.H., 2004. Systematic Inchthyology (2). Haghshenas Pub. 502 p.
  29. Samaee, S.M.; Mojazi-Amiri, B. and Hosseini-Mazinani, S.M., 2006. Comparison of Capoeta capoeta gracilis (Cyprinidae, Teleostei) populations in the south Caspian Sea River basin, using morphometric ratios and genetic markers. Folia Zoologica-Praha. Vol. 55, No. 3, pp: 323. ‏
  30. Schreck, C.B. and Moyle, P.B., 1990. Methods for fish biology. American fisheries Society. Bethesda, Maryland, USA.
  31. Stearns, S.C., 1983. A natural experiment in life history evolution: field data on the introduction of mosquito fish (Gambusia affinis) to Hawaii. Evolution. Vol. 37, No. 3, pp: 601-617.
  32. Swain, D. P.; and Foote, C. J. 1999. Stocks and chameleons: The use of phenotypic variation in stock identification. Fisheries Research. Vol. 43, pp: 113- 128.
  33. Turan, C., 1999. A note on the examination of morphometric differentiation among fish populations: The truss system. Turkish Journal of Zoology. Vol. 23, pp: 259-263.
  34. Turan, C.; Ergüden, D.; Gürlek, M.; Başusta, N.; and Turan, F. 2004. Morphometric structuring of the anchovy (Engraulis encrasicolus) in the Black, Aegean and Northeastern Mediterranean Seas. Turkish journal of veterinary and animal sciences. Vol. 28, No. 5, pp: 865-871.‏
  35. Turan, C.; Oral, M.; Öztürk, B.; and Düzgüneş, E. 2006. Morphometric and meristic variation between stocks of Bluefish (Pomatomus saltatrix) in the Black, Marmara, Aegean and north eastern Mediterranean Seas. Fisheries Research. Vol. 79, No. (1-2), pp: 139-147.‏
  36. Van valen, L. 1978. The statistics of variation. Evolutionary theory. Vol. 4, pp: 35-43.
  37. Wooton, R. J. 1991. Ecology of teleost fishes. Chapman and Hall Ltd; London.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 13، شماره 2
مرداد 1400
صفحه 245-252

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار