مقایسه ساختار تشریحی و بافت شناسی دستگاه ادراری در گونه های Laudakia nupta ، Trapelus agilis و Lacerta media

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 مرکز تحقیقات محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

این مطالعه به بررسی و مقایسه ساختار تشریحی و بافت شناسی دستگاه ادراری در سه گونه سوسمار Laudakia nupta  صخره‌زی، Trapelus agilis بیابان‌زی و Lacerta media که ساکن مناطق معتدل هستند می ­پردازد. در مجموع 12 نمونه‌ از دو گونه Laudakia nupta و Lacerta media از اطراف شهرستان های صحنه و اسلام‌آباد غرب (استان کرمانشاه) و هم چنین از جمعیت ­های منتسب به گونه Trapelus agilis از شهرستان شادگان (استان خوزستان) جمع‌آوری شدند. نمونه‌های جمع‌آوری شده با کلروفرم بی هوش و تشریح شدند. دستگاه ادراری پس از مطالعه‌ آناتومیکی از بدن نمونه خارج شده و مراحل پاساژ بافتی، برش گیری و رنگ آمیزی هماتوکسلین- ائوزین روی آن ها انجام گرفت. نتایج میکروسکوپی به دست آمده نشان داد دستگاه کلیوی در سوسماران مورد مطالعه در تعداد نسبی جسمک کلیوی با توجه به زیستگاه متفاوت می باشند و تعداد جسمک کلیوی رابطه مستقیم با منطقه زیستی سوسماران دارد. تعداد جسمک‌های کلیوی در گونه Trapelus agilis که گونه‌ای بیابا‌زی است بسیارکم با گلومرول های کوچک و به صورت پراکنده که با فاصله زیاد از یکدیگر قرار گرفته‌اند و در گونه Ludakia nupta که گونه‌ای صخره‌زی است تعداد جسمک کلیوی به تعداد کم با اندازه گلومرول بزرگ تر نسبت به نمونه قبل دیده شد ولی در گونه Lacerta media که گونه‌ای معتدل‌زی می‌باشد جسمک‌های کلیوی به تعداد بیش تر و به فاصله کم از یکدیگر قرار گرفته‌اند. نتایج به دست آمده نشان داد در سوسماران مناطق خشک کلیه ها طوری سازش پیدا کرده اند که بتوانند آب بدن را تا حد ممکن حفظ نمایند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparison of anatomy and histology of urinary system in species of Laudakia nupta, Trapelus agilis and Lacerta media

نویسندگان [English]

  • Nasrin Darabitabar 1
  • Ahmad Gharzi 1
  • Rasoul Karamiani 2
1 Department of Biology, Faculty of Science, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Environmental Research Center, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

This study examines and compares the anatomical and histological structure of the urinary tract in three species of lizards Laudakia nupta, a rock-dweller, Trapelus agilis a desert inhabitant and Lacerta media that lives in temperate regions. A total of 12 specimens of Laudakia nupta and Lacerta media were collected from Sahneh and Eslamabad Gharb counties (Kermanshah Province) and population referred to Trapelus agilis from Shadegan county (Khuzestan Province). Collected samples were anesthetized with chloroform and dissected. After an anatomical examination, the urinary system was removed from the body and processed for microscopic studies. The obtained microscopic results showed that the renal system in the studied lizards differs in the relative number of renal corpuscles according to the habitat, so that the number of the corpuscles is directly related to the biological area of lizards. The number of renal corpuscless in Trapelus agilis, which is an arid-dweller species, is very small with small glomeruli scattered at a great distance from each other. It was seen, but in Lacerta media, which is a temperate-resident species, the renal corpuscles are observed in greater numbers with a short distance from each other. The results showed that in lizards which live in dry areas kidneys have adapted to be able to retain body water as much as possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rock Agama
  • Agile Agama and Green Lizard
  • Kidney
  • Renal corpuscles
  • Henle loop

مراجع

  1. رستگارپویانی، ن.؛ جوهری، م. و رستگارپویانی، ا.، 1386. راهنمای صحرایی خزندگان ایران (جلد اول سوسماران). انتشارات دانشگاه رازی چاپ دوم. کرمانشاه، 268 صفحه.
  2. قارزی، ا.؛ ابراهیمی ­باغبان، ع. و عباسی، م.، 1390. مطالعۀ هیستومورفومتری دستگاه ادراری-تناسلی در ماهی کور غار ایرانی (Iranocypris typhlops). فصلنامه محیط زیست جانوری. سال 3، شماره 2، صفححات 45 تا 54.
  3. قائمی ­طلب، و. و کمی، ح.ق.، 1392. مطالعه بیوسیستماتیک آگامای چابک (Trapelus agilis) استان خراسان رضوی (تربت حیدریه و نیشابور). فصلنامه محیط زیست جانوری. سال 5، شماره 1، صفحات 137 تا 146.
  4. Bradshaw, S.D. and Bradshaw, F.J., 2002. Arginine vasotocin: site and mode of action in the reptilian kidney. General and comparative endocrinology. 126, No. 1, pp: 7-13.
  5. Davis, J.R. and DeNardo, D.F., 2007. The urinary bladder as a physiological reservoir that moderates dehydration in a large desert lizard, the Gila monster Heloderma suspectum. Journal of Experimental Biology. 210, No. 8, pp: 1472-1480.
  6. Davis, L.E.; Schmidt‐Nielsen, B.; Stolte, H. and Bookman, L.M., 1976. Anatomy and ultrastructure of the excretory system of the lizard, Sceloporus cyanogenys. Journal of morphology.  149, No. 3, pp: 279-326.  
  7. Davis, L.E. and Schmidt‐Nielsen, B., 1967. Ultrastructure of the crocodile kidney (Crocodylus acutus) with special reference to electrolyte and fluid transport. Journal of morphology.  121, No. 4, pp: 255-276.  
  8. Gabri, M.S, and Butler, R.D., 1984. The ultrastructure of the renal corpuscle of a lizard. Tissue and Cell. Vol. 16, No, 4, pp: 627-634.  
  9. Girling, J.E., 2002. The reptilian oviduct: a review of structure and function and directions for future research. Journal of Experimental Zoology. Vol. 293, No. 2, pp: 141-170.
  10. Jacobson, E., 2007.Infectious diseases and pathology of reptiles: color atlas and text. CRC Press.
  11. Junqueira L.C.; Carneiro, J. and Kelley, R.O., 2016. Basic histology: text & atlas (Vol. 11). New York: Mc Graw- Hill.
  12. Kent, G.C. and Miller, L., 1997. Comparative anatomy of the vertebrates. Wm. C.C. Brown Publishers.
  13. Khalef, N.H., 2010. Histological study of lizard kidney (Urommastyx microlopis). Diyala Journal of Agricultural Sciences. Vol. 2, No. 2, pp: 1-8.
  14. Mcnab, B.K., 2002.The physiological ecology of vertebrates: a view from energetics. Cornell University Press.
  15. Roberts, J.S. and Schmidt-Nielsen, B., 1966. Renal ultrastructure and excretion of salt and water by three terrestrial lizards. American Journal of Physiology-Legacy Content. Vol. 211, No. 2, pp: 476-486.
  16. Sánchez‐Martínez, P.M.; Ramírez‐Pinilla, M.P. and Miranda‐Esquivel, D.R., 2007. Comparative histology of the vaginal–cloacal region in Squamata and its phylogenetic implications. Acta Zoologica. Vol. 88, No. 4, pp: 289-307.
  17. Schmidt-Nielsen, K., 1997.Animal physiology: adaptation and environment. Cambridge University Press.
  18. Weichert, C.K. and Presch, W., 1989. Elements of chordate anatomy. Mc Graw- Hill, inc. New York, fourth edition. 295 p.
  19. Yari, A. and Gharzi, A., 2013. Anatomical and Histological Study of the Excretory System in the Bosc’s Fringe-Toed Lizard (Acanthodactylus boskianus). Asian Journal of Animal Sciences. Vol. 7, No. 1, pp: 30-35.

 

فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 13، شماره 3
مهر 1400
صفحه 139-146

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار