بررسی امکان استفاده از استخوان پنجه پای قورباغه (Rana ridibunda) به عنوان شاخص زیستی پایش فلزات سنگین سرب، کادمیوم، نیکل و وانادیوم در آب رودخانه قره سو کرمانشاه

نوع مقاله : بوم شناسی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان

2 گروه محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر

چکیده

به ‌دلیل ورود فاضلاب شهری، کشاورزی و صنعتی به رودخانه قره‌ سو احتمال تجمع آلاینده‌ های مختلف در آب، رسوبات و بدن آبزیان ساکن وجود دارد. این پژوهش با هدف بررسی امکان استفاده از استخوان پنجه پای گونه  Rana ridibunda به ‌عنوان شاخص زیستی برای پایش فلزات سنگین سرب، کادمیوم، نیکل و وانادیوم در آب رودخانه قره‌ سو کرمانشاه در سال 1393 انجام یافت. پس از انتخاب 4 ایستگاه نمونه ‌برداری در طول مسیر رودخانه، نسبت به تهیه نمونه آب و قورباغه اقدام شد. پس از انجام مراحل آماده ‌سازی و هضم آزمایشگاهی نمونه‌ ها، نسبت به قرائت غلظت عناصر در آن‌ ها توسط دستگاه نشر اتمی اقدام شد. پردازش آماری داده‌ ها نیز توسط نرم ‌افزار SPSS انجام یافت. نتایج بیان‌گر وجود همبستگی معنی ‌دار و قوی بین میانگین غلظت تجمع یافته عناصر در نمونه ‌های آب با نمونه ‌های استخوان پنجه پای قورباغه ‌های‌ بالغ و نابالغ می‌ باشد. هم‌ چنین بین میانگین غلظت تجمع‌ یافته عناصر در نمونه‌ های استخوان پنجه پای قورباغه‌ های بالغ و نابالغ تفاوت معنی‌ دار آماری وجود ندارد (0/05<p). مطالعه بافت‌ های مختلف بدن گونه ‌های شاخص زیستی می ‌تواند بیان‌گر روند تغییرات غلظت آلاینده‌ ها در یک  بوم ‌سازگان باشد. بنابراین امکان استفاده از بافت استخوان پنجه پا قورباغه به‌ عنوان یک گونه شاخص زیستی به ‌واسطه وجود همبستگی معنی‌ دار و قوی بین میانگین غلظت تجمع ‌یافته عناصر در آب و استخوان، عدم نیاز به کشتن حیوان برای برداشت بافت، نیاز به مقادیر اندک مواد شیمیایی به ‌منظور هضم نمونه و نیاز به برداشت بخش کوچکی از بافت استخوان برای انجام آنالیزهای آزمایشگاهی، برای ارزیابی کیفی و سلامت سیستم‌ های رودخانه ‌ای تایید می‌ شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Feasibility study of use of Rana ridibunda toe bone as a bioindicator for monitoring of heavy metals (Pb, Cd, Ni and V) pollution in Qarasoo River water

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Talebzadeh 1
  • Soheil Sobhanardakani 1
  • Lima Tayebi 2
1 Department of the Environment, College of Basic Sciences, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran
2 Department of the Environment, College of Natural Resources and Environment, Malayer University, Malayer, Iran
چکیده [English]

Due to discharge of urban, agricultural and industrial wastewater to Qarasoo River, there is a possibility of accumulation of pollutants in water, sediment and aquatic animal tissues. Therefore, this study was conducted to survey of use of Rana ridibunda toe bone as a bioindicator for monitoring of heavy metals (Pb, Cd, Ni and V) pollution in Qarasoo River waterin 2014. Water and frog samples were collected from 4 selected stations. After laboratory preparations of samples, the concentrations of elements were determined by ICP-OES in them. All statistical analyses were performed using the SPSS statistical package. The results showed that significant correlation between mean concentration of heavy metals in water samples and adults and tadpole's toe bone samples. Also no significant difference was found between tadpoles and adults toe bone samples (P>0.05). Studying different tissues in bioindicator specimens can demonstrate the changing trend of pollutant concentration in aquatic systems. In summary, the elemental analysis of toe clipped bone samples have several advantages: found significant correlation between mean concentration of metals in water and toe bone, there is no need to kill the animals, the analytical procedure has a small chemical reagent demand, and only a small amount of tissue is sufficient to make several kinds of laboratory.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bioindicator
  • Frog
  • Toe Bone
  • Water Quality
  • Qarasoo River