اکولوژی تغذیه و مقایسه رژیم غذایی سه گونه سفره ماهی از خانواده Dasyatidae در محدوده آب های ایرانی خلیج عمان و تنگه هرمز

نوع مقاله : بوم شناسی

نویسندگان

1 باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

2 گروه زیست شناسی دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران، صندوق پستی: 775-14515

3 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، صندوق پستی: 6116-14155، تهران، ایران

4 پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران، صندوق پستی: 1597

چکیده

مطالعه حاضر با اهداف بررسی رژیم غذایی سه گونه سفره ماهی از خانواده Dasyatidae شامل گونه­های Himantura imbricata، H. randalli و Pastinachus sephen در محدوده آب­های ایرانی خلیج عمان و تنگه هرمز، روابط غذایی بین آن­ها و تخمین سطح تغذیه­ای برای هر گونه انجام شد. در مجموع 191 معده متعلق به سه گونه جمع­آوری شد و با شاخص‌های VI، %FO، %IRI، سطح غذایی و شاخص Pianka مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که گونه H. imbricata به­لحاظ تغذیه، انتخابی عمل کرده و بیش­تر از سخت­پوستان تغذیه می‌کند. در صورتی­که گونه H. randalli دارای دامنه تغذیه متوسط می‌باشد و در محتوبات معده آن سخت پوستان و کرم‌های پرتار بیش­ترین گروه­ها را تشکیل داده­اند. در گونه P. sephen بیش­ترین دامنه غذایی مشاهده گردید که نشان می‌دهد از نظر تغذیه یک گونه غیر انتخابی می‌باشد که دوکفه ای‌ها، خارپوستان و کرم‌های پرتار مهم­ترین گروه­های غذایی در محتویات معده این گونه بودند. آنالیز شباهت غذایی اختلاف معنی­داری در رژیم غذایی بین سه گونه را آشکار کرد که نشان­دهنده مجزا بودن منابع غذایی برای گونه‌های مورد مطالعه می‌باشد. در نتیجه نشان­دهنده سطح پائین رقابت غذایی بین سه گونه می‌باشد که موجب هم­زیستی گونه‌ها در یک زیستگاه می‌شود. سطح غذایی برای هر سه گونه از خانواده Dasyatidae کم­تر از 4 تخمین زده شد که نشان می‌دهد اعضای این خانواده جایگاه مشترکی در میانه شبکه غذایی دارند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feeding ecology and dietary comparisons among three stingrays (Elasmobranchii; Dasyatidae) in the Iranian waters of Gulf of Oman and Strait of Hormoz

نویسندگان [English]

  • Alireza Rastgoo 1
  • Seyed Mohammad Reza Fatemi 2
  • Tooraj Valinassab 3
  • Mohammad sedigh Mortazavi 4
1 Young and Elite Research Club, Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran
2 Department of Biology, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran, POBox: 775-14515
3 Institute of Fisheries Research, Agricultural Research and Training Organization, PO Box: 6116-14155, Tehran, Iran
4 Persian Gulf Ecology Research Institute and Oman Sea, Fisheries Research Institute, Agricultural Research and Training Organization, Bandar Abbas, Iran, POBox: 1597
چکیده [English]

The aims of the current study were feeding ecology, trophic interactions and trophic level estimation of three stingrays (Elasmobranchii; Dasyatidae) including Himantura imbricata, H. randalli and Pastinachus sephen in the Oman Sea. A total of 191 individuals belonging to three species were obtained and studied using VI, %FO, index of relative importance (%IRI), trophic level analysis and Pianka index. Results showed that H. imbricata had very specialized diet, consuming mainly on Crustacean. While H. randalli had moderate niche breadth and crustaceans, followed by polychaeta were the most important prey category in its stomach contents. Finally, P. sephen had the greatest niche breadth, with a varied diet divided among items such as Bivalve, Echinodermata and Polychaeta. An analysis of similarity showed significant differences among three species in their diet, indicating a partitioning of food resources between them. It also represented the minimum of food competition between the three species, facilitating coexistence within a habitat. The trophic levels of the stingrays are less than 4, a position shared them as intermediate food webs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stingray
  • Dasyatidae
  • Feeding ecology
  • Trophic level
  • Trophic interactions
  • Oman Sea

مراجع

  1. بهزادی، س.، 1385. بررسی تنوع و پراکنش سفره ماهیان در آب‌های استان هرمزگان (خلیج فارس و دریای عمان). پایان ­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس. 112 صفحه.
  2. بهزادی، س.؛ یحیوی، م. و طاهری­ زاده، م.ر.، 1386. برآورد توده زنده سفره ماهیان در لایه‌های عمقی آب‌های استان هرمزگان. مجله علوم و فنون دریایی. دوره 6، شماره 1 و 2، صفحات 39 تا 46.
  3. راستگو، ع.ر.؛ فاطمی، س.م.ر.؛ ولی­ نسب، ت. و مرتضوی، م.ص.، 1395. بررسی رژیم غذایی و تخمین سطح تغذیه­ ای گونه‌های غالب سفره ماهیان در دریای عمان. رساله دکتری رشته بوم شناسی دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. 145 صفحه.
  4. راستگو، ع.ر.؛ فاطمی، م. ر.؛ ولی­ نسب، ت. و مرتضوی، م.ص.، 1394. بررسی رژیم غذایی سفره ماهی پروانه ­ای دم بلند Gymnura poecilura در دریای عمان و تنگه هرمز، با تأکید بر جنسیت و کلاس طولی. مجله آبزیان و شیلات. سال 6، شماره 24، در دست چاپ.
  5. راستگو، ع.ر.؛ ولی­ نسب، ت. و طاولی، م.، 1393. تخمین سطح غذایی در گونه‌های مختلف آبزیان با تأکید بر TrophLab (خلیج فارس و دریای عمان). مجله آبزیان و شیلات. سال 5، شماره 19، صفحات 35 تا 43.
  6. سراج، ا.؛ وثوقی، ع. و ولی ­نسب، ت.، 1390. بررسی رژیم غذایی سفره ماهی Himantura walga در سواحل خلیج فارس، استان هرمزگان. مجله آبزیان و شیلات. سال 2, شماره 7، صفحات 43 تا 49.
  7. وثوقی، ع.، 1372. شناسایی سفره ماهیان تنگه هرمز. پایان ­نامه کارشناسی ­ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال. 112 صفحه.
    1. Almojil, D.K.; Moore, A.B.M. and White, W.T., 2015. Sharks and rays of the Arabian/Persian Gulf. MBG (INT) Ltd. UK. 178 P.
    2. Amundsen, P.A.; Gabler, H.M. and Staldvik, F.J., 1996. A new approach to graphical analysis of feeding strategy from stomach contents data-modification of the Costello (1990) method. Journal of Fish Biology. Vol. 48,
      pp: 607-614.
    3. Bornatowski, H.; Wosnick, N.; Do Carmo, W.P.D.; Corrêa, M.F.M. and Abilhoa, V., 2014. Feeding comparisons of four batoids (Elasmobranchii) in coastal waters of southern Brazil. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom. pp: 1-9.
    4. Braccini, J.M. and Perez, J.E., 2005. Feeding habits of the sandskate Psammobatis extenta (Garman, 1913): sources of variation in dietary composition. Marine and Freshwater Research. Vol. 56, pp: 395-403.
    5. Compagno, L.J.V.; Ebert, D.A. and Smale, M.J., 1989. Guide to the sharks and rays of southern Africa. New Holland (Publ.) Ltd., London.
    6. Connell, S.D., 2002. Effects of a predator and prey on a foraging reef fish: implications for understanding density dependent growth. Journal Fish Biology. Vol. 60,
      pp: 1551-1561.
    7. Cortes, E., 1997. A critical review of methods of studying fish feeding based on analysis of stomach contents: application to elasmobranch fishes. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. Vol. 54, pp: 726-738.
    8. Costa, T.L.A.; Thayer, J.A. and Mendes, L.F., 2015. Population characteristics, habitat and diet of a recently discovered stingray Dasyatis marianae: implications for conservation. Journal of Fish Biology. Vol. 86, pp: 527-543.
    9. Dean, M.N.; Bizzarro, J.J. and Summers, A.P., 2007. The evolution of cranial design, diet, and feeding mechanisms in batoid fishes. Integrative and Comparative Biology. Vol. 47, pp: 70-81.
    10. Ebert, D.A. and Cowley, P.D., 2003. Diet, feeding behaviour and habitat utilization of the blue stingray Dasyatis chrysonota (Smith 1828) in South African waters. Marine and Freshwater Research. Vol. 54, pp: 957-965.
    11. Espinoza, M.; Munroe, S.E.M.; Clarke, T.M.; Fisk, A.T. and Wehrtmann, I.S., 2015. Feeding ecology of common demersal elasmobranch species in the Pacific coast of Costa Rica inferred from stable isotope and stomach content analyses. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology. Vol. 470, pp: 12-25.
    12. Froese, R. and Pauly, D., 2000. Fishbase 2000, Concepts, design and data sources. ICLARM, Los Banos, Laguna, Philippines. 344 P.
    13. García, C.B. and Contreras, C.C., 2011. Trophic levels of fish species of commercial importance in the Colombian Caribbean. International Journal of Tropical Biology.
      Vol. 59, pp:1195-1203.
    14. Gilliam, D. and Sullivan, K.M., 1993. Diet and feeding habits of the southern stingray Dasyatis americana in the central Bahamas. Bulletin of Marine Science. Vol. 52,
      pp: 1007-1013.
    15. González, C.; Román, E.; Paz, X. and Ceballos, E., 2006. Feeding habits and diet overlap of skates (Amblyraja radiata, A. hyperborea, Bathyraja spinicauda, Malacoraja senta and Rajella fyllae) in the North Atlantic. Scientific Council Meeting. Vol. 6, No. 53, pp: 1-17.
    16. Gotelli, N.J. and Entsminger, G.L., 2005. EcoSim: Null models software for ecology, version 7.0., Burlington: Kesey-Bear, Acquired Intelligence.
    17. Gray, A.E.; Mulligan, T.J. and Hannah, R.W., 1997. Food habits, occurrence, and population structure of the bat ray, Myliobatis californica, in Humboldt Bay, California. Environmental Biology of Fishes. Vol. 49, pp: 227-238.
    18. Heithaus, M.R., 2004. Predator–prey interactions. In Carrier J.C., Musick J.A. and Heithaus M.R. (eds) Biology of sharks and their relatives. Boca Raton, FL: CRC Press. pp: 487-521.
    19. Heithaus, M.R.; Frid, A.; Wirsing, A.J. and Worm,
      B., 2008.       Predicting ecological consequences of marine top predator declines. Trends in Ecology and Evolution. Vol. 23, pp: 202-210.
    20. Hyslop, E.J., 1980. Stomach contents analysis-a review of methods and their application. Journal of Fish Biology.
      Vol. 17, pp: 411-429.
    21. Ishihara, H.; Homma, K.; Takeda, Y. and Randall,
      J.E., 1993.       Redescription, Distribution and Food Habits of the Indo Pacific Dasyatidid Stingray Himantura granulata. Japanese Journal of Ichthyology. Vol. 40, pp: 23-28.
    22. Jacobsen, I.P. and Bennett, B.A., 2011. Life history of Blackspotted whipray Himantura astra. Journal of Fish Biology. Vol. 78, pp: 1249-1268.
    23. Jacobsen, I.P. and Bennett, M.B., 2012. Feeding ecology and dietary comparisons among three sympatric Neotrygon (Myliobatoidei: Dasyatidae) species. Journal of Fish Biology. Vol. 80, pp: 1580-1594.
    24. Jacobsen, I.P. and Bennett, B.A., 2013. A comparative analysis of feeding and trophic level ecology in Stingrays (Rajiformes; Myliobatoidei) and Electric Rays (Rajiformes: Torpedinoidei). PLos ONE. Vol. 8, No. 8, pp: 1-10.
    25. Jacobsen, I.P.; Johnson, J.W. and Bennett, M.B., 2009. Diet and reproduction in the Australian butterfly ray Gymnura australis from northern and north‐eastern Australia. Journal of Fish Biology. Vol. 75, pp: 2475-2489.
    26. Krebs, C.J., 1999. Ecological methodology, 2nd edition. Benjamin Cummings press, Menlo Park, California.
    27. Lara-Mendoza, R.E.; Márquez-Farías, J.F. and Román Reyes, J.C., 2015. Feeding habits of the speckled guitarfish Rhinobatos glaucostigma (Elasmobranchii: Rhinobatidae). Journal of Fish Biology. pp: 1-12.
    28. Last, P.R. and Stevens, J.D., 2009. Sharks and Rays of Australia. Second ed. Harvard University Press,
      Cambridge. 644 P.
    29. Mabragana, E. and Gilberto, D.A., 2007. Feeding ecology and abundance of two sympatric skates, the shortfin sand skate Psammobatis normani McEachran and the smallthorn sand skate P. rudis Gunther (Chondrichthyes, Rajidae), in the southwest Atlantic. ICES Journal of Marine Science. Vol. 64, pp: 1017-1027.
    30. Manjaji, B.M.; Fahmi. and White, W.T., 2009. Himantura gerrardi. The IUCN Red List of Threatened Species.
      Version 2015.2.
    31. Marshall, A.; Kyne, P. and Bennett, M., 2008. Comparing the diet of two sympatric urolophid elasmobranchs (Trygonoptera testacea and Urolophus kapalensis): evidence of ontogenetic shifts and possible resource partitioning. Journal of Fish Biology. Vol. 72, pp: 883-898.
    32. Moura, T.; Figueiredo, I.; Farias, I.; Serra-Pereira, B.; Neves, A.; Borges, M.d.F. and Serrano Gordo, L., 2008. Ontogenetic dietary shift and feeding strategy of Raja undulata Lacepède, 1802 (Chondrichthyes: Rajidae) on the Portuguese continental shelf. Scientia Marina. Vol. 72,
      pp: 311-318.
    33. Muto, E.Y.; Soares, L.S.H. and Goitein, R., 2001. Food resource utilization of the skates Rioraja agassizii (Müller & Henle, 1841) and Psammobatis extenta(Garman, 1913) on the continental shelf off Ubatuba, South-eastern Brazil. Revista Brasileira de Biologia. Vol. 61, pp: 217-238.
    34. Navia, A.F.; Mejía-Falla, P.A. and Giraldo, A., 2007. Feeding ecology of elasmobranch fishes in coastal waters of the Colombian Eastern Tropical Pacific. BMC Ecology.
      Vol. 7:8, pp: 1-10.
    35. Navia, A.F.; Corte´s, E. and Mejı´a-Falla, P.A., 2010. Topological analysis of the ecological importance of elasmobranch fishes: a food web study on the Gulf of Tortugas, Colombia. Ecological Modelling. Vol. 221,
      pp: 2918-2926.
    36. Navia, A.F.; Torres, A.; Mejía-Falla, P.A. and Giraldo, A., 2011. Sexual ontogenetic, temporal and spatial effects on the diet of Urotrygon rogersi (Elasmobranchii: Myliobati formes). Journal of Fish Biology. Vol.78, pp: 1213-1224.
    37. O’Shea, O.R.; Thums, M.; van Keulen, M.; Kempster, R.M. and Meekan, M.G., 2013. Dietary partitioning by five sympatric species of stingray (Dasyatidae) on coral reefs. Journal of Fish Biology. Vol. 82, pp: 1805-1820.
    38. Pauly, D. and Christensen, V., 2000. Trophic Levels of Fishes. In:( R, Froese and D. Pauly eds.). FishBase: Concepts, Design and Data Sources. Manila, Philippines: ICLAR.
       181 P.
    39. Platell, M.; Potter, I. and Clarke, K., 1998. Resource partitioning by four species of elasmobranchs (Batoidea: Urolophidae) in coastal waters of temperate Australia. Marine Biology. Vol. 131, pp: 719-734.
    40. Raje, S.G., 2003. Some aspects of biology of four species of rays off Mumbai water. Indian Journal of Fisheries. Vol. 50, pp: 86-96.
    41. San Martin, M.J.; Braccini, J.M.; Tamini, L.L.; Chiaramonte, G.E. and Perez, J.E., 2006. Temporal and sexual effects in the feeding ecology of the marbled sand skate Psammobatis bergi (Marini, 1932). Marine Biology. Vol. 151, pp: 505-513.
    42. Stergiou, K.I. and Karpouzi, V.S., 2002. Feeding habits and trophic levels of Mediterranean fish. Reviews in Fish Biology and Fisheries. Vol. 11, pp: 217-254.
    43. Treloar, M.A.; Laurenson, L.J.B. and Stevens, J.D., 2007. Dietary comparisons of six skate species (Rajidae) in south-eastern Australian waters. Environmental Biology of Fishes. Vol. 80, pp: 181-196.
    44. Valinassab, T.; Daryanabard, R.; Dehghani, R. and Pierce, G.J., 2006. Abundance of demersal fish resources in the Persian Gulf and Oman Sea. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom. Vol. 86,
      pp: 1455-1462.
    45. Vaudo, J.J. and Heithaus, M.R., 2011. High-Trophic-Level Consumers: Elasmobranchs. Treatise on Estuarine and Coastal Science. Vol. 26, pp: 203-225.
    46. White, W.T.; Platell, M. and Potter, I., 2004. Comparisons between the diets of four abundant species of elasmobranchs in a subtropical embayment: implications for resource partitioning. Marine Biology. Vol. 144, pp: 439-448.
    47. Yick, J.L.; Barnett, A. and Tracey, S.R., 2011. Niche overlap and trophic resource partitioning of two sympatric batoids co-inhabiting an estuarine system in southeast Australia. Journal of Applied Ichthyology. Vol. 27,
      pp: 1272-1277.
    48. Yigin, C. and Ismen, A., 2010. Diet of Thornback ray (Raja clavata Linnaeus, 1758) in Saros Bay (The north Aegean Sea). Rapp. Comm. int. Mer Médit. Vol. 39, pp: 700-725.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 9، شماره 3
مهر 1396
صفحه 275-284

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار