تنوع گونه ای کنه های دامی در دامداری های مشهد میقان - شهرستان اراک

نوع مقاله : سیستماتیک جانوری

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اراک

2 گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک

چکیده

کنه­ ها از مهم ­ترین انگل ­های خارجی هستند که شناخت وضعیت پراکنش آن­ ها در نواحی مختلف کشور می ­تواند از دیدگاه پیشگیری، از بروز بیماری­ های مرتبط با آن­ ها مفید باشد. هدف این تحقیق شناسایی و بررسی میزان تنوع گونه­ای و فراوانی کنه­های دامی در همه گروه سنی نشخوارکنندگان (شامل گاو، گوسفند و بز) وهم­ چنین  تعیین میزان تغییرات فصلی آلودگی کنه در حیوانات مذکور در بخش مشهد میقان از توابع شهرستان اراک است. این بررسی از اول فروردین تا اواخر اسفند 1394سال انجام گردید و در طی این مدت از 20 ایستگاه و در مجموع از تعداد 1801 رأس دام نر و ماده، نمونه ­گیری به ­صورت ماهیانه صورت پذیرفت. سپس کنه­ ها با کمک کلیدهای شناسایی معتبر شناسایی و داده ­های مربوطه با استفاده از نرم­ افزار SPSS آنالیز گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که کنه­ های جمع­ آوری شده از دو خانوادهآرگازیده (31/05%) شامل: دو جنس و سه گونه (Argas persicus، A. reflexus، Ornithodorus lahorensis) واگزودیده (68/95%): شامل سه جنس و پنج گونه (Rhipicephalus sanguines، R. turanicus، Hyalomma anatolicom، H. Asiaticum، Haemaphysalis sulcata) بودند. این مطالعه هم­ چنین نشان می ­دهد که کنه­ ها بیش­ ترین فراوانی را در فصل تابستان دارند و تراکم آن­ ها در دمای بالا افزایش می­ یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of species diversity of animal ticks in Mashhad Mighan - Arak

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Akbari 1
  • Alireza Shayestehfar 1
  • Mahdi Khodaei Motlagh 2
  • Mahdi Talebi 1
  • Alireza Pesarakloo 1
1 Department of Biology, Faculty of Science, Arak University
2 Department of Animal Science, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Arak University
چکیده [English]

From the point of the pathogen agents' transmission, Ticks are the most important ectoparasites which cause heavy economic losses to livestock worldwide. The purpose of this study is evaluating the frequency and diversity of ticks in all age groups of both sexes in the natural habitat of domestic ruminants contains cattle, sheep and goats in Mashhad Mighan in the Markazi province. Samplings were carried out monthly (A total of 1081 ruminants from 20 flocks) from April 2015 to March 2016. Ticks were collected from all parts of the body and as well were collected from stables (animal shelters, floors and other places), a total number of 599 ticks from two families (Argasidae and Ixodidae) were collected. Ticks were identified using valid identification keys. A total numbers of 599 ticks from two families (Argasidae and Ixodidae) were collected. Ticks from the Argasidae family totaled 186 and belonged to 2 genera: Argas and Ornithodorus. The proportions of different species were as follows: Argas persicus (28.21%), A. reflexes (1%) and Ornithodorus lahorensis(1.84%). Ixodidae family collected in the area totaled 413 and belonged to 3 genera and Included 5 species: Rhipicephalus sanguines (27.71%), Rh. turanicus (24.21%), Hyalomma anatolicom(9.18%), Hy. Asiaticum(8.35%), Haemaphysalis sulcata with (0.5%), the results show that hard tick and soft tick species diversity are high in the area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ixodidae
  • Argasidae
  • Species diversity
  • Mashhad Mighan
  1. اطهری، ع.،1386. انگل‌شناسی پزشکی. مارکل ووگ، تألیف جان دیوید و پتری ویلیام، چاپ اول، آییژ.
  2. تلمادره ای، ز.؛ وطن‌دوست، ح.؛ رفیع ­نژاد، ج.؛ محب­علی، م؛ توکلی، م.؛ عبدی ­گودرزی، م.؛ فقیهی ف.؛ جداری، م.؛ محترمی، ف.؛ اعظم ­سنگی، ع. و انتظارمهدی، ر.، 1388. فراوانی کنه‌های آرگازیده و ایگزودیده و تعیین سطح حساسیت آن‌ها نسبت به سم سایپرمترین در مشکین‌شهر. مجله علوم پزشکی اردبیل. دوره 9، شماره 2، صفحات 127 تا 133.
  3. توسلی، م.، 1380. حشره‌شناسی دام پزشکی بندپایان انگلی خارجی با اهمیت در دام پزشکی. تألیف وال، ریچارد؛ شیرر، دیوید، چاپ اول، انتشارات دانشگاه ارومیه.
  4. رحمانی، ح.؛ صبوری، ع. و حاجی ­قنبر، ح.، 1391. کنه شناسی (ریخت‌شناسی، زیست‌شناسی و رده‌بندی). دانشگاه زنجان، چاپ اول.
  5. فرزین ­نیا، ب.؛ثقفی ­پور، ع. و تلمادره­ ای، ز.، 1391. پراکندگی جغرافیایی کنه ­ها در شهرستان قم در سال‌های90-1389. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. جلد 4، شماره 3، صفحات 398 تا 391.
  6. کیهانی، ا.؛ نجاتی،ج.؛ رستمی،ع.؛ حسینی، م.؛ داوری، ب. و موسی­ کاظمی، ح.، 1391. بررسی گونه کنه‌های سخت و آلودگی آن‌ها دام‌های به خانواده انتروباکتریاسه در شهرستان آمل. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان. شماره 17، صفحات 85 تا 87.
  7. مظلوم. ذ.، 1350. انواع کنه­ های یافته شده در ایران، انتشار جغرافیایی، فصول فعالیت و میزبان ­ها. جلد 27، تهران، شماره 1.
  8. نعمان، و.؛ عبدی­ گودرزی، م.؛ نبی ­نژاد، ع.؛ حیدری، م. و خلیلی ­فرد، م.، 1386. شناسایی کنه­ های سخت نشخوارکنندگان اهلی در دو منطقه اکولوژیکی استان اصفهان. پژوهش و سازندگی در امور دام و آبزیان. شماره 77، صفحات 88 تا 95.
  9. واحدی ­نوری، ن.؛ عبدی­ گودرزی، م. و نژادکیاسری، ش.، 1394. بررسی تنوع گونه ­ای و فراوانی کنه ­های سخت ) خانواده: ایکسودیده (انگل گاو و گوسفند در استان مازندران. نشریه دامپزشکی پژوهش و سازندگی. شماره 106، صفحات 58 تا 64.
    1. Hosseini-Chegeni, A.; Hosseini, R.; Tavakoli, M.; Telmadarraiy, Z. and Abdigoudarzi, M., 2013. The Iranian hyalomma (acari: ixodidae) with a key to the identification of male species.  Persian Journal of Acarology. Vol. 2, No. 3, pp: 503-529.
    2. Hosseini-Chegeni, A.; Telmadarraiy, Z.; Salimi, M.; Arzamani, K. and Banafshi, O., 2014.A record of Haemaphysalis erinacei (Acari: Ixodidae) collected from Hedgehog and an identification key for the species of Haemaphysalis occurring in Iran. Persian Journal of Acarology. Vol. 3, No. 3, pp: 203-215.
    3. James, H. and Oliver, J., 1989. Biology and systematics of ticks (acari: ixodida). Annu. Rev. Eeol, Syst. Vol. 20,
      pp: 397-430.
    4. Nasiri, A.; Telmadarraiy, Z.; Vatandoost, H. and Chinikar, S., 2007. Tick Infestation rat of sheep and their distribution in Abdanan county, Ilam Province,
      Iran, 2007-2008. Iranian J Arthropod Borne Dis. Vol. 4,
      No. 2, pp: 56-60.
    5. Rahbari, S., 1995. Studies on some ecological aspects of tick west azarbidjan iran. J. Appl. Anim. Res. Vol. 7, pp: 189-194
    6. Rahbari, S.; Nabian, S. and Shayan P., 2007. Primary report on distribution of tick fauna in Iran. Parasitol Res.
      Vol. 101, pp: 175-177.
    7. Ramezani, Z.; Chavshin, A.R.; Telmadarraiy, Z.; Edalat, H.; Dabiri, F.; Vatandoost, H.; Zarei, Z. and Beik Mohammadi, M., 2014. Ticks (Acari: Ixodidae) of livestock and their seasonal activities, northwestof Iran. Asian Pac J Trop Dis. Vol 4, pp: 554-574.
    8. Shayeghi, M.; Piazak, N.; Yazdi, F. and Abolhasani,
      M., 2005.
      Geographical distribution of soft and hard ticks in Mazandaran province. J Public Health and Institute of Public Health Research. Vol. 3, No. 3, pp: 21-29.
    9. Telmadarraiy, Z.; Bahrami, A. and Vatandoost, H., 2004. A surveyon fauna ticks of in west Azerbaijan province, Iran. Iranian J Publ Health.Vol. 33, No.4, pp: 65-69. 
    10. Vatandoost, H.; Ghaderi, A.; Javadian, E.; Zahir Nia, A.H.; Rassi, Y.; Piazak, N.; Kia, E.B.; Shaeghi, M.; Telmodarreiy, Z. and Abolhasani, M., 2003. Distribution of soft ticks and their infection with borrelia in Hamadan province, Iran. Iranian J Publ Health. Vol. 32, No. 1,
      pp: 22-24.
    11. Walker, A.R.; Bouattour, A.; Camicas, J. L.; Estrada-Peña, A.; Horak, I.G.; Latif, A.A.; Pegram, R.G. and Preston, P.M., 2003. Ticks of domestic animals in africa: a guide to identification of species. Bioscience Reports, the University of Edinburgh.
    12. Yano, Y.; Shiraishi, S. and Uchidat, A., 1987. Effects of temperature on development and growth in the tick, haemaphysalis longicorins. Elsevier Science Publishers B. Vol. 3, pp: 73-78.
    13. Youssefi, M. R.; Rahimi, M.T.; Hosseini, S.M. and Darvishi, M.M., 2011. First report of Rhipicephalus turanicus from hedgehog (erinaceus concolor) in north of Iran. World Journal of Zoology. Vol. 6, No. 4, pp: 401-403.