مطالعه صفات ریخت شناختی ( Teratoscincus bedriagai Nikolsky,1899, (Sauria : Sphaerodactylidae در شمال استان سیستان و بلوچستان

نوع مقاله : علوم جانوری

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی و زیست فناوری دریا و آبزیان، دانشکده علوم و فناوری های زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران، صندوق پستی: 1983969411

2 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، کد پستی: 155

3 گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم ­ها، پژوهکشده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران، صندوق پستی : 1983969411

چکیده

گونه Teratoscincus bedriagai (گکوی دم پخ بدریاگا = گکوی سقنقر بدریاگا) در گذشته جزء خانواده­ Gekkonidae بوده و طبق مطالعات اخیر از این خانواده جدا شده و به خانواده Sphaerodactylidae منتقل شده است. نمونه ­برداری از این گونه به ­منظور مطالعه صفات ریخت ­شناسی در سال ­های 1393 و 1394 با توجه به شب فعال بودن این گونه، از بیابان­ های سیستان (شمال استان سیستان و بلوچستان) در طی شب انجام گرفت. در این نمونه ­برداری 18 نمونه جمع ­آوری گردید، سپس نمونه­ ها جهت بررسی و شناسائی دقیق ­تر به آزمایشگاه دانشکده علوم زیستی دانشگاه شهید بهشتی تهران و دانشگاه گلستان گرگان منتقل شد. نمونه­ ها براساس کلید شناسائی  Anderson شناسائی شدند. سپس صفات ریختی، متریک و مریستیک آن ­ها مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه برروی 12 فرد نر و 6 فرد ماده انجام گرفت، نتایج نشان داد که طول نوک پوزه تا لبه قدامی شکاف کلواک نرها 64/3–52/8 میلی ­متر و ماده­ ها 64/3–52/1 میلی ­متر، تعداد فلس­ های عرض سر 35–28، فلس­ های طول سر 76–61، تعداد فلس ­های لب بالا 12–9 و لب پائین 11–8، فلس ­های دور قسمت میانی بدن کم ­تر از 60، صفحات روی دم 11–8 است. این گونه فاقد فلس ­های پس چانه ­ای است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Morphological Study of Teratoscincus bedriagai Nikolsky, 1899 (Sauria : Sphaerodactylidae), in North Sistan and Baluchestan Province

نویسندگان [English]

  • Alireza Riki 1
  • Haji Gholi Kami 2
  • Faraham Ahmadzadeh 3
  • Bahram Hasanzadeh Kiabi 1
1 Department of Zoology،Faculty of Biological Science، Shahid Beheshti University، Tehran، Iran
2 Department of Biology, Faculty of Science, Golestan University, Gorgan, Postal code: 155
3 Department of Biodiversity and Ecosystem Management, Environmental Sciences Researcher, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran, POBox: 1983969411
چکیده [English]

Teratoscincus bedriagai (Bedriaga’s Plate –tailed Gecko) was included in Gekkonidae family but based on recent molecular studies was separated from this family and moved to the family Sphaerodactylidae. In order to study morphologic, morphometric and meristic characters of this nocturnal lizard the sampling was conducted in the dry lands of Sistan (north of Sistan and Baluchistan Province) at night hours in 2014 and 2015. Eighteen specimens were collected. The gecko specimens were transferred to the laboratories of Shahid Beheshti and Golestan universities. The identification key of Anderson was used for scientific naming of the specimens. The following results were obtained based on the morphologic, biometric and meristic characters on 12 males and 6 females. The body length ranged from 52.8 to 64.3 mm. and from 52.1 to 64.3 mm. for males and females respectively; scales number were 28-35 , 61-76 , 9-12 and 8-11 for head width , head length , supralabials and infralabials respectively ; number of scales round middle of body less than 60 scales ; and number of plate like scales 8-11. There are no posterior chin scales.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Teratoscincus bedriagai Nikolsky
  • 1899
  • Lizard
  • morphomtric
  • Meristic
  • Sistan

مراجع

  1. ابراهیمی، م.، 1388. تحولات سیاسی و اجتماعی سیستان و بلوچستان،1320 تا 1332 شمسی. نوبت چاپ 1. انتشارات بخارا. تهران. صفحه 29.
  2. استواری، ح.، ۱۳۹۰. مطالعه مقدماتی اکولوژیک مارمولک‌های شهرستان فردوس. محیط‌ زیست جانوری. سال ۳، شماره ۲، صفحات ۱ تا ۸.
  3. پیری، ا. و انصاری، ح.، 1392. بررسی خشک­ سالی دشت سیستان و تاثیر آن بر تالاب بین المللی هامون. تالاب. سال 4، شماره 15، صفحات 63 تا 74.
  4. حجتی، و.؛ کمی، ح.ق. و فقیری، ا.، ۱۳۸۸. مطالعه مورفولوژی سوسمار Teratoscincus bedriagaiدر استان سمنان. زیست‌شناسی جانوری. سال۲، شماره ۱، صفحات ۲۷ تا ۳۱.
  5. دفتر آمار و اطلاعات. 1392. سالنامه آماری استان سیستان و بلوچستان. معاونت برنامه ریزی و اشتغال استانداری سیستان و بلوچستان. صفحات 3 تا 90.
  6. رستگارپویانی، ن.؛ جوهری، م. و رستگارپویانی، ا.، 1386. راهنمای صحرایی خزندگان ایران. جلد اول. چاپ دوم. انتشارات دانشگاه رازی. کرمانشاه.  268 صفحه.
  7. شامحمدی، ز. و ملکی، س.، ۱۳۹۰. حیات هامون. چاپ اول. انتشارات جهاد دانشگاهی. تهران. 344صفحه.
  8. کمی، ح ق. و نظرخانی، ل.، 1395. اولین گزارش گکوی سقنقر معمولی (Teratoscincus scincus scincus) از شمال­ شرقی ایران در گلستان. محیط زیست جانوری. سال 8، شماره 3، صفحات 45 تا 52.
  9. کیانی، ا.؛ سالاری­ سردر، ف.؛ بیرانوندزاده، م. و بستانی، ع.، 1391. تحلیلی بر ساختار فضایی و توسعه افقی شهرهای منطقه سیستان. برنامه­ ریزی شهری. سال 3، شماره 8، صفحات 80 تا 81.
  10. مهندسین مشاور سبزآوران هیرمند.۱۳۹۰. مطالعات مکان ­یابی مجتمع کشاورزی در دشت سیستان. وزارت نیرو، شرکت توسعه منابع آب و خاک سیستان. صفحات ۱ تا ۵۰.
  11. یوسفی، م.؛ خانی، ع.؛ شیخی ­پیلانلو، ص. و رستگارپویانی، ا.، 1392. فون سوسماران شهرستان سبزوار با تاکید بر گونه ­های هم زیستگاه به­ همراه ارائه چارچوبی برای تهیه نقشه­ های پراکنش خزندگان ایران. تاکسونومی و بیوسیستماتیک. سال 5، شماره 3، صفحات 1 تا 16.
  12.             Anderson, S.C., 1999. The lizards of Iran society for the study of Amphibians and Repitles, Oxford, ohio. 442 p.
  13.         Gamble, T.; Bauer, A.M.; Greenbaum, E. and Jackman, T.R., 2008. Evidence for Gondwanan vicariance in an ancient clade of gecko lizards. J of Biogeograph. Vol.35, pp: 88-104.
  14.    Hojati, V.; Mojibi, F. and Jahed Haghshenas, N., 2014. A preliminary study on the biology of the bedriaga's plate tailed gecko, Teratoscincus bedriagai in Iran. Journal of Entomology and Zoology Studies. Vol. 4, No. 4, pp: 14-17.
  15. Jahed-Haghshenas, N. and Hojati, V., 2015. The Male Reproductive Cycle of the Bedriaga′s Plate-Tailed Gecko, Teratoscincus bedriagai in Iran. Iranian Journal of Animal Biosystematics. Vol. 11, No. 1, pp: 7-16.
  16.      Lee Lerner, K. and Wilmoth Lerner, B., 2004. The galeencyclopedia of science. Third edition. Vol. 1, 6661 P.
  17.     Smid, J.; Moravec, J.; Kodym, P.; Kratochvil, L.; Hosseinian Yousefkhani, S.; Rastegar-Pouyani, E. and Frynta, D., 2014. Annotated checklist and distribution of the lizards of Iran. Zootaxa.Vol. 3855, No. 1, pp: 1-97.

 

فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 10، شماره 1
فروردین 1397
صفحه 123-128

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار