اثرات عوامل محیطی بر الگوی تنوع و فراوانی ماکروبنتوزهای همراه با راسته‌ زوآنتاریا (Zoantharia) در ناحیه‌ بین جزرومدی جزیره‌ هرمز

نوع مقاله : تنوع زیستی

نویسندگان

گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، صندوق پستی: 3995

چکیده

صخره‌های مرجانی جزرومدی تحت تأثیر ترکیبی از عوامل محیطی و اجزاء زیستی قرار دارند که اثر مستقیمی بر جوامع همراه با آن ها دارد. بنابراین در این مطالعه اثرات برخی عوامل محیطی از قبیل عوامل آب دریا و ترکیب بستر بر الگوی پراکنش ماکروبنتوزهای همراه با راسته‌ زوآنتاریا (Zoantharia) در منطقه‌ بین جزر و مدی جزیره‌ هرمز با استفاده از متغیرهای شاخص‌های تنوع و مجموعه داده‌های فراوانی به ‌دست آمده در طی یک دوره‌ 12 ماهه بین تیر 1394 و تیر 1395 بررسی شد. بدین منظور برای ارزیابی فراوانی پولیپ زوآنتیدها و ماکروبنتوزهای همراه در طول 6 ترانسکت با 3 نوع بستر سخت از روش ترانسکت منقطع خطی استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه اختلاف معنی‌داری را در یکنواختی گونه‌ای و غنای گونه‌ای بین ترانسکت‌های 3 و 6 با سایر ترانسکت‌ها نشان داد. شاخص‌های تنوع ماکروبنتوزی آزمون شده با شاخص شباهت بری- کورتیس، احتمالاً به‌ عنوان نتیجه‌ای از ترکیب‌های مختلف بستر در زیستگاه‌های نامتجانس، در همه‌ ترانسکت‌ها به استثنای ترانسکت‌های 3 و 6 به طور معنی‌داری یکنواخت بود. نتایج تجزیه و تحلیل پیرسون رابطه‌ مثبت معنی‌داری میان فراوانی ماکروبنتوزها و اکسیژن محلول در همه‌ ترانسکت‌ها نشان داد، به ‌طوری ‌که تجزیه و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه این رابطه‌ معنی‌دار را در ناحیه‌ فراساحلی ترانسکت‌ها نشان داد. در نتیجه ترکیب بستر عامل اصلی محدود کردن پراکنش مکانی ماکروبنتوزهای همراه با زوآنتیدها بود، اگرچه اکسیژن محلول نیز مهم بود. هم چنین داده‌های فراوانی، دو جامعه‌ کف‌زی متمایز را نشان داد و این فرضیه را که الگوی پراکنش جوامع در طول منطقه‌ ساحلی در یک شیب از قسمت بالا به پایین‌تر ناحیه‌ جزر و مدی تغییر می‌کند را حمایت کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effects of the environmental parameters on diversity pattern and abundance of macrobenthos associated with the order Zoantharia on intertidal zone of Hormuz Island

نویسندگان [English]

  • Dara Mirzabagheri
  • Narges Amrollahi Biuki
  • Mohammad Reza Taheri Zadeh
Department of Marine Biology, Faculty of Marine Science and Technology, University of Hormozgan, Bandarabbas, P.O. Box: 3995
چکیده [English]

The intertidal coral reefs are influenced by a composition of environmental parameters and biological components, which has a direct influence on communities associated with them. Hence, this study investigates the effects of some environmental parameters such as sea water factors and substrate compositions on distribution pattern of macrobenthos associated with the order Zoantharia on intertidal zone of Hormuz Island using diversity index variables and abundances data sets obtained over a period of 12 months between June 2015 and June 2016. For this purpose, line intercept transect method was performed to assess the abundances of zoanthid polyps and associated macrobenthos along 6 transects with 3 hard bottom types. The results of this study revealed significant differences in species evenness and species richness between T3 and T6 with other transects. The diversity indices of macrobenthos, tested with Bray-Curtis similarity index, was significantly homogeneous in all transects with the exception of T3 and T6, probably as a consequence of different substrate compositions in habitat heterogeneity. Pearson analysis results showed positive significant correlation among macrobenthos abundance and dissolved oxygen in all transects, so that the analysis of multiple linear regression showed this significant relationship in upper littoral zone of transects. In conclusion, substrate composition was the main factor limiting the spatial distributions of macrobenthos associated with zoanthids, although dissolved oxygen was also important. Also, the abundances data showed two distinct benthic communities and support the hypothesis that the distribution pattern of communities varies along the coastal area in a gradient from the upper to the lower portion of the intertidal zone.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Benthos
  • Diversity indices
  • Dissolved oxygen
  • Distribution pattern
  • Substrate composition
  • Zoanthids

مراجع

  1. آقاجاری، ش.؛ اجلالی­خانقاه، ک.؛ گرامی، م.ح.؛ ابراهیمی، م.؛ اکبرزاده، غ. و جوکار، ک.، 1394. بررسی تنوع و تراکم ماکروبنتوزها پس از شکوفایی جلبک گونه Cochlodinium polykrikoides در سواحل استان هرمزگان. سال 6، شماره 21، صفحات 85 تا 92.
  2. اصغری، ث.؛ احمدی، م.ر.؛ محمدی­زاده، ف. و اجلالی، ک.، 1394. بررسی اثرات براخی عوامل محیطی روی تنوع و تراکم دوکفه‌ای‌های سواحل ایرانی دریای عمان. مجله پژوهش­ های جانوری. سال 28، شماره 3، صفحات 263 تا 273.
  3. امینی ­یکتا، ف.؛ آگاه، ه.؛ آقاجان­پور، ف.؛ صالح، ا.؛ جلیلی، م.؛ حکمت ­آرا، م.؛ صادقی، پ.؛ واجدسمیعی، ج. و حمزه، م.ع.، 1393. پراکنش رده‌های بی‌مهرگان کفزی در منطقه زیر جزرومدی خلیج چابهار و آب‌های اطراف با تأکید بر تأثیر عوامل محیطی. نشریه اقیانوس شناسی. سال 5، شماره 18، صفحات 29 تا 37.
  4. پوریوسف، ی.، 1391. پراکنش و فراوانی زوآنتیدها و مرجان‌های سخت در منطقه جزرومدی جزیره هرمز. پایان‌نامه کارشناسی ­ارشد. دانشگاه تربیت مدرس. 76 صفحه.
  5. جلیلی، م. و رضایی­ مارنانی، ح.، 1391. بررسی ساختار جوامع ماکروبنتوزهای منطقه ساحلی آب‌های جزیره کیش. نشریه اقیانوس شناسی. سال 3، شماره 12، صفحات 1 تا 9.
  6. دهقانی،ح.،1388.شناسایی و تخمین فراوانی راسته‌هایZoantharia  و Scleractinia در منطقۀ بین جزرومدی جزیرۀ هنگام. پایان‌نامه کارشناسی­ ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال. 130 صفحه.
  7. سلیمانی ­راد، آ.؛ کشاورز، م.؛ بهره­ مند، م.؛ کامرانی، ا. و وزیری زاده، ا.، 1392. بررسی تأثیر مانسون تابستانه بر ساختار جوامع ماکروبنتوزی خور جاسک (دریای عمان). مجله بوم­ شناسی آبزیان. سال 3، شماره 1، صفحات 39 تا 50.
  8. طباطبایی، ط.؛ امیری، ف. و پذیرا، ع.ا.، 1388. پایش ساختار و تنوع اجتماعات ماکروبنتیک به­‌عنوان شاخص‌های آلایندگی در خورهای موسی و غنام. مجله علمی شیلات ایران. سال 3، شماره 4، صفحات 29 تا 40.
  9.  فارسی، ا.؛ سیف ­آبادی، ج. و عوفی، ف.، 1393. پراکنش مکانی جوامع ماکروبنتیک در ارتباط با شرایط محیطی سواحل بین جزر و مدی و زیر جزرومدی بوشهر. مجله علمی شیلات ایران. سال 67، شماره 1، صفحات 75 تا 86.
  10.  میرزاباقری، د. و میرزاباقری، د.، 1386. ماکروبنتوزهای سواحل صخره‌ای جزیره هرمز. انتشارات تندیس. تهران. 106 صفحه.
  11.  میرزاباقری، د.، 1385. بررسی ساختار جوامع ماکروبنتوزهای سواحل صخره‌ای جزیره هرمز. پایان‌نامه کارشناسی ­ارشد. دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر. 205 صفحه.
  12.  میرزاباقری، د.؛ نبوی، س.م.ب.؛ مهوری، ع. و کرمی، ک.، 1387. بررسی الگوهای پراکنش ماکروبنتوزهای سواحل صخره‌ای جزیره هرمز. مجله پژوهش و سازندگی. سال 10، شماره 1، صفحات 227 تا 243.
  13.  نوری ­کوپایی،آ.؛ قوام­ مصطفوی، پ.؛ فلاح­ مهرآبادی، ج. و فاطمی، س.م.ر.، 1394. بررسی تنوع زیستی راستۀ زوآنتاریا در خلیج فارس: جزیره هرمز. مجله علوم و فنون دریایی. سال 14، شماره 1، صفحات 33 تا 44.
  14. Coles, S.L. and Fadlallah, Y.H., 1991. Reef coral survival and mortality at low temperatures in the Arabian Gulf: new species specific lower temperature limits. Coral Reefs. Vol. 9, pp: 231-237.
  15. Dayton, P.K., 1971.Competition disturbance and community organization. The provision and subsequent utilization of space in a rocky intertidal community. Ecological Monographs. Vol. 41, pp: 351-389.
  16. Desroy, N.; Warembourg, C.; Dewarumez, J.M. and Dauvin, J.C., 2002. Macrobenthic resources of the shallow soft-bottom sediments in the eastern English Channel and southern North Sea. ICES Journal of Marine Science. Vol. 60, pp: 120-131.
  17. Gray, J.S., 2002. The ecology of marine sediments. 1st Ed. Cambridge University Press. London, UK. pp: 100-120.
  18. Gray, J.S.; Wu, R.S. and Or, Y.Y., 2002. Effects of hypoxia and organic enrichment on the coastal marine environment. Marine Ecology Progress Series. Vol. 238, pp: 149-179.
  19. Hammer, Ø.; Harper, D.A.T. and Ryan, P.D., 2001. PAST: Paleontological statistics software package for education and data analysis. Palaeontologia Electronica. Vol. 4, No. 1, pp: 1-9.
  20. Heilskov, A.C. and Holmer, M., 2003. Effects of benthic fauna on organic matter mineralization in fish-farm sediments: importance of size and abundance. ICES Journal of Marine Science. Vol. 58, pp: 427-434.
  21. Jayaraj, K.A.; Jayalakshmi, K.V. and Saraladevi, K., 2007. Influence of environmental properties on macrobenthos in the Northwest Indian Shelf. Environmental Monitoring and Assessment. Vol. 127, pp: 459-475.
  22. Kavousi, J.; Seyfabadi, J.; Rezai, H. and Fnnner, D., 2011. Coral reefs and communities of Qeshm Island, the Persian Gulf. Zoological Studies. Vol. 50, pp: 276-283.
  23. Meadows, P.S. and Campell, J.I., 1986. An introduction to marine science. John Wiley & Sons publishing company. New York, USA. 285 p.
  24. Mirzabagheri, D.; Amrollahi Biuki, N. and Taheri Zadeh, M.R., 2017. A novel theoretical model of ecotoxicity status in macrobenthos associated with zoanthids using ecotoxicity tolerance index. In: Proceedings of Scinzer Scientific Publications. Austria. pp: 55-61.
  25. Mostafavi, P.G.; Fatemi, M.R.; Shahhoseiny, M.H.; HoeghGuldberg, O. and Loh, W.K.W., 2007. Predominamce of clade D Symbiodinium shallow water reef- building corals off Kish and Larak Islands (Persian Gulf, Iran). Marine Biology. Vol. 153, pp: 25-34.
  26. Namin, K.S. and Van Ofwegen, L., 2009. Some shallow water octocorals (Coelenterata: Anthozoa) of the Persian Gulf. Zootaxa. Vol. 2058, pp: 1-52.
  27. Noori Koupaei, A.; Ghavam Mostafavi, P.; Fallah Mehrabadi, J. and Fatemi, S.M.R., 2014. Molecular diversity of coral reef-associated zoanthids off Qeshm Island, northern Persian Gulf. International Aquatic Research. Vol. 6, pp: 1-10.
  28. Noori Koupaei, A.; Ghavam Mostafavi, P.; Fallah Mehrabadi,J.;Fatemi,S.M.R.and Dehghani, H., 2015. Diversity of shallow water zoantharians in Hengam and Larak Islands, in the Persian Gulf. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom. Vol. 96, No. 5, pp: 1-11.
  29. Nybakken, J.W., 1993. Marine biology an ecological approach. Harper Collins College Publishers. California, USA. 455 p.
  30. Pandya, K.M.; Sarma K.J.; Meenu, k.; Upadhyay, K. and Mankodi, P.C., 2014. Benthic associates of zoanthids on intertidal zone of Saurashtra coast, Gujarat. Electronic Journal of Environmental Sciences. Vol. 7, pp: 13-18.
  31. Parsons, T.R.; Takahashi, M. and Hargrave, B., 1977. Biological ocean graphic processes. Porgamon Press Ltd. Oxford, UK. 330 p.
  32. Perez, C.D.; Vila Nova, D.A. and Santos, A.M., 2005. Associated community with the zoanthid Palythoa caribaeorum (Duchassaing & Michelotti, 1860) (Cnidaria, Anthozoa) from littoral of Pernambuco, Brazil. Hydro biologia. Vol. 548, No. 1, pp: 207-215.
  33. Pohle, W.G. and Thomas, L.H.M., 2001. Monitoring protocol for marine benthos: Intertidal and subtidal macrofauna. A report by the marine biodiversity monitoring committee (Atlantic Maritime Ecological Science cooperative, Huntsman Marine Science Centre) to the ecological Monitoring and Assessment Network of Environment Canada. 25 p.
  34. Rezai, H.; Samimi, K.; Kabiri, K.; Kamrani, E.; Jalili, M. and Mokhtari, M., 2010. Distribution and abundance of the corals around Hengam and Farurgan islands, the Persian Gulf. Journal of the Persian Gulf. Vol. 1, pp: 7-16.
  35. Samiei, J.V.; Dab, K.; Ghezellou, P. and Shirvani, A., 2013. Some scleractinian corals (Scleractinia: Anthozoa) of Larak Island, Persian Gulf. Zootaxa. Vol. 3636, pp: 101-143.
  36. Sebens, K.S., 1982. Intertidal distribution of zoanthids on the Caribbean coast of Panama: effects of predation and desiccation. Bulletin Marine Science. Vol. 32, pp: 316-335.
  37. Sinniger, F.; Reimer, J.D. and Pawlowski, J., 2010. The Parazoanthidae (Hexacorallia: Zoantharia) DNA taxonomy: Description of two new genera. Marine Biodiversity. Vol. 40, pp: 57-70.
  38. Smith, R.W.; Bergen, M.; Weisberg, S.B.; Cadien, D.; Dalkey, A.; Montagen, D.; Stull, J.K. and Velarde, R.G., 2001. Benthic response index for assessing infaunal communities on the Southern California Mainland Shelf. Ecological Applications. Vol. 11, No. 4, pp: 1073-1087.
  39. Stephenson, T.A. and Stephenson, A., 1972. Life between the tidemarks of rocky shores. W.H. Freeman and Company Ltd. California, USA. 425 p.
  40. Stull, J.K., and Velarde, R.G., 2001. Benthic response index for assessing infaunal. 
  41. Taheri, M.; Yazdani Foshtomi, M. and Bagheri, H., 2010. Community structure and biodiversity of intertidal sandy beach macrofauna in Chabahar Bay, Northeast of Oman Gulf, IR Iran. Journal of the Persian Gulf. Vol. 9, No. 1, pp: 17-25.
  42. Trivedi, J.N. and Vachhrajani, K.D., 2014. Intertidal distribution of zooxanthellate zoanthids (Cnidaria: Hexacorallia) along the coastal Saurashtra, Gujarat, India. European Journal of Zoological Research. Vol. 3, No. 1, pp: 1-8.
  43. Trivedi, J.N., Arya, S. and Vachhrajani, K.D., 2014.  Study of the macro faunal associates of the littoral zoanthid Palythoa mutuki (Cnidaria, Anthozoa) from Saurashtra Coast, Gujarat, India. International Journal of Marine Science. Vol. 4, No. 34, pp: 1-9.
  44. Webber, H.H. and Thurman, H.V., 1991. Marine biology. S.E. Harper collins college publishers. California, USA. 424 p.
  45. Wilhm, J.L. and Dorris, T.C., 1966. Species diversity of benthic macroinvertebrates in a stream receiving domestic and oil refinery eeffluents. American Midland Naturalist. Vol. 76, pp: 427-449.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 10، شماره 2
تیر 1397
صفحه 291-302

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار