مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش (Ovis orientalis) و ارتباط آن با پراکنش پوشش گیاهی در فصل پاییز در منطقه شکار ممنوع کاوه ده

نوع مقاله : تنوع زیستی

نویسنده

گروه محیط زیست، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

منطقه تنگه آخوری در شهرستان فیروزکوه از توابع استان تهران قرار دارد. این مطالعه به ­منظور بررسی مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش و ارتباط آن با پراکنش پوشش گیاهی منطقه شکار ممنوع کاوه ده، در فصل پاییز1393 برای شناسایی گونه ­های گیاهی و نمونه ­برداری به ­روش پلات گذاری انجام شد و برای شاخص ­های تنوع زیستی گیاهان با استفاده از نرم ­افزار Past انجام شده است. مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش با استفاده از رتبه ­دهی به متغیرهای زیستگاهی (روشHEP) و مدل  HSI تعیین شد. 9 متغیر زیستگاهی بررسی شده  شامل: پوشش گیاهی، جهت، شیب، فاصله از جاده، فاصله از سکونتگاه‌ها، فاصله از زمین‌های کشاورزی وغیره بودند. در مهرماه، 11 گونه گیاهی، آبان 9 گونه گیاهی و آذرماه نیز 9 گونه گیاهی شناسایی شد. شاخص تنوع شانون وینر در سه ماه در فصل پائیز به ­ترتیب 2/013، 882، 1/2، غنای گونه ­ای مارگالف به ­ترتیب 2/153، 1/954، 2/288، غنای گونه ­ای منهینک به ­ترتیب 1/079، 1/162، 1/567 و تنوع گونه‌ای سیمپسون 0/8232، 0/8411، 0/8154 به­ دست آمد. با توجه به امتیازات به ­دست آمده از روش HEP، مطلوبیت زیستگاه کاوه ده در فصل پاییز 1393 خوب (0/67) تعیین شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of Ovis Orientalis Habitat Suitability and its Relation toVegetation Dispersion in Tangehakhori Area

نویسنده [English]

  • Mahya Khosravi
Department of Environment, Branch of Khorasgan, Azad University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Tangehakhori area in Firouzkouh township at the suburb of Tehran province. The purpose of this study was determination  of Ovis orientalis habitat suitability and its relation to vegetation dispersion in haunt-forbidden Kaveh Deh  area in fall 2015, using investment plant to recognize Past plant species, and using plant biodiversity indices’ determination software. Ovis orientalis habitat suitability was determined using ranking of HSI habitat variables and habitat HEP model. 9 habitat variables included: vegetation, direction, slope, distance from road, distance from habitat, distance from agricultural land, distance from watering place (trough) and haunters’ attendance. 11 species in September, 9 in October and 9 in November and Decembe were recognized Shannon diversity index in 3 fall months were 2.013, 882, 1.2, Margalef  species richness were 2.153, 1.954, 2.288, Menhinick species richness were 1.079, 1.162, 1.567 and Simpson species diversity were 0.8232, 0.8411, 0.8154, respectively. According to well-achieved scores of HEP method, Kaveh Deh habitat area was ranked as good (0.67) in fall 2015.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Habitat
  • Suitability
  • Ovis orientalis
  • Vegetation
  • Kaveh Deh haunt -forbidden aera
  1. پهلوانی، ع.، 1383. ارزیابی زیستگاه قوچ و میش اوریال پارک ملی گلستان. محیط شناسی. دوره 30، شماره 35، صفحات 1 تا 8.
  2. خاکی ­صحنه، س.؛ علیزاده ­شعبانی، ا.؛ میرسنجری، م.؛ کابلی، م.؛ نوری، ز. و فتاحی، ب.، 1390. ارزیابی زیستگاه پایکای افغانی (Ochotona rufescens) با استفاده از روش­ های رگرسیون منطقی دوتایی و HEP (مطالعه موردی: منطقه حفاظت ­شده لشگردر، همدان). مجله محیط زیست جانوری. دوره 7، شماره 1، صفحات 3 تا 10.
  3. خسروی، م. و بهروزی­ راد، ب.، 1393. بررسی پوشش گیاهی منطقه کاوه ده فیروزکوه محدوده تنگه آخوری. دومین همایش ملی برنامه ­ریزی حفاظت، حمایت از محیط زیست و توسعه پایدار.
  4. خسروی. م. و بهروزی ­راد، ب.، 1394. تعیین مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش (Ovis orientallis) در منطقه کاوه ده فیروزکوه، چهارمین همایش سراسری محیط زیست، انرژی و پدافند زیستی.
  5. سلمان ­ماهینی، ع.، 1373. ارزیابی زیستگاه قوچ و میش در اندوختگاه زیست سپهر توران با تاکید بر کاربرد عکس­ های ماهواره ­ای. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
  6. ضیایی، ه.، 1388. راهنمای صحرایی پستانداران ایران. کانون آشنایی با حیات وحش. تهران. 419 صفحه.
  7. عفتی، ن.؛ منصوری، ج.؛ دهداردرگاهی، م.و شمس ­اسفند آباد، ب.، 1392. ارزیابی زیستگاه بهاره قوچ و میش اوریال (Ovis orientalis arkali) در پارک ملی سالوک به ­روش انفا. همایش ملی پژوهش ­های محیط زیست ایران. 9 صفحه.
  8. فلاح­ باقری، ف.؛ کابلی، م. وآزیتا، ف.، 1388. ارزیابی زیستگاه قوچ و میش اصفهانی(Ovis orientalis isphahanica)  در پارک ملی کلاه قاضی با روشENFA . همایش و نمایشگاه ژئوماتریک.
  9. اداره محیط زیست فیروزکوه. 1384. طرح جامع منطقه شکار ممنوع کاوه ده فیروزکوه. صفحات 9 تا 31.
  10. کرمی، م.، 1364. روش‌های بررسی پوشش گیاهی. واحد فوق برنامه بخش فرهنگی دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی. صفحات 79 تا 82.
  11. گلزار، ا.؛ جومردیانی، ب. وپورشیرزاد، ع.، 1391. ارزیابی زیستگاه بز و پازن Capra aegagrus aegagrus در منطقه حفاظت شده تنگ سولک به ­کمک روش .HEP اولین همایش ملی حفاظت و برنامه ­ریزی محیط زیست.
  12. ملکی ­نجف ­آبادی، س.؛ همامی، م. و سلمان ­ماهینی، ع.، 1389. تعیین مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش اصفهانی (Ovis orientalis isphahanica) در پناهگاه حیات‌وحش موته با استفاده از روش تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی. محیط ­زیست طبیعی. دوره 63، شماره 3، صفحات 279 تا 290.
  13. Ahas, R.; Aasa, A.; Menzel, A.; Fedotova, V. and Scheifinger, H., 2002. Changes in European spring phenology. International journal of climatology. Vol. 22, No. 14, pp: 1727-1738.
  14. Brooks, R.P., 1997. Improving habitat suitability index models. Wildlife Society Bulletin (1973-2006). Vol. 25, No. 1, pp: 163-167.
  15. Dayton, G.H. and Fitzgerald, L.A., 2006. Habitat suitability models for desert amphibians. Biological Conservation. Vol. 132, No. 1, pp: 40-49.
  16. Del Barrio, G.; Alvera, B.; Puigdefabregas, J. and Diez, C., 1997. Response of high mountain landscape to topographic variables: Central Pyrenees. Landscape Ecology. Vol. 12, No. 2, pp: 95-115.
  17. Dengler, J.; Löbel, S. and Dolnik, C., 2009. Species constancy depends on plot size a problem for vegetation classification and how it can be solved. Journal of Vegetation Science. Vol. 20, No. 4, pp: 754-766.
  18. Guisan, A. and Zimmermann, N.E., 2000. Predictive habitat distribution models in ecology. Ecological modelling. Vol. 135, No. 2, pp: 147-186.
  19. Garee, K., 2016 Himalayan ibex (Capra ibex sibirica) habitat suitability and range resource dynamics in the Central Karakorum National Park, Pakistan. Journal of King Saud University Science. Vol. 28, pp: 245-254.
  20. Khalili, F.; Malekian, M.; Rojae, N. and Hemami, M.R., 2017. Habitat Evaluation of Persian Squirrel (Sqiurus anumalus) in Servak Forested Area in Kohgiluyeh & Boyer Ahmad Province. Iranian Journal of Applied Ecology. Vol. 5, No. 18, pp: 15-25.
  21. Khan, G.; Khan, B.; Qamer, F.M.; Abbas, S.; Khan, A. and Xi, C., 2016. Himalayan ibex (Capra ibex sibirica) habitat suitability and range resource dynamics in the Central Karakorum National Park, Pakistan. Journal of King Saud University Science. Vol. 28, No. 3, pp: 245-254.
  22. Santos, B.; Barbosa, D. and Tabarelli, M., 2007. Directional changes in plant assemblages along an altitudinal gradient in northeast Brazil. Brazilian Journal of Biology. Vol. 67, No. 4, pp: 777-779.
  23. Willis, A., 1973. Introduction to plant ecology: a guide for beginners in the study of plant communities.