گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، دامغان، ایران
چکیده
Natrix tessellata یک گونه وابسته به آب است که زندگی بسیاری از آن ها در نزدیکی نهرهایی که غنی از ماهی هستند کشیده شده است. در این مطالعه که از 15 فروردین تا 15 آبان 1391 روی جمعیتهای شهرستان ساری در استان مازندران انجام شد، تعداد 57 نمونه مار نر از چهار ایستگاه تالاب پرورش ماهیﺁبندانکش، پارک جنگلی زارع، رودخانه تجن و شالیزارهای اطراف ساری به منظور مطالعات تولیدمثلی، رفتارشناسی، بررسی صفات ریختی متریک و مریستیک در گشتهای روزانه و با دست جمعآوری شدند. نمونهها از ارتفاع 30 متری از سطح دریا در شالیزارهای برنج تا ارتفاع 700 متری در منطقه پارک جنگلی زارع مشاهده شدند. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که طول بدن آن ها بین 34 تا 68 سانتیمتر، طول دم آن ها بین 11 تا 16 سانتیمتر و در صفات مریستیک تعداد فلسهای جلو چشمی 2 یا 3 عدد، 3 یا 4 فلس عقب چشمی، لب بالا دارای 8 و لب پایین 9 یا 10 فلس، فلسهای شکمی 169 تا 183 عدد، زیر دمی 60 تا 78 عدد و فلسهای پشتی در تمام نمونهها 19 عدد میباشد. زمان فعالیت این گونه در منطقه مورد مطالعه در فصل بهار از ساعت 9 صبح تا 16 عصر میباشد اما در فصل تابستان از ساعت 8 تا 13 و در بعد از ظهر از ساعت 17 تا 20 میباشد. هم چنین در این تحقیق فعالیت شبانهای از این مار مشاهده نشد. با شروع اسپرماتوژنز در اواسط خرداد، تعداد اسپرمها رفته رفته افزایش یافته و در اواسط مرداد و شهریور به حداکثر تعداد میرسد.
فرزانپی، ر.، 1369. مار شناخت. مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول. 284 صفحه.
لطیفی، م.، 1379. مارهای ایران. انتشارات سازمان حفاظت از محیط زیست. 478 صفحه.
Ajtić, R.; Tomović, L.J.; Sterijovski, B.; Crnobrnja Isalović, J.; Đorđević, S.; Đurakić, M.; Golubović, A.; Simović, A.; Arsovski, D.; Anđelković, M.; Krstić, M.; Šukalo, G.; Gvozdenović, S.; Aïdam, A.; Micheli, C.L.; Ballouard, J.M. and Bonnet, X., 2013. Unexpected life history traits in a very densepopulation of Dice snakes. A Journal of Comparative Zoology. pp: 350-358.
Ahmadzadeh, F.; Mebert, K.; Ataei, S.; Rezazadeh, E.; Gholi, L.A and Bohme, W., 2011. Ecological and Biological Comparison of Three Populations of the Dice Snake (Natrix tessellata) from the Southern Caspian Sea Coast, Iran. Mertensiella. Vol. 18, pp: 403-413.
Bahael Din, S., 2011. Distribution and recent range extension of Natrix tessellata in Egypt. Mertensiella. Vol. 18, pp: 401-402.
Capula, M.; Filippi, E.; Rugiero, L. and Luiselli, L., 2011. Dietary, Thermal and Reproductive Ecology of Natrix tessellata in Central Italy: A Synthesis. Mertensiella. Vol. 18, pp: 147-153.
Carlsson, M.; Karvemo, S.; Tudor, M.; Sloboda, M.; Mihalca, A.D.; Ghira, I.; Bel, L. and Modry, D., 2011. Monitoring a large population of dice snakes at Lake Sinoe in Dobrogea, Romania. Mertensiella. Vol. 18, pp: 237-244.
Dincaslan, U.E.; Arikan, H.; Uğurtaş, İ.H. and Mebert, K., 2011. Morphology and Blood Proteins of Dice Snakes from Western Turkey. Mertensiella. Vol. 18, pp: 370-382.
Faghiri, A.; Shiravi, A.; Hojati, V. and Kami, H.G., 2011. Observations on the spermatogenic cycle of the grass snake, Natrix natrix (Serpentes: Colubridae) in northern Iran. Asian Herpetological Research.Vol. 2, pp: 55-59.
Gruschwitz, M.; Lenz, S.; Mebert, K. and Laňka,V., 1999.Natrix tessellata (Laurenti, 1768) Wurfelnatter. In: Bohme, W (Ed.): Handbuch der Reptilien und Amphibien Europas, Wiesbaden, Germany. Vol. 3, pp: 581-664.
Guicking, D.; Joger, U. and Wink, M., 2009. Cryptic diversity in a Eurasian water snake (Natrix tessellata, Serpentes: Colubridae): Evidence from mitochondrial sequence data and nuclear. ISSR-PCR, fingerprinting. Organisms. Diversity and Evolution. Vol. 9, pp: 201-214.
Guicking, D.; Lawson, R.; Joger, U. and Wink, M., 2006. Evolution and phylogeny of the genus Natrix (Serpentes: Colubridae). Biological Journal of the Linnean Society. Vol. 87, pp: 127-143.
Hojati, V.; Faghiri, A. and Shiravi, A., 2013. Diet of the Grass Snake, Natrix natrix (Linnaeus, 1758) (Serpentes: Colubridae), innorthern Iran. Zoology in the Middle East. Vol. 55, pp: 132-134.
Liu, Y.; Mebert, K. and Shi, L., 2011. Notes on Distribution and Morphology of the Dice Snake (Natrix tessellata) in China. Mertensiella. Vol. 18, pp: 430-436.
Mattison, C., 1999. Snakes. Harper Collins publisbers 256 p.
Mebert, K., 2011. Geographic variation of morphological characters in the dice snake Natrix tessellata (Laurenti 1768) Mertensiella. Vol. 18, pp: 11-19.
Mebert, K.; Trapp, B.; Kreiner, G.; Billing, H.; Speybroeck, J. and Henggeler, M., 2011. Nocturnal Activity in Natrix tessellata, a Neglected Aspect of its Behavioral Repetoire.Mertensiella. Vol. 18, pp: 234-236.
Neumann, C. and Mebert, K., 2011. Migration Behavior of Endangered Dice Snakes (Natrix tessellata) at the River Nahe, Germany.Mertensiella. Vol. 18, pp: 39-48.
Rajabizadeh, M.; Javanmardi, S.; Rastegar-Pouyani, N.; Karamiani, R.; Yousefi, M.; Salehi, H.; Joger, U.; Mebert, K.; Esmaeili, H.; Parsa, H.; Kami, H.G. and Rastegar-Pouyani, N., 2011. Geographic Variation, Distribution, and Habitat of Natrix tessellata in Iran. Mertensiella. Vol. 18, pp: 414-429.
Strugariu, A.; Gherghel, I.; Ghira, I.; Covaciu, S.; Marcov, D. and Mebert, K., 2011. Distribution, Habitat Preferences and Conservation of the Dice Snake (Natrix tessellata) in Romania. Mertensiella. Vol. 18, pp: 272-287.
Trobisch-Glaser, A. and Trobisch, D., 2001. Ein Mauerblumchen in der Terraristik: Die Wurfelnatter Natrix tessellata (Laurenti, 1768). Elaphe. Vol. 9, pp: 17-24.
Tuniyev, B.; Tuniyev, S.; Kirschey, T. and Mebert, K., 2011. Notes on the dice snake, Natrix tessellata, from the Caucasian Isthmus. Mertensiella. Vol. 18, pp: 343-335.
Wang, G.Y.; Qi, W.D.; Ma, M.; Wang, H. and Lei, J.H., 1987. Observations on the population ecology of Natrix tessellata. Arid Zone Research. Vol. 4, pp: 35-40 (in Chinese).
Werner, Y. and Shapira, T., 2011. A brief review of morphological variation in Natrix tessellata in Israel between sides, among individuals, between sexes, and among regions. Turk J Zool. Vol. 35, pp: 451-466.
Žagar, A.; Krofel, M.; Govedič, M. and Mebert, K., 2011. Distribution and Habitat Use of Dice Snakes (Natrix tessellata) in Slovenia. Mertensiella. Vol. 18, pp: 207-216.
)