ترکیب و فراوانی بی مهرگان کفزی در بخش پایینی رودخانه گرگانرود - استان گلستان

نوع مقاله : بوم شناسی

نویسندگان

1 سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، مرکز تحقیقات ذخایر آب های داخلی گرگان، گرگان، ایران

2 سازمان حفاظت محیط زیست ایران، اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران، اداره محیط زیست گلوگاه، گلوگاه، ایران

3 گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده

این مطالعه به منظور بررسی فروانی و پراکنش موجودات ماکروبنتیک به مدت یک سال به صورت ماهیانه از فرورین تا اسفند 1391در رودخانه گرگانرود  در 3 ایستگاه شامل ایستگاه 1 (مختصات طول شرقی 42 ̍58˚36عرض شمالی ̍28 ̍00˚54 ) ، ایستگاه2(مختصات طول شرقی 41 ̍58˚36 عرض شمالی ̍27 ̍01˚54) و ایستگاه3 (مختصات طول شرقی 14 ̍59˚36 عرض شمالی 54 ̍02˚54) انجام گردید. برای نمونه برداری از دستگاه گراب ون وین با 3 تکرار استفاده گردید. در منطقه مورد مطالعه 6 راسته متعلق به 9 خانواده شاملLumbriculidae ، Tubificidae،Naididae ،Gammaridae ،Cardidae ،Nereididaae ،Ampharetidae، Chironomidae ،Balanidae شناسایی گردید. بیشترین درصد فراوانی موجودات ماکروبنتوز مربوط به Ampharetidae (28/62%)، Lumbriculidae (24/24%)، Naididae (11/3%)، Chironomidae (10/44%)، Balanidae (10/39%)، Gammaridae (6/14%)، Nereididae (31/91%)، Cardiidae (2/73%) و Tubificidae (2/19%) بود. به طور کلی  در مجموع 3 ایستگاه بیش ترین تراکم ماکروبنتوزها مربوط به خانواده Ampharetidae (25410) و کم ترین  تراکم مربوط به خانواده Tubificidae (1946) بود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. احمدی، م.ر.، 1368. تحلیلی از طبقه­بندی آب­های آلوده و اهمیت کاربردی آن. مجله منابع طبیعی دانشکده منابع طبیعی تهران. شماره 43، صفحات 1 تا 13.
  2. باقری­توانی، م. و جمال­زاده، ح.ر.، 1393.  بررسی شاخص­های بوم­شناختی و زیستی ماکروبنتوزهای ناحیه مصبی رودخانه شیرود منتهی به دریای خزر. مجله علمی-پژوهشی زیست­شناسی دریا. سال 6، شماره 23، صفحات 81 تا 96.
  3. جلیلی، م.؛ نگارستان، ح. و صفاییان، ش.، 1389. بررسی فون ماکروبنتیک بخش جنوب­غربی تالاب انزلی و ارتباط آن­ها با مواد آلی بستر. مجله اقیانوس­شناسی. سال 1، شماره4، صفحات 11 تا 19.
  4. رضایی،ک.؛ کیانی، س.؛ مقدم، م. و پهلوانی، س.، 1393. بررسی ساختار جوامع بنتیک رودخانه جاجرود بر پایه شاخص­های زیستی (منطقه خجیر). مجله علوم و مهندسی محیط زیست. سال 2، شماره 5، صفحات 77 تا 84.
  5. سقلی، م.؛ باقراف، ر.؛ پاتیمار، ر.؛ حسینی، س.ع. و مختومی، ن.م.، 1391. پراکنش، فراوانی و توده زنده ماکروبنتوزهای خلیج گرگان و جنوب­شرق دریای مازندران استان گلستان. پژوهش­های علوم و فنون دریایی. دوره 7 ، شماره 4، صفحات 46 تا 59.
  6. شربتی، ص.؛ اکرمی، ر.؛ یلقی، ص.؛ میردار، ج. و احمدی، ز.، 1391. شناسایی، تعیین فراوانی و زی­توده جوامع ماکروبنتیک در آب­های ساحلی جنوب­شرق دریای خزر (استان گلستان). مجله علمی شیلات ایران. سال 21، شماره 4، صفحات 23 تا 32.
  7. طاهری، م.؛ سیف­آبادی، ج. و یزدانی­فشتمی، م.، 1386. بررسی اکولوژیکی و تغییرات سالانه جمعیت پرتاران خلیج گرگان  ساحل بندرگز. مجله زیست­شناسی ایران. جلد 20، شماره 2، صفحات 286 تا 294.
  8. طاولی، م.؛ اسلامی، م. و مهدوی، س.م.، 1389. الگوی پراکنش و فراوانی مکانی و زمانی ماکروبنتوزهای سواحل جنوبی دریای خزر (ساحل شهرستان چالوس). مجله علمی شیلات ایران. سال 19، شماره 4، صفحات 147 تا 152.
  9. فارسی، ا.؛ سیف­آبادی، ج. و عوفی، ف.، 1392. تأثیر پارامترهای محیطی بر تراکم، بیوماس و تنوع ماکروبنتوزهای سواحل استان بوشهر. نشریه بهره­برداری و پرورش آبزیان. جلد 2، شماره 1، صفحات 1 تا 11.
  10. قاسم­اف، م.، 1984. بنتوزهای دریای سیاه و آزوف و نقش آن­ها در تولید بنتوزهای دریای خزر، ترجمه محمدرضا نوعی، 1371. مرکز تحقیقات شیلاتی گیلان. 23 صفحه.
  11. قانع، ا.، 1392. ترکیب جمعیت ماکروبنتوزها و توسعه آبزی­پروری در رودخانه زاینده رود. نشریه توسعه آبزی­پروری. سال 7، شماره 4، صفحات 57 تا 65.
  12. کوثری، س.؛ وثوقی، غ.؛ فارابی، م. و سلیمانی، ع.، 1388. مقایسه تراکم و زی­توده ماکروبنتوزهای دریای خزر در حوضه استان مازندران. مجله علمی شیلات ایران. شماره 2، صفحات 119 تا 128.
  13. موسوی­کشکا، م.؛ سیف­آبادی، ج.؛ عوفی، ف.؛ دلیرخواه، آ. و طاولی، م.، 1388. پراکنش و نوسانات فصلی کف­زیان بزرگ خلیج گرگان (جنوب­شرقی دریای خزر)، مجله زیست­شناسی ایران. جلد 23، شماره 4، صفحات 605 تا 612.
  14. موسوی­ندوشن، ر.؛ سامان­پژوه، م.؛ عمادی، ح. و فاطمی، س.م.ر.، 1390. ساختار جمعیت موجودات ماکروبنتوز در دریاچه نئور اردبیل. مجله علمی شیلات ایران. سال 20، شماره 3، صفحات 129 تا 142.
  15. میردار، ج.؛ نیکویان، ع.؛ کرمی، م.؛ عوفی، ف. و ارشدی، ع.، 1387. بررسی تراکم، پراکنش و توده زنده موجودات ماکروبنتوز در خورهای شمالی استان بوشهر. مجله علمی شیلات ایران. سال 18، شماره 1، صفحات 125 تا 136.
  16. نبوی، س.م.ب. و سواری، ا.، 1381. شاخص­های زیست محیطی بحران در خور موسی و رهیافت­های بهبود آن­ها. اولین همایش ملی بحران­های زیست محیطی ایران و راهکارهای بهبود آن­ها. واحد علوم و تحقیقات مرکز اهواز. 12 صفحه.
  17. Alipoor, V.; Rahimibashar, M.R. and Aliov, A.R., 2011. Temporal and spatial variability of macrofauna in a microtidal estuary (Sefid-Rood River Estuary, South of Caspian Sea). Research Journal of Fisheries and Hydrobiology. Vol. 6, pp: 432-435.
  18. Brundine, I., 1951. The relation of O2 micro stratification of mud surface to the ecology of profundal bottom fauna. Report of Institute of Fresh Water Research. Vol. 32, pp: 8-12.
  19. Cooper, C.M. and Knight, S.S., 1991. Water quality cycles in two hill land streams subjected to natural, municipal, and non-paint agricultural stresses in the Yazoo Basin of mississippi, USA (1985-1987). Verhandlungen des Internationalen Verein Limnologie. Vol. 24, pp: 1654-1663.
  20. Gray, J.S., 1981. The ecology of marine sediments. Cambridge University press. Cambrige. 187 p.
  21. Grzybkowska, M., 1989. Production estimates of the dominant of taxa Chironomidea (Diptera) in the modified, River Widawka and the natural, River Grabia, center Poland. Hydrobiologia. Vol. 179, pp: 245-249.
  22. Hynes, K.E., 1998. Benthic Macroinvertebrate Diversity and Biotic Indices for Monitoring of 5Urban and Urbanizing Lakes within the Halifax Regional Municipality [HRM], Nova Scotia, Canada. Soil & Water Conservation Society of Metro Halifax.xiv. 114 p.
  23. Jegadeesan, P. and Ayyakhannu, K., 1992. Seasonal variation of benthic fauna in marine zone of Coleroon estuary and inshore waters, South east Coast of Indian. Journal of. Marine Sciences. Vol. 21, pp: 67-69.
  24. Lental, D., 1966. A biotic index for southeastern United Sataes, Derivation and list of tolerance values with criteria for assessing water quality ratings. JNABS. Vol. 12, pp: 179-290.
  25. Paine, R.T., 1966. Food web complexity and species diversity. The American Naturalist. Vol. 100, No. 910,
    pp: 65-75.
  26. Rosenberg, D.M. and Resh, V.H., 1993. Introduction to Freshwater Biomonitoring and Benthic Macroinvertebrates. Chapman and Hall, New York. pp: 1-9.
  27. Rosenberg, D.M., 1999. Protocols for Masuring Biodiversity: Benthic Macroinvertebrates in Freshwaters, Department of fisheries and Oceans, Freshwater Institute. Winnipeg, Manitoba. 42 p.
  28. Row, G.T., 1971. Fertility of the sea (ed. J.D. Costlow) Gordon 7 breach. Science Publication NewYork, U.S.A. 12 P.
  29. Seather, O.A., 1962. Larval overwintering in Endochironomus tendens Fabricius. Hydrobiologia. Vol.  20, pp: 377-381.
  30. Sioli, H., 1975. Tropical rivers as expressions of their terrestrial environments. In: Golley, F.B., Medina, E. (Eds.). Tropical Ecological Systems. Springer Berlin Heidelberg. pp: 275-288.
  31. Welcome, R.L., 1985. River Fisheries. FAO Fisheries Technical Report. Rome, Italy. pp: 87- 91.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 10، شماره 3
پاییز 1397
صفحه 397-404

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار