1
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
2
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
چکیده
شکم‌پایان نقش بوم‌شناختی مهمی در شبکه غذایی جنگل‌های مانگرو ایفا می‌کنند. این مطالعه با هدف بررسی اجتماعات شکم‌پایان در فصول، مناطق مختلف جزر و مدی و فواصل مختلف از اسکله ماهیگیری در خلیج گواتر- استان سیستان و بلوچستان انجام شد. نمونه‌برداری از شکم‌پایان در قالب سه ترانسکت که عمود بر خط ساحلی بهداخل جنگل‌های مانگرو کشیده شده با سه تکرار در منطقه مجاور آب، بینابینی و مجاورخشکی انجام شد. از آزمون آماری ANOSIM یک‌طرفه جهت تفکیک مناطق مختلف جزر و مدی، فصول و فاصله از اسکله صیادی استفاده شد. آزمون SIMPER نیز جهت تشخیص اینکه کدام گونه‌ها بیشتر در شباهت و یا عدم شباهت اجتماعات شکم‌پایان در مناطق و یا فصول مختلف مشارکت داشته‌اند، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج آزمون ANOSIM نشان داد که اجتماعات شکم‌پایان بین مناطق مختلف جزر و مدی اختلاف معنی‌داری (0/01>p) دارند و اجتماعات شکم‌پایان در منطقه مجاور آب متفاوت از منطقه بینابینی و مجاور خشکی است. این آزمون هیچ اختلاف معنی‌داری را بین چهار فصل و در فواصل متفاوت از اسکله صیادی نشان نداد، بنابراین می‌توان گفت در این منطقه فصل تاثیری در اجتماعات شکم‌پایان ندارد و دخالت کم در اسکله صیادی موجب تغییری جوامع شکم‌پایان نشده است. نتایج آزمون SIMPER نشان داد که گونه‌های Asseminea sp1وAsseminea sp2 به‌ترتیب با متوسط عدم تشابه 19/13 و 09/13 درصد از 53/62 متوسط عدم تشابه کل، بیشترین نقش را در تفکیک دو منطقه جزر و مدی از نظر اجتماعات شکم‌پایان داشته‌اند.
اصغری، ث.؛ احمدی، م.ر.؛ محمدیزاده، ف. و اجلالی، ک.، 1392. بررسی اثرات مانسون تابستانه بر فراوانی دوکفه‌ای‌ها و شکم‌پایان در سواحل ایرانی دریای عمان. مجله علمی شیلات ایران. سال 22، شماره 2، صفحات 15 تا 23.
بلوچ، م. و سماعی، ع.، 1377. معرفی 16 گونه از شکم‌پایان سواحل جزر و مدی دریای عمان. خلاصه مقالات دومین کنگره علوم و فنون دریایی و جوی ایران. صفحه 14.
دانه‌کار، ا.؛ عرفانی، م.؛ نوری، غ.؛ عقیقی، ح.؛ مرویمهاجر، م.ر. و اردکانی، طاهره.، 1391. بررسی تغییرات وسعت رویشگاه مانگرو (مطالعه موردی: خور گواتردر استان سیتان و بلوچستان). مجله جنگل ایران. سال 4، شماره 3، صفحات 197تا 207.
عرفانی، م.؛ دانه‌کار، ا.؛ اردکانی، ط. و مرادیشهربابک، س.، 1392. مطالعه عناصر غذایی درختان حرا در خلیج گواتر- استان سیستان و بلوچستان. مجله پژوهش‌های گیاهی. جلد 26، شماره 3، صفحات 320 تا 329.
کاظمیان، م.؛ دلفیه، پ. و خدادادی، م.، 1388. بررسی فراوانی دوکفه‌ای‌ها و شکم‌پایان در سواحل صخره‌ای طیس، واقع در خلیج چابهار. مجله بیولوژی دریا. سال 1، شماره 3، صفحات 63 تا 77.
کامرانی، ا.؛ بهزادی، س. و هاشمی‌پور، ف.، 1392. بررسی تنوع و شناسایی دوکفه‌ای‌ها و شکم‌پایان سواحل شهر بندرعباس (خلیج فارس). اقیانوس‌شناسی. سال 4، شماره 13، صفحات 53 تا 60.
کهن، ا.ر. و بادبردست،ز.، 1391. بررسی شاخص‌های تنوع زیستی شکم‌پایان مناطق بین جزر و مدی بندرهای عسلویه و بوشهر. فصلنامه علمی محیط زیست. شماره 52، صفحات 3 تا 11.
ولایتزاده، م.؛ محاب، ه. و حسینی، م.، 1391. بررسی تنوع گونه‌ای شکم‌پایان شمال خلیج فارس (استان بوشهر). فصلنامه علمی پژوهشی محیط زیست جانوری. سال 4، شماره 2، صفحه 15.
Abbott, R.T. and Dance, S.P., 1998. Compendium of seashells: a color guide to more than 4,200 of the world's marine shells. Amer Malacologists. Inc. 424 p.
Bosch, D. and Bosch, E., 1989. Sea shels of southrn Arabia. Motivate publishing.
Clarke, K.R., 1993. Non-parametric multivariate analyses of changes in community structure. Austral Ecol. Vol.18, pp:117–143.
Demopoulos, A.W.J. and Smith, C.R., 2010. Invasive mangroves alter macrofaunal community structure and facilitate opportunistic exotics. Marine Ecology Progress Series. Vol. 404, pp: 51-67.
Dittmann, S., 2001. Abondance and distribution of small infauna in mangroves of Missionary Bay, North Queensland. Australia. Rev. Biol. Trop. Vol. 49, No. 2, pp: 535-544.
Ghasemi, S.; Zakaria, M. and Mola Hoveizeh, N., 2011. Abundance of molluscs (Gastropods) at mangrove forests of Iran. Journal of American Science. Vol. 7, No. 1, pp: 660- 669.
Jaiswar, A.K. and Kulkarni, B.G., 2001. Vertical distribution of molluscs in the intertidal area in and around Mumbal, India. Journal of the Indian Fisheries Association. Vol. 28, pp: 93-100.
Khade, S.N. and Mane, U.H., 2012. Diversity of bivalve and gastropod molluscs in mangrove ecosystem from selected sites of Raigad district, Maharashtra, West coast of India. Recent Research in Science and Technology. Vol. 4, No. 10, pp: 16-20.
Macintosh, D.J. and Ashton, E.C., 2002. A Review of Mangrove Biodiversity Conservation and Management. Final Report 10/06/2002. Centre for Tropical Ecosystems Research. University of Aarhus, Denmark. 86 p.
Pawar, P.R., 2012. Molluscan Diversity in Mangrove Ecosystem of Uran (Raigad), Navi Mumbai, Maharashtra, West coast of India. Bull. Environ. Pharmacol. Life Sci. Vol. 1, No. 6, pp: 55-59.
Shanmugam, A. and Vairamani, S., 2008. Molluscs in Mangroves: A case study. Center of Advanced Study in Marine Biology. Annamalai University. India.
Subba. R.; Dey, A. andBarua, S., 1992. Fauna of west Bengal. Part 9. mollusca. Government of India. 268 p.
مرادی شهربابک, سعیده, عرفانی, ملیحه, دانه کار, افشین. (1397). بررسی نقش عوامل محیطی بر اجتماعات شکم پایان خلیج گواتر- استان سیستان و بلوچستان. فصلنامه محیط زیست جانوری, 10(3), 457-462.
MLA
سعیده مرادی شهربابک; ملیحه عرفانی; افشین دانه کار. "بررسی نقش عوامل محیطی بر اجتماعات شکم پایان خلیج گواتر- استان سیستان و بلوچستان". فصلنامه محیط زیست جانوری, 10, 3, 1397, 457-462.
HARVARD
مرادی شهربابک, سعیده, عرفانی, ملیحه, دانه کار, افشین. (1397). 'بررسی نقش عوامل محیطی بر اجتماعات شکم پایان خلیج گواتر- استان سیستان و بلوچستان', فصلنامه محیط زیست جانوری, 10(3), pp. 457-462.
VANCOUVER
مرادی شهربابک, سعیده, عرفانی, ملیحه, دانه کار, افشین. بررسی نقش عوامل محیطی بر اجتماعات شکم پایان خلیج گواتر- استان سیستان و بلوچستان. فصلنامه محیط زیست جانوری, 1397; 10(3): 457-462.
)