تعیین مقادیر سم پروفنوفوس در بافت چربی فوک خزری (Phoca caspica) در خزر جنوبی (ساحل دریایی استان گلستان و مازندران)، ایران

نوع مقاله : سایر

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 رئیس مرکز درمانی و تحقیقاتی فوک خزری، آشوراده، ایران

3 گروه دامپزشکی بهداشت عمومی و آسیب شناسی حیوانات، دانشکده دامپزشکی دانشگاه بولونیا، ایتالیا

چکیده

 سم پروفنفوس یکی از سموم پر مصرف ارگانوفسفره می­باشد. این سم با اثر بخشی سریع، موجودات جونده و مکنده بسیار گسترده­ای را کنترل می­کند. به­علت استفاده گسترده از این سم در مزارع اطراف سواحل دریای خزر، میزان تجمع زیستی سم پرفنوفوس را در 10 لاشه فوک خزری جمع­آوری شده از سواحل استان گلستان و مازندران، اندازه­گیری شد. فوک خزری تنها پستاندار دریای خزر است که در سال­های اخیر در خطر انقراض قرار گرفته است. لاشه­ها به آزمایشگاه منتقل و از بافت چربی جهت اندازه­گیری سم پروفنوفوس نمونه­گیری شد و پس از آماده سازی، نمونه­ها به دستگاه گاز کارماتوگرافی تزریق شدند و غلظت سم توسط دستگاه اندازه­گیری شد. 100درصد نمونه­ها به سم پروفنوفوس آلوده بودند. میانگین غلظت سم در بافت چربی 0/73±3/68 میکروگرم بر کیلوگرم شناسایی شد. بیش­ترین مقدار این سم در بافت چربی 6 میکروگرم بر کیلوگرم وکم­ترین مقدار این سم 0/5 میکروگرم بر کیلوگرم اندازه­گیری شد. با توجه به بالابودن غلظت سم پروفنوفوس در بافت فوک­های خزری و هم­چنین استفاده گسترده از این سم در کشاورزی جهت مقابله باآفات، جهت کاهش آلودگی دریای خزر و هم­چنین نجات افراد باقی­مانده فوک­های خزری و هم­چنین سلامت سایر آبزیان دریای خزر، انجام اقدامات جهت جلوگیری از ورود این آلاینده خطرناک به دریای خزر ضروری به­نظر می­رسد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. شکرزاده، م.؛ کریمی، م. و محمدی، ح.، 1394. اندازه­گیری باقی­مانده سم دیازینون در ماهی سفید، کپور و کفال مناطق صیادی حاشیه مرکزی دریای خزر. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. دوره  25، شماره  134، صفحات 183 تا 192.  
  2. غلامی­پور، س.؛ صفری، ر.؛ لالوئی، ف.؛ فیروزکندیان، ش.؛ پورغلام، ر.؛ نصراله­زاده، ح. و عرب­ها، ف.، 1392. تعیین مقدار باقی­مانده حشره­کش­های ارگانوفسفره در ماهی کپور (Cyprinus carpio) در مصب رودخانه­های شمال ایران.‎ مجله نوآوری در علوم و فناوری غذایی (علوم و فناوری غذایی). دوره  6، شماره 3، صفحات 83 تا 88.
  3. قاسم­اف،آ.، 1382. اکولوژی دریای خزر. ترجمه شریعتی، ا.، موسسه تحقیقات و آموزش شیلات ایران. 204 صفحه.  
  4. ماشینچیان­مرادی، ع.؛ اسماعیلی­ساری، ع.؛ فاطمی­اسلامی، س.م. و بینش، م.، 1386. بررسی غلظت حشره­کش ارگانوکلرهء ددت در بافت عضلانی ماهی سفید در سواحل جنوب­شرقی دریای خزر. انسان و محیط زیست. شماره 9، صفحات51 تا 58.
  5. Addison, R.F. and Smith, T.G., 1974. Organochlorine residue levels in Arctic ringed seals: variation with age and sex. Oikos. pp: 335-337.
  6. Addison, R.F.; Kerr, S.R.; Dale, J. and Sergeant, D.E., 1973. Variation of organochlorine residue levels with age in Gulf of St. Lawrence harp seals (Pagophilus groenlandicus). Journal of the Fisheries Board of Canada. Vol. 30, No. 5, pp: 595-600.
  7. Burkepile, D.E.; Moore, M.T. and Holland, M.M., 2000. Susceptibility of five nontarget organisms to aqueous diazinon exposure. Bulletin of environmental contamination and toxicology. Vol. 64, No. 1, pp: 114-121.
  8. Effimoff, I., 2000. The oil and gas resource base of the Caspian region. Journal of Petroleum. Science and Engineering, Vol. 28, pp: 157-159.
  9. Geptnor V.G., 1976. Mammals of the Soviet Union. Moscow. Higher School. 717 p.
  10. Helle, E.; Olsson, M. and Jensen, S. (1976). PCB levels correlated with pathological changes in seal uteri. Ambio. pp: 261-262.
  11. Hernandez, F.; Serrano, R.; Roignavarro, R.F.; Martianezbravo, Y. and Opez, F.J.L., 2000. Persistent Organochlorines and Organophosphorus Compounds and Heavy Elements in Common Whale (Balaenoptera physalus) from the Western Mediterranean Sea. J of Marine Pollution Bulletin. Vol. 40, No. 5, pp: 426-433.
  12. Jones, P.D., 1998. Analysis of organic contaminants in New Zealand marine mammals. Department of Conservation.
  13. Karami, S. and Abdollahi, M., 2010. Toxic influence of organophosphate, carbamate, and organochlorine pesticides on cellular metabolism of lipids, proteins, and carbohydrates: A systematic review. J of Human and Experimental Toxicology. Vol. 30, No. 9, pp: 1119-1140.
  14. Khuraskin, L.S.; Zakharova, N.A.; Kuznestsov, V.V.; Khroshko, V.I. and Valedskaya, O.M., 2004. Fisheries researches in the Caspian. CaspNIRKh, Astrakhan. 400 p.
  15. Krylov, V.L., 1990. Ecology of the Caspian Seal. Finnis oaine. J Environ. Contam. Toxicol. Vol. 42, pp: 32-36.
  16. Lin, L.; Liu, J.; Zhang, K. and Chen, Y., 2003. An experimental study of the effects of profenofos on antioxidase in rabbits. Wei sheng yan jiu. Journal of hygiene research. Vol. 32, No. 5, pp: 434-435.
  17. Mikhailov, M.V., 1997. Mouths of the rivers of Russia and adjacent countries: present, past, and future. Geos, Moscow. pp: 25-35. (in Russian)
  18. Moustafa, G.G.; Ibrahim, Z.S.; Hashimoto, Y.; Alkelch, A.M.; Sakamoto, K.Q.; Ishizuka, M. and Fujita, S., 2007. Testicular toxicity of profenofos in matured male rats. Archives of toxicology. Vol. 81, No. 12, pp: 875-881.
  19. Saabia, L.; Maurer, I. and Bustosobregon, E., 2009. Melatonin prevent damage elicited by the organophosphorous pesticide diazinon on the mouse testis. J. Ecotoxicol. Environ. Saf. Vol. 72, No. 3, pp: 938-942.
  20. Tanabe, S.; Niimi, S.; Minh, T.B.; Miyazaki, E.A. and Petrov, A., 2003. Temporal Trends of Persistent Organochlorine Contamination in Russia: A Case Study of Baikal and Caspian Seal. J of Archives of Environmental Contamination and Toxicology. Vol. 44, pp: 533-545.
  21. Wilson, S.C.; Eybatov, T.M.; Amano, M.; Jepson, P.D. and Goodman, S.J., 2014. The role of canine distemper virus and persistent organic pollutants in mortality patterns of Caspian seals (Pusa caspica). Vol. 9, No. 7, pp: 235-247.
  22. Zaki, N.I., 2012. Evaluation of profenofos intoxication in white rats. Nat Sci. Vol. 10, pp: 67-77.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 11، شماره 1
بهار 1398
صفحه 91-96

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار