ارزیابی زیستگاه و مهم ترین عوامل موثر بر پراکنش مرال (Cervus elaphus maral) در پارک ملی گلستان

نوع مقاله : تنوع زیستی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، گرگان، ایران

3 گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست، کرج، ایران

چکیده

تکه‌ تکه شدن زیستگاه‌ها و جزیره‌ای شدن جمعیت‌ها و به ­دنبال آن شکار بی‌رویه موجب شده که گونه مرال دچار وضعیتیآسیب‌پذیر و درخطر گردد.از این‌رو برای بهبود وضعیت حفاظت و مدیریت این‌ گونه، در ابتدا باید زیستگاه‌های بالقوه و مطلوب گونه شناسایی شوند. هدف از انجام این پژوهش مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه مرال در پارک ملی گلستان می‌باشد. بدین منظور از رویکرد حداکثر آنتروپی ( MaxEnt)  و 35 نقطه حضور گونه به‌عنوان متغیر وابسته و 10 متغیر محیطی به‌عنوان متغیر مستقل زیست‌ محیطی مؤثر بر پراکنش مرال استفاده گردید. نتایج این مطالعه براساس آزمون جک نایف نشان می‌دهد که مهم‌ترین شاخص تأثیرگذار بر پراکنش مرال متغیرهای فاصله از جاده، ارتفاع و پوشش گیاهی می‌باشد و متغیر جهت تأثیر ناچیزی در پراکنش گونه دارد. مهم‌ترین مناطق حضور این‌گونه در نواحی مرکزی و غربی پارک می‌باشد. دقت و توانایی مدل پیش‌بینی برای این‌ گونه براساس مقدار سطح زیرمنحنی (AUC) برابر با 0/95 بوده که نشان‌دهنده پیش‌بینی عالی مدل می‌باشد. ارتفاع مطلوب نیز برای مرال در محدوده 1200 تا 1800 متری، فاصله 4000 متری از روستاها و شیب کم ­تر از 30 درصد می‌باشد هم­ چنین گونه مرال در پارک ملی گلستان گونه‌ای وابسته به منابع آبی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ابراهیمی،ح.،1390. مطالعه عوامل مؤثر بر انتشار و فراوانی شوکا (Capreolus capreolus) در جنگل‌های هیرکانی: مطالعه موردی جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود. پایان‌نامه کارشناسی ­ارشد. دانشگاه تهران. 122 صفحه.
  2. آخانی، ح.، 1383. فلور مصور پارک‌ ملی گلستان. جلد اول. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. تهران.
  3. پرویان،ن.؛ماهینی،ع. س.و وارسته­ مرادی،ح.،1391. مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه مرال به­روش تحلیل عاملی بوم‌شناختی در منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما. سومین همایش ملی مقابله با بیابان‌زایی و توسعه تالاب‌های کویری ایران.
  4. سلمان­ ماهینی،ع.ر.،1388. شالوده حفاظت محیط ‌زیست. انتشارات راه دانش سبز. تهران. 337 صفحه.
  5. قلی­ پور،م.؛سلمان ­ماهینی،ع.ر.؛وارسته ­مرادی،ح؛ وکیابی،ب.، 1391. بررسی اثر اختلاف‌ نظر کارشناسان در وزن دهی معیارها بر ارزیابی زیستگاه مرال. دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌ زیست.
  6. همامی، م.ر.؛ اسماعیلی، س. و سفیانیان، ع.، 1394. پیش‌بینی پراکنش یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی و خرس قهوه‌ای در پاسخ به متغیرهای محیطی در استان اصفهان. فصلنامه بوم‌شناسی کاربردی. سال 4، شماره 13، صفحات 23 تا 36.
  7. Beier, P.; Majka, D. and Garding, E., 2006. Arizona Missing Linkages: Munds Mountain Black Hills Linkage Design. Report to Arizona Game and Fish Department. School of Forestry, Northern Arizona University. 95 p.
  8. Ceballos, G. and Ehrlich, P.R., 2002. Mammal population losses and the extinction crisis. Science. Vol. 296, pp: 904-907.
  9. Giovanelli, J.G.; Siqueira, M.F.; Haddad, C.F. and Alexandrino, J., 2010. Modeling a spatially restricted distribution in the neotropics: How the size of calibration area affects the performance of five presence-only methods. Ecological Modeling, Vol.221, pp: 215-240.
  10. Guisan, A. and Zimmermann N.E., 2000. Predictive habitat distribution models in ecology. Ecological Modelling. Vol. 135, pp: 147-186.
  11. Kiabi, B.H.; Gaemi, A.; Jahanshahi, M. and Sassani, A., 2004. Population status, biology and ecology of the Maral) Cervus elaphus maral( in Golestan National Park, Iran. Zoology in the Middle East. No. 33, pp: 125-138.
  12. Morrison, M.L.; Marcot, B.G. and Mannan, R.W., 1992. Wildlife-habitat relationships: Concepts and applications. University of Wisconsin Press, Madison, Wisconsin, USA. 343 p.
  13. Olsson, O. and Rogers D.J., 2009. Predicting the distribution of a suitable habitat for the white stork in southern Sweden: identifying priority areas for reintroduction and habitat restoration. Animal Conservation. Vol. 12, pp: 62-70.
  14. Phillips, S.J.; Anderson, R.P. and Schapire, R.E., 2006. Maximum entropy modeling of species geographic distributions. Ecological modeling. Vol. 190, No. 3, pp: 231-259.
  15. Steven, J.P., 2004. A Maximum Entropy Approach to Species Distribution Modeling. Twenty-First International Conference on Machine Learning. pp: 655-662.
  16. Wikramanayake, E.; McKnight, M.; Dinerstein, E.; Joshi, A.; Gurung, B. and Smith, D., 2004. Designing a conservation landscape for tigers in Human-Dominated environments. Conservation Biology. Vol. 18, No. 3, pp: 844-839.
  17. Wu, W.; Li, Y. And Hu, Y., 2016. Simulation of potential habitat overlap between red deer (Cervus elaphus) and roe deer (Capreolus capreolus) in northeastern China. Peer J. Vol. 4, pp: 1756-1777.

 

فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 11، شماره 1
بهار 1398
صفحه 111-118

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار