تعیین ارزش غذایی سرشاخه دو گونه درخت کنار (Ziziphus spina-christi, Ziziphus mauritiana) در تغذیه گوسفند

نوع مقاله : تغذیه

نویسندگان

بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشارزی و منابع طبیعی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران

چکیده

این پژوهش به­ منظور تعیین ارزش غذایی سرشاخه و قابلیت هضم دو گونه کنار (Ziziphus spina-christi, Ziziphus mauritiana) در تغذیه دام انجام شد. جهت تعیین قابلیت هضم، سرشاخه هرکدام از گونه‌های درخت کنار به نسبت‌های 10، 20 و 30 درصد با خوراک پایه (یونجه خشک) مخلوط شده و هر جیره روی 4 رأس گوسفند نر بالغ، با روش جمع‌آوری مدفوع مورد آزمایش قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل 7 جیره شامل: یک جیره شاهد (یونجه)، 3 جیره حاوی سرشاخه کنار بومی و 3 جیره حاوی سرشاخه کنار هندی در قالب طرح کامل تصادفی بود. نتایج ترکیبات شیمیایی ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، چربی خام، دیواره سلولی، دیواره سلولی منهای همی‌سلولز، انرژی خام و میزان تانن برای سرشاخه کنار بومی به‌ترتیب 94/2، 90/1، 14/4، 2/0، 30/7، 17/6 درصد، 4517/7 کالری در گرم و 3/1 درصد و برای سرشاخه کنار هندی به‌ترتیب 94/6، 83/3، 14/5، 1/7، 33/9، 18/5 درصد، 4447/2 کالری در گرم و 3/9 درصد بود. در بین تیمارهای کنار هندی و بومی، بهترین ضریب قابلیت هضم مواد مغذی را 10 درصد سرشاخه کنار بومی داشت. ضرایب قابلیت هضم (درصد) ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، دیواره سلولی، دیواره سلولی منهای همی‌سلولز و انرژی خام تیمار 10 درصد سرشاخه کنار بومی به‌ترتیب 68، 59/1، 49/6، 76/1، 68/1 و 71/7 به‌دست آمد. با توجه نتایج این مطالعه و ترکیب شیمیایی و قابلیت هضم هر دو گونه کنار در مقایسه با یونجه، می ­تواند در جیره روزانه دام‌های مناطق کنارخیز استفاده شود و برای بهبود وضعیت پرورش دام‌های کوچک در زمین‌های خشک و به‌ویژه در شرایط خشکسالی استان بوشهر دارای پتانسیل مناسبی است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. بصیری، ع.، 1373. طرح‌های آماری در علوم کشاورزی. انتشارات دانشگاه شیراز. 595 صفحه.
  2. بهمنی، ع.؛ فروزنده ­شهرکی، ا.د.؛ قلمکاری، غ.ر. و دشتی‌زاده، م.، 1391. تأثیر استفاده از سطوح مختلف برگ کنار بمبئی بر قابلیت هضم، فراسنجه‌های خونی و عملکرد بره‌های نر پرواری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
  3. ردی، د.، 1386. اصول تغذیه دام و تکنولوژی مواد خوراکی (ترجمه جعفری ­خورشیدی، ک.، 1386). انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد سواد کوه. 451 صفحه.
  4. صادقی، س.؛ جوانشیر، م.ک.؛ نمیریان،م. و لطفیان، ح.، 1374. بررسی برخی از ویژگی ­های اکولوژیک سه گونه از جنس Ziziphus در استان بوشهر. پایان‌نامه کارشناسی ­ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
  5. عالم ­زاده،ب.؛ نوروزی، س. و کردونی، ع.، 1380. تعیین ترکیبات شیمیایی و ضرایب هضم کاه‌های ماش، کنجد، گندم، جو و برنج در استان خوزستان. فصلنامه پژوهش و سازندگی. جلد 14، شماره 4، پی‌آیند 53، صفحات 46 تا 49.
  6. عصّاره، م.ح.،1387. ویژگی­ های زیستی درختان کنار در ایران و معرفی گونه‌های جنس Ziziphus. چاپ اول، موسسه تحقیقات جنگل­ ها و مراتع کشور، تهران. 571 صفحه.
  7. قربانی، ا.، 1375. استفاده از کنجاله زیتون در تغذیه گاوهای شیری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  8. مکدونالد، پ.؛ ادوارد ر.ا.ز. و گرین­ هال، ج.ف.د.، 1996. تغذیه دام. ویرایش پنجم. چاپ دوم. ترجمه صوفی­ سیاوش، ر. و جانمحمدی، ح.، 1383. انتشارات آئیژ. تهران. 840 صفحه.
  9. Abdu, S.B.; Ehoche, O.W.; Adamu, A.M.; Bawa, G.S.; Hassan, M.R.; Yashin S.M. and Adamu, H.Y., 2012. Effect of varying levels of Zizyphus (Zizyphus mauritiana) leaf meal inclusion in concentrate diet on performance of growing Yankasa ram lambs fed maize stover basal diet. Iranian J. Applied Anim. Sci. Vol. 2, No. 4, pp: 323-330.
  10. Aganga, A.A.; Adogla–Bessa. T.; Omphile, U.J. and Tshireletso, K., 2000. Significance of browse in the nutrition of Tswana goats. Archive Zootec. Vol. 49, pp: 469-480.
  11. Association of Official Analytical Chemists (AOAC). 2001. Official Methods of Analysis, 12th edn. AOAC, Washington, DC. pp: 129-136.
  12. Azim, A.; Ghazanfar, S.; Latif A. and Ahmad Nadeem, M., 2011. Nutritional evaluation of some top fodder tree leaves and shrubs of district Chakwal, Pakistan in relation to ruminants requirements. Pakistan J. Nutr. Vol. 10, No. 1, pp: 54-59.
  13. Barry, T.N. and Duncan, S.J., 1984. The role of condensed tannins in the nutritional value of Lotus pedunculatus for sheep. 1. Voluntary intake. British Journal of Nutrition. Vol. 51, pp: 485-491.
  14. Ben Salem, H.S.; Abidi, S.; Makker, H.P.S. and Nefzaoui, A., 2005. Wood ash treatment, a cost-effective way to deactivate tannins in Africa cyanophylla I Lindl. Foliage and to improve digestion by Barbarine sheep. Anim. Feed Sci Technol. Vol. 123, pp: 93-108.
  15. D Mello, J.P.F., 2000. Anti nutritional factors and Mycotoxins. In Farm Animal Metabolism and Nutrition. Edited by JPF D Mello. Wallingford, Uk. CAB International. pp: 383-403.
  16. Dawd, KY.; Musimba, NKR.; Ekaya, WN. and Farah, KO., 2003. The nutritional value of Ziziphus spina–christi for goat production among the pastoralists of Kalu district, South Wello, Ethiopia. African J. Range and Forage Sci. Vol. 20, No. 3, pp: 265-270.
  17. Depommier, D., 1988. Ziziphus mauritiana Lam. Bois Forests Trop. Vol. 218, pp: 57-62.
  18. FAO. 1997. Tree Foliage in Ruminant Nutrition. In: Animal Production and Health. ed. R.A. Leng. 139 p.
  19. Frutose, P.; Hervas, G.; Giraldz, F.J. and Mantecon, A.R., 2004. Review, Tannins and ruminant nutrition. Spanish J. Agri. Res. Vol. 2, No. 2, pp: 191-202.
  20. Givens, D.I.; Owen., E.; Axford R.F.E. and Omed, H.M., 2000. Forage evaluation in ruminant nutrition. CABI Publishing. pp: 113-134.
  21. Gupta, RK., 1993. Multipurpose Trees for Agroforestry and Wastel and Utilization. Winrock Oxford 8 IBH series, International Science Publisher, New York. pp: 519-522.
  22. Hagerman, A.E. and Butler, L.G., 1991. Tannins and lignins. In Herbivors: their interactions with secondary plant metabolites, Vol 1: The chemical participants. Edited by GA Rosenthal and MR Berenbaum. Academic Press, NY (USA), pp: 355-388.
  23. Hiernaux, P.H.Y.; Cisse, M.I.; Diarra, L. and de Leeum, P.N., 1994. Fluctuations saissonieres de La feuillaison des arbres et des buissons saheiiens. Consequences pour la quantification des resources fourrageres. Revue d Elevage et do Medecine Veterinaire des Pays Tropicaux. Vol. 47, pp: 117-125. (Abstract)
  24. Julkunen-Tiitto, R., 1985. Phenolic Constituents in the leaves of Northern Willows: Methods for the analysis of certain phenolics. J. Sci. Food Agri. Vol. 33, pp: 213-217.
  25. Khan, N.A.; Habib, G. and Ullah, G., 2009. Chemical composition, rumen degradability, protein utilization and location response to selected tree leaves as substitute of cottonseed cake in the diet of dairy goat. Anim. Feed Sci.Technol. Vol. 154, pp: 160-168.
  26. Leng R.A., 1990. Factors affecting the utilization of poor quality forage by ruminants particularly under tropical conditions. Nutr. Res. Rev. Vol. 3, pp: 277-303.
  27. Lenga, R.A.; Jessop N. and Kanjanapruthipong, J., 1993. Control of feed intake and the efficiency of utilization of feed by ruminants. In Recent Advances in Animal nutrition in Australia. pp: 70-88.
  28. Makaranga, M., 2002. The effect of feeding tannin ferrous rich browse diet to worm infected goats on crude protein digestibility and worm burden. A special project. Sokoine University of Agriculutre, Tanzania. 23 p.
  29. Makkar, H.P.S. and Becker, K.,1998. Do tannins in leaves of trees and shrubs from African and Himalayan region differ in level and activity? Agroforest Sys. Vol. 40, pp: 59-68.
  30. Makkar, H.P.S.; Borrowy, N.K. and Becker, K., 1992. Quantification of polyphenols in animal feedstuffs. Proceeding of the 15th International conference of group polyphenol, Lisboa, Prtugal.
  31. Mangan, J.L., 1988. Nutritional effects of tannins in animal feeds. Nutr. Res. Rev.Vol. 1, pp: 206-231.
  32. Martinez, T.F. and Moyano, F.J., 2004. Effect of tannin acid on in vitro enzymatic hydrolysis of some protein sources. J. Sci. Vol. 83, pp: 456-464.
  33. McBrater, A.C.; Utley, P.R.; Lowrey, R.S. and Mc Cormick, A.,1983. Evaluation of peanut skins (Testa) as feed ingredient for growing-finishing cattle. J. Anim. Sci. Vol. 56, pp: 173-182. 
  34. Mc Dowell, R.E., 1972. Improvement of Livestock Production in Warm Climates. Freeman and Company, San Fransisco, California, USA.
  35. Njidda, AA. and Ikhimioya, I., 2010. Correlation between chemical composition and in Vitro dry matter digestibility of leaves of semi-arid browses of north-eastern Nigeria. American Eurasian J. Agri. Environ. Sci. Vol. 9, No. 2, pp: 169-175.
  36. Njidda, AA.; Olafadehan, OA. and Duwa, H., 2014. Effect of dietary inclusion of browse forage (Ziziphus mucronata) in a total mixed ration on performance of ankasa rams. Scholar J. Agri. Vet. Sci. Vol. 1, No. 4, pp: 235-241.
  37. Norton, B.W. and Ahn, J.H., 1997. A comparison of fresh and dried Calliandra callothyrsus supplements for sheep given a basal diet of barley straw. J.Agri. Sci. Camb. Vol. 129, pp: 485-494.
  38. Norton, B.W., 1994. Anti–nutritive and toxic factors in forage tree legumes. In Forage Tree Legumes in Tropical Agriculture. Edited by RC Gutteridg and HM Sheiton. Walling ford, Oxford: CAB International. pp: 202-215.
  39. Okuda, T.; Yoshida, T. and Hatano, T., 1993. Classification of oligomeric hydrolysable tannins and specificity of their occurance in plants. Phytochemistry. Vol. 32, pp: 507-521.
  40. Olsson, A. and Wellin- Berger, S., 1989. The potential of local shrubs as feed for livestock and the mineral content of some soils and some soil-links in central Tanzania. Swedish University of Agricultural Sciences. Developing Centres, Uppsala. Vol. 125, pp: 6-20.
  41. Salem, A.Z.M.; Salem, M.Z.M.; El-Adawy, M.M. and Robinso. P.H., 2006. Nutritive evaluations. Anim. Feed Sci. and Technol.Vol. 127, pp: 251-267.
  42. SAS. 2003. SAS/STAT Software: Changes and Enhancement through Release 6.12. SAS Institute Inc., Cary, NC. USA.
  43. Schofield, P.; Mbugua, D.M. and Pell, A.N., 2001. Analysis of condensed tannins: a review. Anim. Feed Sci. and technol. Vol. 91, pp: 21-40. 
  44. Sena, L.P.; Vanderjagt, D.J.; Rivera, C.; Tsin, A.T.C.; Muhamadu, I.; Mahamaduo, O.; Millson, M.; Pastuszyn, A. and Glew, R.H.,1998. Analysis of nutritional components of eight famine foods of the Republic of Niger. Plant Foods for Human Nutr. Vol. 52, No. 1, pp: 17-30.
  45. Silanikove, N.A.; Perevolotsky, A. and Provenza, F.D., 2001. Use of tannin – binding chemical to assay for their negative post ingestive effects in ruminants. Anim. Feed Sci. Technol. Vol. 91, pp: 69-81.
  46. Topps, J.H., 1992. Potential composition and use of legume shrubs and trees as fodders for livestock in the tropics. J. Agri. Sci. Camb. Vol. 118, pp: 1-8. 
  47. Van Soest, P.J.; Robertson, J.D. and Lewis, B.A., 1991.  Methods for dietary fibre, eutral detergent fibre and non starch polysaccharides in relation to animals nutrition. J. Dairy Sci. Vol. 74, pp: 3583-3597.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 11، شماره 2
تابستان 1398
صفحه 69-76

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار