1
موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2
موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
تغییرات اقلیمی منتج شده از انتشار گازهای گلخانه ای، زندگی انسان ها را به خطر انداخته است. یکی از این گازهای آلاینده اتمسفر، نیتروساکساید می باشد که قدرت حفظ گرمای آن (با طول عمر حدود 165 سال)، 310 برابر گاز دی اکسایدکربن، می باشد. لذا هدف این پژوهش بررسی میزان تولید گاز نیتروس اکساید ناشی از پرورش دام های اهلی در ایران، بود. آمار تعداد دام های اهلی در یک دهه گذشته، از وزارت جهادکشاورزی، اخذ شدند. دامهای اهلی به پنج تیمار آزمایشی شامل: گروه گاوها، گروه دامهای سبک، گروه دامهای سنگین، گروه طیورصنعتی و گروه سایر ماکیان تقسیم بندی شدند. سپس با استفاده از نرم افزار IPCC (در سطح یک) میزان انتشار گاز نیرواکساید ناشی از پرورش دامهای اهلی به دست آمد. داده های آزمایشی با روش طرح کاملاً تصادفی در نرم افزارSAS ، تجزیه و تحلیل شدند. کواریانس میزان انتشار در بین سالهای تحقیق، با روش اندازهگیری تکرار در زمان، مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان انتشار گاز نیتروس اکساید در سال 1396 به ترتیب تیمارهای مذکور 6/34، 79/87، 1/26، 1452/71 و 7/15 میلیون تن به دست آمد. میزان انتشار کل گاز نیتروس اکساید، کل خوراک مصرفی و کل تولیدات دامی طی دهه گذشته، به ترتیب درحدود 128/13 گیگاگرم، 605/72 میلیون تن و 118/37 میلیون تن بود. کواریانس انتشار این گاز در بین سالهای آزمایش (متغییر مستقل)، از نوع بدون ساختار و ناهمگن بود. به نظر می رسد بیش ترین گروهی که باعث انتشار گاز نیتروس اکساید می شوند، گروه طیور صنعتی می باشند. لذا میبایستی در جهت بهینه سازی مدیریت کود این پرندگان، توجه علمی ویژهای، صورت گیرد.
آمارنامه کشاورزی. 1390-1395. انتشارات مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی.
اشراقی، ه.، 1393. مروری بر نحوه محاسبه موجودی انتشار گازهای گلخانه ای. نشت علمی محاسبه موجودی انتشار گازهای گلخانه ای سازمان حفاظت محیط زیست. تهران. ایران.
انصاری، ن.؛ گلستانیان، ک. و بهرامی، م.،a 1397. بررسی تکنیک پس نگری در بافتار توسعه پایدار با نگاهی به سناریوهای کاهش انتشار در کشورهای هند، ژاپن و آلمان. همایش چهارمین کنفرانس بین المللی یافته های نوین در علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست. تهران. ایران.
انصاری، ن.؛ گلستانیان، ک. و بهرامی، م.، b 1397. کاربرد تکنیک های آینده پژوهی در فضای پایدار حل مسأله تغییر اقلیم. همایش چهارمین کنفرانس بین المللی یافته های نوین در علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست. تهران. ایران.
جعفری، م.، 1393. آسیب پذیری و برنامه های تطبیق و سازگاری در جنگل ها و مراتع. سومین گزارش ملی تغییر آب و هوا، دفتر ملی تغییر آب و هوا. 110 صفحه.
دهقان، ا.، 1393. سومین گزارش ملی تغییرات آب و هوا. بخش دوم: فهرست موجودی گازهای گلخانه ای در کشور. زیربخش: کشاورزی. انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست. 25 صفحه.
زمانی، پ.، 1389. طرح های آماری در علوم دامی. انتشارات دانشگاه بوعلی سینا. همدان. 630 صفحه.
صفایی، ا.م.؛ تربتی نژاد، ن.م.؛ منصوری، ه. و زره داران، س.، 1393. اثرات افزودن پلی اتیلن گلیکول بر تولید گاز متان در شکمبه، قابلیت هضم و انرژی قابل متابولیسم تفاله های انگور و لیموترش. مجله پژوهش های تولیدات دامی. دانشگاه ساری. سال 5، شماره 9، صفحات 83 تا 95.
صفایی، ا.م.؛ صادقی پناه، ح. و مشیرغفاری، ف.، 1395. بررسی مزایا و معایب تولید بایوگاز از کود دامی. مجموع مقالات سومین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست ایران.
محرری، ع.، 1382. نقش حیوانات اهلی در تولید گاز N2O به عنوان یکی از گازهای گلخانه ای. سومین کنفرانس منطقه ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم. اصفهان. ایران.
مرادی، ا. و امنیان، م.، 1391. میزان انتشار گازهای گلخانه ایران در سال 1389. نشریه نشاء علم. سال 3، شماره 1، صفحات 55 تا 59.
مسافری، ص.؛ اتحاد، س. و کوشافر، ح.،1390. بررسی نیتروژن اورهای شیر با پارامترهای باوری در گاوهای شیری شهرستان تبریز. مجله دامپزشکی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد تبریز. دوره 5، شماره 2، صفحات 1233 تا 1245.
Asman, W.A.H.; Sutton, M.A. and Schjoerring, J.K., 1998. Ammonia: emission, atmospheric transport and deposition. New Phytol. Vol. 139, pp: 27-48.
Glenn, J.C.; Gordon, T.J. and Florescu, E., 2017. State of the Future: American Council for the United Nations University, Washington, DC, USA.
Guo, K.; Russek-Cohen, E.; Varner, M.A. and Kohn, R.A., 2004. Effects of Milk Urea Nitrogen and Other Factors on Probability of Conception of Dairy Cows. Journal of Dairy Science. Vol. 87, No. 6, pp: 1878-1885.
IPCC. 1997. Revised 1996 IPCC Guidelines for National Greenhouse Inventories. Houghton, J.T.; Meira Filho, L.G.; Lim, B.; Tréanton, K.; Mamaty, I.; Bonduki, Y.; Griggs, D.J. and Callander, B.A., (Eds).
IPCC. 2006. Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories. Chapter 10: Emissions from Livestock and Manure Management. Volume 4: Agriculture, Forestry and Other Land Use. Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), IPCC/OECD/IEA, Paris, France.
Monteny, G.J. and Erisman, J.W., 1998. Ammonia emissions from dairy cow buildings: A review of measurement techniques, influencing factors and possibilities for reduction. Neth. J. Agric. Sci. Vol. 46, pp: 225-247.
Monteny, G.J.; Groesetein, C.M. and Hilhorst, M.A., 2001. Interactions and coupling between emissions of methane and nitrous oxide from animal husbandry. NutrientCycling in Agroecosystems. Vol. 60, pp: 123-132.
)