بررسی اثر سد شهید رجایی بر تنوع و تمایز ریخت سنجی و شمارشی ماهی خیاطه (Alburnoides sp.) (Pisces: Cyprinidae) در رودخانه تجن ساری

نویسندگان

1 گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صندوق پستی:1144

2 گروه شیلات، دانشکده علوم دام و شیلات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری، صندوق پستی: 578

3 گروه شیلات، دانشکده علوم دام وشیلات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری، صندوق پستی: ۵۷۸

چکیده

این مطالعه به‌ منظور بررسی تنوع و تمایز ماهی خیاطه رودخانه تجن ساری در بالادست و پایین‌ دست سد شهید رجایی انجام شده است. در مجموع تعداد 100 قطعه ماهی (50 قطعه یستگاه بالادست و 50 قطعه ایستگاه پایین ‌دست سد) توسط دستگاه الکتروشوکر صید گردیدند. 53 صفت ریخت‌ سنجی توسط کولیس دیجیتالی و 16 صفت شمارشی در این نمونه‌ ها اندازه‌ گیری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ‌های ریخت ‌سنجی استاندارد شده و شمارشی از آنالیز تجزیه به مولفه ‌های اصلی (PCA)، آنالیز تابع متمایز کننده (DFA) و آنالیز کلاستر استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل واریانس یک طرفه برای ویژگی‌ های ریخت ‌سنجی استاندارد شده، 25 ویژگی در بین ایستگاه ‌ها تفاوت معنی‌ داری داشت (P<0/05) که نشان‌دهنده تنوع به نسبت زیاد فنوتیپی در جمعیت ماهیان خیاطه دو منطقه مورد بررسی است. نتایج DFA نشان داد که جمعیت ماهیان دو ایستگاه در صفات ریخت‌ سنجی %93 و صفات شمارشی %78 از یکدیگر انشقاق یافته‌ اند. نتایج آنالیز PCA در دو ایستگاه نشان داد که در صفات ریخت‌ سنجی 8 فاکتور و در صفات شمارشی 6 فاکتور انتخاب شدند. دندروگرام UPGMA براساس فاصله اقلیدسی نیز، جمعیت ایستگاه ‌های بالادست و پایین ‌دست سد را از یکدیگر متمایز نمود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of dam effect of Shahid-Rajaei on variation and differentiation of spirlin (Alburnoides sp.) (Pisces: Cyprinidae) in the Tajan River (Iran)

نویسندگان [English]

  • Fahime Azizi 1
  • Majidreza Khoshkholgh 1
  • Hossein Rahmani 2
  • Masoud Sattari 1
  • Hossein Anvarifar 3
1 Dept. of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, P.O. Box: 1144
2 Dept. of Fisheries, Faculty of Animal sciences and Fisheries, University of Agriculture sciences and Natural Resources of Sari, P.O. Box: 578, Mazandaran, Iran
3 Dept. of Fisheries, Faculty of Animal sciences and Fisheries, University of Agriculture sciences and Natural Resources of Sari, P.O. Box: 578, Mazandaran, Iran
چکیده [English]

Effects of Shaheed Rajaee Dam constructed on the Tajan River on diversity and separation of Spirlin (Alburnides sp.) population was studied. Total of 100 fish samples including 50 samples from either side (below and above) of the dam were caught by electrofishing gear and examined. 53 morphometric were measured with the aid of digital clipper and 16 meristic (numerical) characteristics were also determined in all samples. Principal component (PCA) and detrended fluctuation (DFA) and cluster analyses were used to examine morphometric and meristic (numerical) data following standardization (to avoid error related to alometric growth). The one- way ANOVA analysis for standardized morphometric traits revealed statistically significant differences in 27 parameters within specimens which show relatively high phenotype diversity in A. bipunctatus from two studies areas. The DFA analysis showed that fish population in two areas below and above the dam are separated by 93% in morphometric and 78% in meristic characteristics. The PCA analysis also showed that 8 morphometric and 6 meristic characteristic separate fish populations of the river below and above the dam. The dendrogram constructed by UPGMA based on Euclidean distance coefficient also separated the fish population upstream and downstream of the dam.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spirlin
  • Morphometric and meristic
  • Diversity
  • Separation
  • Tajan River

مراجع

  1. خارا، ح.؛ کیوان، ا.؛ وثوقی، غ.ح.؛ پورکاظمی، م.؛ رضوانی، س.؛ نظامی، ش.ع.؛ رامین، م.؛ سرپناه، ع.ن. و قناعت پرست، ا ،.1815. بررسی مقایسه ای ریخت سنجی ماهی سیم دریای خزر- تالاب انزلی. مجله پژوهش و سازندگی در امور دام و آبزیان. شماره 17، صفحات 511 تا 591.
  2. مصطفوی، ح ،.1815. تنوع زیستی ماهیان رودخانه تالار استان مازندران. مجله بوم شناسی. سال 70، شماره 52، صفحات 501 تا 571.
  3. Akbarzadeh, A.; Farahmand, H.; Shabani A.A.; Karami, M.; Kaboli, M.; Abbasi, K. and Rafiee, G.R., 2009. Morphological variation of the pikeperch Sander lucioperca (L.) in the southern Caspian Sea, using a truss system. J Appl Ichthyol. Vol. 25, pp: 576–582. 
  4. AnvariFar,H.;Khyabani,A.R.; Farahmand, H.; Vatandoust, S.; AnvariFar, H. and Jahageerdar, S., 2011.  Detection of Morphometric Differentiation between Isolated up- and downstream Populations of Siah Mahi (Capoeta capoeta gracilis) (Pisces: Cyprinidae) in the Tajan River (Iran). Hydrobiologia. Vol. 673, pp:41-52.
  5. Breitenstein, M.E. and Kirchhofer A., 2000. Growth, age structure and species association of the cyprinid Alburnoides bipunctatus in the River Aare, Switzerland. Folia Zool. Vol. 49, pp: 59–68.
  6. Cattell, R. B., 1966. The scree test for the number of factors, Multivariate. Behavioral Research. Vol. 1, pp: 245-276.
  7. Cetkovic, J.K. and Stamenkovic, S., 1996. Morphological differentiation of the pikeperch Stizostedion lucioperca (L.) populations from the Yugoslav part of the Danube. Finnish Zoological and Botanical publishing Board. pp: 711-723.
  8. Coad, B.W., 1980. Environmental change and its impact on the freshwater fishes of Iran. Biological conservation. Vol. 10, pp: 51-80.
  9. Coad, B.W., 2008. Freshwater Fishes of Iran. Available at http://www.briancoad.com.
  10. Craig, J.F., 2001. Large Dams and Freshwater Fish Biodiversity. World Commission on Dams. 59 p.
  11. Dakin, E.E.; Porter, B.A.; Freeman, B.J. and Long, J.M., 2007. Genetic integrity of an isolated population of shoal bass (Micropterus cataractae) in the upper Chattahoochee River basin. Natural Resource Report NPS/ NRWRD/NRTR. 366 p.
  12. Elliot, N.G.; Haskard, K. and Koslow, J.A., 1995. Morphometric analysis of orange roughy (Hoplostethus atianticus) off the continental slope of southern Australia. Journal of Fish Biology. Vol. 46, pp: 202-220.
  13. Erguden, D. and C. Turan., 5002. Examination of genetic and morphological structure of Sea-Bass (Dicentrarchus labrax L., 1785) populations in Turkish Coastal waters. Turkish Journal of Vertebrate Animal Sciences. Vol. 29, pp: 727-733.
  14. Hurlbut, T. andClay,D.,1998. Morphometric and meristic differences between shallow- and deep-water populations of white hake (Urophycis tenuis) in the southern Gulf of St. Lawrence. Can. J. Fish. Aquat. Sci. Vol. 55, pp: 2274–2282.
  15. Ihssen, P.E.; Book, H.E.; Casselman, J.M.; Mc Glade, J.M.; Payne, N.R. and Utter, F.M., 1981. Stock identification: Materials and methods. Canadian Journal Fish AquaticScience. Vol. 38, pp: 1838-1855.
  16. Karakousis, Y.; Triantaphyllidis, C. and Economidis, P.S., 1991. Morphological variabilityamong seven populations of brown trout, Salmon trutta L., in Greece. J. of fish Bio. Vol. 38, pp: 807-817.
  17. Lelek, A., 1987. The freshwater fishes of Europe. Vol. 9. Aula Wiesbaden.
  18. Lindsey, C.C., 1988. Factors controlling meristic variation. In: Hoar, W.S., Randall, D.J. (Eds.), Fish Physiology. Vol. 11-B. Academic Press, San Diego, CA. pp: 197–274.
  19. Mamuris, Z.; Apostolidis, A.P.; Anagiotaki, P.P.; Theodorou, A.J. and Triantaphyllidis, C., 1998. Morphological variation between red mullet populations in Greece. Journal of Fish Biology. Vol. 52, pp: 107-117.
  20. MCAllister, D.E.; Craig, J.F.; Davidson, N.; Delany, S. and Seddon, M., 2001. Biodiversity Impacts of Large Dams. Background Paper Nr. 1, Prepared for IUCN/ UNEP/WCD. 47 p.
  21. Penaz, M., 1995. Alburnoides bipunctatus. In: Baruš, V. and Oliva, O. (eds), Fauna ČR a SR/Mihulovci a ryby. Vol. 2, pp: 151-154.
  22. Pinheiro, A.; Teixeira, C.M.; Rego, A.L.; Marques, J.F. and Cabral, H.N., 2005. Genetic and morphological variation of Solea lascaris (Risso, 1810) along the Portugese coast. Fisheries Research. Vol. 73, pp: 67-78.
  23. Poulet, N.; Berrebi, P.; Crivelli, A.J.; Lek, S. and Argillier, C., 2004. Genetic and morphometric variation in the pikeperch (Sander lucioperca) of a fragmented delta. Arch. Hydrobiol. Vol. 159, pp: 531-554.
  24. Samaee, M.; Patzner, R.A. and Mansour, N., 2009. Morphological differentiation within the population of Siah Mahi, Capoeta capoeta gracilis, (Cyprinidae, Teleostei) in a river of the south Caspian Sea basin: a pilot study Journal Applied Ichthyology. Vol. 25, pp: 56-69.
  25. Samaee, S.M.R.; Mojazi-Amiri B. and Hosseini-Mazinani, S.M., 2006. Comparison of Capoeta capoeta gracilis (Cyprinidae, Teleostei) populations in the south Caspian Sea River basin, using morphometric ratios and genetic markers. Folia Zool. Vol. 55, pp: 323–335.
  26. Siryova, S., 2004. External morphology of spirlin alburnoides bipunctatus. Acta Zoologica Universitatis Comenianae. Vol. 46, pp: 65-74.
  27. Smith, G.R., 1966. Distribution and evolution of the North American catostomid fishes of the subgenus Pantosteus, genus Castostomus. Miscellaneous ublications, Museum of Zoology, University of Michigan. 129 p.
  28. Swain, D.P. and Foote, C.J., 1999. Stocks and chameleons: The use of phenotypic variation in stock identification. Fisheries Research. Vol. 43, pp: 113-128.
  29. Tudela, S., 1999. Morphological variability in a Mediterranean, genetically homogeneous population of the European anchovy, Engraulis encrasicolus. Fisheries Research. Vol. 42, pp: 229-243.
  30. Turan, C., 1999. A note on the examination of morphometric differentiation among fish populations: The truss system. Tr. J. Of Zoology. Vol. 23, pp: 259-263.
  31. Turan, C., 2000. Otolith shape and meristic analysis of Herring (Clupea harengus) in the northeast Atlantic. Arch. Fish. Mar. Res. Vol. 48, pp: 283–295.
  32. Turan, C. and ErgÜden, D., 2004. Genetic and morphometric structure of Liza abu (Heckel, 1834) population from the Rivers Orontes, Euphrates and Tigris. Turk J. Vet. Anim. Sci. Vol. 28, pp: 729–734.
  33. Turan, C., Oral ztu¨rk, B.O. and Du¨ zgu¨ nes, E., 2006. Morphometric and meristic variation between stocks of Bluefish (Pomatomus saltatrix) in the Black, Marmara, Aegean and northeastern Mediterranean Seas. Fisheries Research. Vol. 79, pp: 139–147.
  34. Tzeng, T.D., 2004. Morphological variation between populations of spotted mackerel Scomber australasicus off Taiwan. Fisheries Research. Vol. 68, pp: 45-55.
  35. Yamamoto, S.; Morita, K., Koizumi, I. and Maekawa, K., 2004. Genetic differentiation of white-spotted charr (Salvelinus leucomaenis) populations after habitat fragmentation: spatial–temporal changes in gene frequencies. Conservation Genetics. Vol. 5, pp: 529–538.
  36. Yamamoto, S.H.; Maekawa, K.; Tamate, T.; Koizumi, I.; Hasegawa, K. and Kubota. H., 2006. Genetic evaluation of translocation in artificially isolated populations of whitespotted charr (Salvelinus leucomaenis). Fisheries Research. Vol. 78, pp: 352–358. 
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1394
صفحه 29-39

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار