بررسی تأثیر رنگ، ارتفاع و نوع تله فرمونی بر شکار شب پره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae) در استان فارس

نوع مقاله : سایر

نویسندگان

1 گروه اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

2 گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

3 گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

مینوز گوجه ­فرنگی Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae) از آفات مهم گوجه ­فرنگی بوده و خسارت زیادی به این محصول وارد می­ آورد. در تحقیق حاضر، برخی عوامل مؤثر بر میزان شکار مینوز گوجه­ فرنگی با استفاده از تله فرومونی بررسی شد. آزمایش به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار طی  سال های 1396 و 1397 انجام شد. فاکتورها شامل نوع تله (دلتا و بالی ­شکل)، رنگ تله (آبی و سفید) و ارتفاع تله (80،50،20 سانتی ­متر) بود. با توجه به نتایج به ­دست آمده میانگین شکار مینوزها در تله ­ها با رنگ ­ها و ارتفاع مختلف با احتمال خطای 1% و در انواع تله ‌های مورد استفاده در سطح 5% اختلاف معنی ­دار نشان داد. تله سفید با میانگین شکار 1355/9 حشره نسبت به تله آبی کارایی مؤثرتری داشت. تله ­های با ارتفاع 80 سانتی متر با میانگین شکار 1716/4 ارتفاع، شب­پره ­های بیش ­تری را شکار کردند و تله ­های دلتا نیز کارایی بهتری نسبت به بالی شکل داشتند. اثر متقابل سال، رنگ تله و ارتفاع تله؛ ارتفاع­ تله، نوع ­تله؛ و رنگ ­تله، ارتفاع ­تله، نوع ­تله با احتمال­ خطای 1% و اثر متقابل ارتفاع تله، رنگ تله با احتمال خطای 5% بر روی شکار مینوز معنی دار شد. تله دلتا سفید در ارتفاع 50 و80 سانتی ­متر به ­ترتیب با میانگین شکار 2863/3 و 1137/8 و تله بالی سفید در ارتفاع 20 سانتی متر با میانگین شکار 962/8 بیش ­ترین میزان شکار را داشتند. کم ­ترین میانگین شکار نیز مربوط به تله بالی شکل آبی در ارتفاع 20 سانتی­ متر مینوز بود. با توجه به نتایج این بررسی، تله­ فرومونی سفید ­دلتایی با ارتفاع نصب 80 سانتی ­متر بیش­ ترین کارایی را در کنترل مینوز گوجه ­فرنگی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Color, Height and Type of Pheromone Trap on Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in Fars Province

نویسندگان [English]

  • Maryam Moarefi 1
  • Ali Hamrahi 2
  • Kobra Fotouhi 3
1 Department of Plant Breeding, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
2 Department of Plant Protection, College of Agriculture and Natural Resources, University of Zanjan, Zanjan, Iran
3 Department of Plant Protection, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

Tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) is one of the most important pests of tomato that reduces yield and crop quality. In this research, the influence of some factors on pheromone trap captures were investigated. The experiment was conducted in factorial based on completely randomized design with three replications during 2017 and 2018. In this study the effects of three factors, trap types (delta and wing-shaped), trap colors (blue and white) and the trap heights (20, 50 and 80cm), were evaluated on the catch of adults. The results indicated that interaction effects of trap color and height was significant at 5%error probability level and trap type were significant at 1%error probability level. White traps with a mean
of 1355.9 were more efficient than blue traps. The highest capture rate was observed in the traps at 80cm height with mean of 1716.4 captures. Delta traps were more effective than the wing-shaped ones. The three-way interaction between year, color and trap height; color, trap height and trap type were significant at 1% error probability level, while the interaction between trap height and color were significantly more effective than others. Delta traps at 80 and 50 cm height with mean capture of 2863.3 and 1137.8, respectively and wing-shaped traps at 20cm height with mean of 962.8 were showed the most capturing levels. The lowest captured adults were observed in blue traps at 20cm height. The results clearly indicated that white delta-shaped traps in the height of 80cm is the most effective trap for control of tomato leaf miner moths.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pheromone trap
  • wing-shaped trap
  • delta trap
  • tomato
  • Tuta absoluta

مراجع

  1. آمارنامه کشاورزی وزارت جهادکشاورزی.95-1394. محصولات زراعی، جلد اول، معاونت برنامه ­ریزی و اقتصادی مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات. 125 صفحه.
  2. رزمجو، م. و افتخاری، پ.، 1396. ارزیابی تأثیر رنگ و ارتفاع تله فرمونی دلتا در میزان شکار مینوز گوجه ­فرنگی به­ منظور پایش آفت Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae. هفتمین همایش ملی ایده ­های نو در کشاورزی با رویکرد تولید محصولات سالم. اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، 5 اسفند، صفحات 1 تا 5.
  3. سالاری، ع.؛ فلاح­ زاده، م. و تبریزیان، م.،1390. برخی عوامل مؤثر در کارایی تله­ های فرمونی پروانه کرم آلو Grapholita funebrana (Lepidoptera: Tortricidae) در استان فارس. فصلنامه گیاه پزشکی. دوره 2، شماره 3، صفحات 99 تا 109.
  4. طالبی، ع.ا.؛ جریانی، ر. و اللهیاری، ح.، 1393. ویژگی­ هایی از زیست­ شناسی کفشدوزک ippodamia variegata  Coccinellidae روی سه گونه شته غلات. پژوهش ­های جانوری (مجله زیست­ شناسی ایران). دوره 27، شماره 2، صفحات 260 تا 269.
  5. عسگری، ح.؛ آل­ منصور، ح.؛ زرگران، م.ر. و قاضی، م.، 1391. بررسی اثر رنگ تله فرمونی و محل نصب آن در میزان شکار جوانه­ خوار بلوط Tortrix viridana در سه استان کشور. تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل ­ها و مراتع ایران. دوره 10، شماره 1، صفحات 1 تا 9.
  6. عسگری، ح.؛ زرگران، م.ر.؛ آل ­منصور، ح.؛ قاضی، م.؛ بریمانی، م.ح.؛ تبریزیان، م. و عجم ­حسنی، م.، 1388. بررسی اثر شکل تله و پخش کننده فرمون جنسی در شکار پروانه­ های نر جوانه­ خوار بلوط Tortrix viridana Lep.: Tortricidae. آفات و بیماری ­های گیاهی، ویژه نامه آفت کش ­ها. دوره 77، شماره 33 تا 50.
  7. غباری، ح.؛ گلدان ساز، س.ح. و عسگری، ح.، 1388. برخی عوامل مؤثر در شکار تله ­های فرمونی پروانه جوانه­ خوار بلوط Tortrix viridana  Lep.: Tortricidae در استان کردستان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. دوره 47، شماره 13، صفحات 255 تا 262.
  8. کرمانی، پ.؛ فرزامند، ح.؛ کریم ­زاده، ج. و آوندفقیه، آ.، 1393. مطالعات نوسانات جمعیت کرم به Euzophera bigella Zeller و کرم سیب Cydia pomonella L. در باغ­ های به اصفهان. تحقیقات حشره شناسی. دوره 5، شماره 2، صفحات 161 تا 171.
  9. ناصریان، ن.؛ فرازمند، ح.؛ آوندفقیه، آ. و وفایی ­شوشتری، ر.، 1395. مطالعه عوامل مؤثر در شکار تله­ های فرمونی کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae. حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی). دوره 30، شماره 3، صفحات 481 تا 487.
  10. Abbes, K. and Chermiti, B., 2011. Comparison of two marks of sex pheromone dispensers commercialized in Tunisia for their efficiency to monitor and to control by mass trapping Tuta absoluta under greenhouses. Tunisian Journal of Plant Protection. Vol. 6, No. 2, pp: 133-148.
  11. Ahmed, T.R. and Khadhum, A.A., 1986. Influence of pheromone trap design and placement on capture of peach twig borer, Anarsia lineatella. International Journal of Tropical Insect Science. Vol. 7, No. 5, pp: 637-640.
  12. Alan, L.K. and Douglas, M.L., 2005. Factors affecting the differential capture of male and female codling moth in traps baited with Ethyl (E, Z)-2, 4-decadionate. Environmental Entomology. Vol. 34, No. 5, pp: 1161-1169.
  13. Arsura, E.; Capizzi, A.; Piccardi, P. and Spinelli, P., 1980. Some factors influencing the performance of pheromone trap for Codling moth, Oriental fruit moth and the two European grape vine moth species in Italy. Bollettino di Zoologia Agraria e di Bachicoltura. Vol. 11, pp: 15-28.
  14. Athanassiou, C.G.; Kavallieratos, N.G. and Mazomenos, B.E., 2004. Effect of trap type, trap color, trapping location, and pheromone dispenser on captures of male Palpita unionalis (Lepidoptera: Pyralidae). Journal of Economic Entomology. Vol. 97, No. 2, pp: 321-329.
  15. Baniameri.V. and Cheraghian, A., 2012. The first report and control strategies of Tuta absoluta in Iran. EPPO bulletin. Vol. 42, pp: 322- 324.
  16. Berxolli, A. and Shahini, Sh., 2017. Population dynamic of tomato leaf miner, Tuta absoluta. Albanian Journal of Agricultural Sciences (Spetial edition). pp: 85-89.
  17. Braham, M., 2014. Sex Pheromone Traps for Monitoring the Tomato Leafminer, Tuta absoluta: Effect of Colored Traps and Field Weathering of Lure on Male Captures. Research Journal of Agriculture and Environmental Management. Vol. 3, No. 6. pp: 290-298.
  18. Branco, M.C.; França, F.H.; Medeiros, M.A. and Leall, J.G.T., 2001. Use of insecticides for controlling the South Americana tomato pinworm and the diamondback moth: a case study. Horticulture Brasileria. Vol. 19, No. 1, pp: 60-66.
  19. Cork, A.; Alam, S.N.; Rouf, F.M. and Taleker, N.S., 2003. Female sex pheromone of brinjal fruit and shoot borer, Leucinodes orbonalis (Lepidoptera: Pyralidae): trap optimization and application in IPM trials. Bulletin of Entomological Research. Vol. 93, No. 2, pp: 107-113.
  20. Desneux, N.; Decourtye, A. and Delpuech, J.M., 2007. The sublethal effects of pesticides on beneficial arthropods. Annual Review of Entomology. Vol. 52, pp: 81-106.
  21. Desneux, N.; Luna, M.G.; Guillemaud, T. and Urbaneja, A., 2011. The invasive South American tomato pinworm, Tuta absoluta, continues to spread in Afro-Eurasia and beyond: the new threat to tomato world production. Journal of Pest Science, Vol. 84, No. 4, pp: 403-408.
  22. Desneux, N.; Wajnberg, E.; Wyckhuys, K.A.G.; Burgio, G.; Arpaia, S.; NarváezVasquez, C.A.; González Cabrera, J.; Catalán Ruescas, D.; Tabone, E.; Frandon, J.; Pizzol, J.; Poncet, C.; Cabello, T. and Urbaneja, A., 2010. Biological invasion of European tomato crops by Tuta absoluta: ecology, history of invasion and prospects for biological control. J of Pest Scienc. Vol. 83, pp: 197-215.
  23. Edi, A.M.; Bahena, F., Miranda, M.A. and Valle-Mora, J., 2004. Factors affecting the trapping of males of Spodoptera frugipedra with pheromones in Mexico. Florida Entomologist. Vol. 87, No. 3, pp: 288-293.
  24. Hassan, N. and Al-Zaidi, S., 2010. Tuta absoluta pheromone mediated management strategy. International Pest Control. Vol. 52, No. 3, pp: 158-160.
  25. Knight, A.L. and Miliczky, E., 2003. Influence of Trap Color on the Capture of Codling Moth, Honeybees, and Non target Flies. Journal of the Entomological Society of British Columbia, Vol. 100, pp: 65-70.
  26. Mahmoud, Y.A.; Ebadah, I.M.A; Abd-Elrazik, A.S; Abd Elwahab, T.E. and Deif, S.H., 2014. Efficiency of Different Colored Traps Baited with Pheromone in Capturing Tomato Adult Moth, Tuta absoluta during Summer Plantation. World Applied Sciences Journal. Vol. 30, No. 4, pp: 406-412.
  27. Megido, R.C.; Haubruge, E. and Verheggen, F., 2013. Pheromone-based management strategies to control the tomato leafminer, Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae), A review Biotechnology, Agronomy and Society and Environment. Vol. 17, No. 3, pp: 475-482.
  28. OEPP/EPPO. 2008. First report of Tuta absoluta in Spain. EPPO Reporting Service No. 1.
  29. Prasad, Y. and Prabhakar, M., 2012. Pest monitoring and forecasting. In: Integrated pest management: principles and practice. Edited by Shankar, U. and Abrol, D.P. Oxfordshire, UK: Cabi. pp: 41-57.
  30. Riedl, H.; Hoying, S.A.; Barnett, W.W. and DeTer, J.E., 1979. Relationship of within-tree placement of the pheromone trap to codling moth catches. Environmental Entomology. Vol. 8, pp: 765-769.
  31. Roubos, C.R. and Liburd, O.E., 2008. Effect of Trap Color on Captures of Grape Root Borer (Lepidoptera: Sesiidae) Males and Non-Target Insects. Journal of Agricultural and Urban Entomology. Vol. 25, No. 2, pp: 99-109.
  32. Sabbour, M., 2014. Biocontrol of the Tomato Pinworm Tuta absoluta in Egypt. Middle East Journal of Agriculture Research. Vol. 3, No. 3, pp: 499-503.
  33. SAS Institute Inc. 2013. SAS® 9.4 Statements: Reference. Cary, NC: SAS Institute Inc. 476 p.
  34. Taha, A.M.; Homam, B.H.; Afsah, A.F.E. and EL Shrkawy, F., 2013. Effect of trap color on captures of Tuta absoluta moths. International Journal of Environmental Science and Engineering. Vol. 3, pp: 43-48.
  35. Timmons, G.M. and Potter, D.A., 1981. Influence of pheromone trap color on capture of lilac borer males. Environmental Entomology. Vol. 10, No. 5, pp:756-759.
  36. Tirindelli, R.; Dibattista, M.; Pifferi, S. and Menini, A., 2009. From pheromones to behaviour. Physiological Reviews. Vol. 89, No. 3, pp: 921-956.
  37. Uchôa-Fernandes, M.A. and Vilela, E.F., 1994. Field trapping of the tomato worm, Scrobipalpuloides absoluta using virgin females. Anais da Sociedade Entomológica do Brasil. Vol. 23, No., 2, pp: 271-276.
  38. Unlu, L., 2012. Potato: a new host plant of Tuta absoluta Povolny (Lepidoptera: Gelechiidae) in Turkey. Pakistan Journal of Zoology. Vol. 44, No. 4, pp: 1183-1184.
  39. Urbaneja, A.; González-Cabrera, J.; Arnó, J. and Gabarra, R., 2012. Prospects for the biological control of Tuta absoluta in tomatoes of the Mediterranean Basin. Pest Management Science. Vol. 68, No. 9, pp: 1215-1222.
  40. Walgenbach, J.F.; Leidy, R.B and Sheets, T.J., 1991. Persistence of insecticides on tomato foliage and implications for control of tomato fruitworm (Liopidoptera: Nocluidae). Journal of Economic Entomology. Vol.84, pp: 978-986.
  41. Wall, C., 1989. Monitoring and Spray Timings. In: Insect Pheromone in Plant Protection. Edited by Jutsum, A.R. and Gordon, R.F.S, John Wiley & New York. pp: 39-66.
  42. Witzgall, P.; Kirsch, P. and Cork, A., 2010. Sex pheromones and their impact on pest management. Journal of Chemical Ecology. Vol. 36, No. 1, pp: 80-100.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 12، شماره 3
مهر 1399
صفحه 401-408

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار