تأثیر عوامل محیطی بر پراکنش زیستگاه‌های مطلوب جمعیت‌های جبیر (Gazella bennettii) در پارک ملی کویر

نوع مقاله : تنوع زیستی

نویسندگان

گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مدل‌سازی زیستگاه، به ­عنوان ابزار پشتیبان تصمیم‌گیری در مدیریت گونه‌ها سبب می‌شود تا بتوان علاوه بر آگاهی از عوامل زیست‌محیطی تأثیرگذار بر مطلوبیت زیستگاه یک گونه و ترتیب اهمیت آن‌ها، زیستگاه‌های مطلوب برای گونه را در سطح مناطق تحت حفاظت مشخص نموده، نسبت به اتخاذ اقدامات مدیریتی مناسب اقدام نمود. در این مطالعه بررسی مطلوبیت زیستگاه و تعیین مهم‌ترین عوامل مؤثر بر حضور جبیر در پارک ملی کویر با استفاده از الگوریتم حداکثر آنتروپی مورد بررسی قرار گفت. مدل‌سازی براساس ۷۸ نقطه حضور جبیر در پارک ملی کویر و چهار گروه متغیر محیطی شامل متغیرهای فیزیوگرافی، پوشش اراضی، انسانی و اقلیمی با کارایی پیش‌بینی عالی و مقدار AUC برابر با 0/992 انجام شد. براساس نتایج مساحت زیستگاه‌های با مطلوبیت بالا و متوسط برای جمعیت‌های جبیر در پارک ملی کویر به ­ترتیب در حدود 456/65 و 679/05 کیلومترمربع برآورد شد. تأثیرگذارترین متغیر در توسعه مدل پراکنش جمعیت‌های جبیر در پارک ملی کویر، مربوط به متغیر فاصله از منابع آبی (چشمه‌ها و آبشخورها) شناسایی شد و براساس حساسیت­ سنجی انجام شده تیپ پوشش گیاهی، فاصله تا پاسگاه‌های محیط‌ بانی، تنوع ناهمواری‌ها، محدوده سالانه دما و پوشش اراضی ازجمله متغیرهای مهم دیگر در ساخت مدل پراکنش جبیر بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Environmental Factors on Distribution of suitable habitats for Chinkara (Gazella Bennettii) in Kavir National Park

نویسندگان [English]

  • Ramezan Jamshidi
  • Jalil Imani Harsini
  • Mahdi Ramezani
  • Borhan Riazi
Department of Environmental Science and Engineering, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Habitat modeling as a decision support tool in wildlife management has caused to identify the effective environmental factors and the order of their importance and also the suitable habitats for the species at the level of protected areas; therefor appropriate management actions for these areas will be possible. In this study, Chinkara habitat suitability evaluation and determination of the most important factors affecting the presence of this species were investigated using maximum entropy algorithm in Kavir National Park. Modeling was performed based on 78 points of Chinkara presence and four environmental variables including physiographic, landcover, human and climatic variables in Kavir National Park with excellent predictive efficiency and the acceptable rate of AUC (0.992). The results showed that the areas with high and average level of habitat suitability for Chinkara populations in Kavir National Park are about 456.65 and 679.55 km2, respectively. The variable of distance from water resources (springs and sprinklers) was identified as the most effective variable in Chinkara's population distribution model in Kavir National Park. Based on the sensitivity analysis Vegetation type, distance to the environmental management stations, topographic diversity, annual range of temperature and land cover were identified as other important variables in the development of Chinkara's distribution model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Habitat suitability
  • Maximum Entropy
  • Kavir National Park
  • Chinkara (Gazella bennettii)

مراجع

  1. اکبری، ح.؛ بهروزی ­راد، ب. و حسن ­زاده ­کیابی، ب.، 1387. بررسی مطلوبیت زیستگاه آهوی ایرانی در منطقه حفاظت شده کالمند بهادران یزد. مجله محیط شناسی. سال 34، شماره 46، صفحات 111 تا 118.
  2. اکبری، ح.؛ وارسته ­مرادی، ح. و رضایی، ح.، 1393. بررسی ترکیب و رجحان غذایی جبیر (Gazella bennettii shikarii) در فصل بهار در پناهگاه حیات وحش دره انجیر استان یزد. دو فصلنامه خشک بوم. جلد 4، شماره 2، صفحات 35 تا 42.
  3. حاضری، ف.؛ همامی، م. و خواجه­ الدین، س.، 1388. استفاده از جوامع گیاهی توسط آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) در پناهگاه حیات وحش موته. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال 13، شماره 48، صفحات 427 تا 435.
  4. ضیایی، ه.، 1388. راهنمای صحرایی پستانداران ایران. انتشارات کانون آشنایی با حیات وحش.
  5. Akbari, H.; Habibipour, A. and Mousavi, S.J., 2013. Investigation on habitat preference andgroup size of Chinkara (Gazella bennettii) in Dareh-Anjeer Wildlife Refuge, Yazd province. Iranian Journal of Applied Ecology. Vol. 3, pp: 81-89.
  6. Akbari, H.; Varasteh Moradi, H.; Sarhangzadeh, J. and Shams Esfandabad, B., 2014. Population status, distribution, andconservation of Chinkara (Gazella bennettii) in Iran. Zoology in the Middle East. Vol. 60, pp: 189-194.
  7. Duncan, A.J.; Ginane, C.; Elston, D.A.; Kunaver, A. and Gordon, I.J., 2006. How do herbivores trade-off the positive and negative consequences of diet selection decisions? Animal Behavior. Vol. 71, pp: 93-99.
  8. Elith, J.H. and Graham, C., 2006. Novel method improves prediction of species distribution from occurrence data. Ecography. Vol. 29, pp: 129-156.
  9. Farhadinia, M.S. and Hemami, M.R., 2010. Prey selection by the critically endangered Asiatic cheetah in central Iran. Journal of Natural History. Vol. 44, pp: 19-20.
  10. Farhadinia, M.S.; Shams Esfandabad, B.; Karami, M.; Hosseini-Zavarei, F.; Absalan, H. and Nezami, B., 2009. Goitered Gazelle Gazella subgutturosa Guldenstaedt, 1780: its habitat preference and conservation needs in Miandasht Wildlife Refuge, northeastern Iran. Zoology in the Middle East. Vol. 46, pp: 9-18.
  11. Franklin, J., 2009. Mapping species distributions; spatial inference and prediction. Cambridge University Press.
  12. Giovanelli, JGR.; De Siqueira, M.F.; Haddad, CFB. and Alexandrino, J., 2010. Modeling a spatially restricted distribution in the Neotropics: how the size of calibration area affects the performance of five presence-only methods. Ecological Modelling. Vol. 221, pp: 215-224.
  13. Guisan, A. and Zimmermann, N.E., 2000. Predictive habitat distribution models in ecology. Ecological Modelling. Vol. 135, pp: 147-186.
  14. Habibi, K., 2001a. Afghanistan. In: Mallon, D.P. and Kingswood, S.C., (eds), Antelopes. Part 4: North Africa, the Middle East, and Asia. IUCN, Gland, Switzerland. pp: 119-121.
  15. Habibi, K., 2001b. Pakistan. In: Mallon, D.P. and Kingswood, S.C., (eds), Antelopes. Part 4: North Africa, theMiddle East, and Asia. IUCN, Gland, Switzerland. pp: 122-128.
  16. Hemami, M.R., 1994. Investigation on taxonomy and distribution of Gazelles in Iran. TehranUniversity: M.Sc. Thesis.
  17. Hemami, M.R. and Groves, C.P., 2001. Iran. In: Mallon, D.P. and Kingswood, S.C., (eds), Antelopes. Part 4: North Africa, the Middle East, and Asia. Global Survey and Regional Action Plans. pp: 114-118.
  18. Henley, S.R. and Schmidt, I., 2007. Habitat selection by two desert-adapted ungulates. Journal of Arid Environment. Vol. 70, pp: 39-48.
  19. Hijmans, R.J.; Cameron, S.E.; Parra, J.L.; Jones, P.G. and Jarvis, A., 2005. Very high resolution interpolated climate surfaces for global land areas. International Journal of Climatology. Vol. 25, pp: 1965-1978.
  20. Hirzel, A.; Helfer, V. and Metral, F., 2001. Assessing habitat-suitability models with a virtual species. Ecological Modelling. Vol. 145, pp: 111-121.
  21. IUCN SSC Antelope Specialist Group. 2017. Gazella bennettii. The IUCN Red List ofThreatened Species 2017. e.T8978A50187762.http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.RL TS.T 8978A50187762.en
  22. Johnson, C.; Seip, D. and Boyce, M., 2004. A quantitative approach to conservation planning: using resource selection functions to map the distribution of mountain caribou at multiple spatial scales.  Journal of Applied Ecology. Vol. 41, pp: 238-251.
  23. Karami, M.; Hemami, M.R. and Groves, C.P., 2002. Taxonomic, distribution and ecological data on gazelles in Iran. Zoology in the Middle East. Vol. 26, pp: 29-36.
  24. Le Cuziat, J.; Lacroix, F.; Roche, P.; Vidal, E.; Medail, F.; Orhant, N. and Beranger, P.M., 2005. Landscape and human influences on the distribution of the endangered North African houbara bustard (Chlamydotis undulate undulata) in Eastern Morocco. Anim. Conserv. Vol. 8, pp: 143-152.
  25. Pearson, R.G.; Raxworthy, C.J.; Nakamura, M. and Peterson, A.T., 2007. Predicting species' distributions from small numbers of occurrence records: A test case using cryptic geckos in Madagascar. Journal of Biogeography. Vol. 34, pp: 102-117.
  26. Phillipes, S.J.; Dudík, M. and Schapire, R.E., 2004. A maximum entropy approach to species distribution modeling. In Proceedings of the 21st International Conference on Machine Learning; ACM Press: New York, NY, USA. pp. 655-662.
  27. Phillips, S.J.; Dudik, M.; Elith, J.; Graham, C.H.; Lehmann, A.; Leathwick, J. and Ferrier, S., 2009. Sample selection bias and presence-only distribution models: implications for background and pseudo-absence data. Ecological Application. Vol. 19, pp: 181-197.
  28. Phillips, S.J.; Anderson, R.P. and Schapire, R.E., 2006. Maximum entropy modeling of species geographic distributions. Ecological Modelling. Vol. 190, pp: 231-259.
  29. Rahmani, A.R., 1990. Distribution, density, group size and conservation of the Indian gazelle or chinkara Gazella bennetti (Sykes 1831) in Rajasthan, India. Biological Conservation. Vol. 51, pp: 177-189.
  30. Rahmani, A.R., 2001. India. In: Mallon, D.P. and Kingswood, S.C., (eds), Antelopes. Part 4: North Africa, the Middle East, and Asia. Global Survey and Rgeional Action Plans. IUCN, Gland, Switzerland. pp: 178-187.
  31. Rotenberry, J.T.; Preston, K.L. and Knick, S.T., 2006. GIS-based niche modeling for mapping species’ habitat. Ecology. Vol. 87, pp: 1458-1464.
  32. Stamps, J.A. and Swaisgood, R.R., 2007. Some place like home: experience, habitat selection and conservation biology. Appl. Anim. Behav. Sci. Vol. 102, pp: 392-409.
  33. Swets, J., 1988. Measuring the accuracy of diagnostic systems. Science. Vol. 240, pp: 1285-1293.
  34. Trisurat, Y.; Bhumpakphan, N.; Reed, D.H. and Kanchanasaka, B., 2012. Using species distribution modeling to setmanagement priorities for mammals in northern Thailand. Journal for Nature Conservation. Vol. 20, pp: 264-273.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 11، شماره 4
دی 1398
صفحه 15-22

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار