بررسی فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در بافت های عضله و کبد سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan)، آب های جزیره هرمز، خلیج فارس

نوع مقاله : زیست شناسی (جانوری)

نویسندگان

1 گروه بوم شناسی آبزیان شیلاتی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

2 گروه بیولوژی دریا، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف تعیین میزان غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت ­های عضله و کبد ماهی سنگسر­معمولی(Pomadasys kaakan) در آب­ های جزیره هرمز در سال 1396 انجام پذیرفت. تعداد 16 عدد ماهی سنگسر معمولی صید و به آزمایشگاه منتقل گردید. بعد از زیست­ سنجی نمونه­ ها، بافت عضله و کبد جداسازی و هضم شیمیایی انجام شد و با استفاده از دستگاه جذب اتمی مجهز به کوره گرافیتی (varian) میزان غلظت فلز سرب و کادمیوم در بافت­ ها با دو تکرار اندازه ­گیری گردید. براساس نتایج به ­دست آمده میانگین غلظت سرب در بافت عضله و کبد ماهی سنگسر­ معمولی به ­ترتیب 0/141 و 0/399 میلی­ گرم در کیلوگرم وزن خشک محاسبه شد. هم­ چنین براساس نتایج به ­دست آمده میانگین غلظت کادمیوم در بافت عضله و کبد ماهی ­سنگسر معمولی به ­ترتیب 0/055 و 0/222 میلی­ گرم در کیلوگرم وزن خشک محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت عضله ماهی­ سنگسر معمولی در منطقه مورد مطالعه پایین ­تر از حد مجاز استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، سازمان غذا و کشاورزی، مرکز ملی بهداشت و پزشکی استرالیا، وزارت کشاورزی شیلات و غذای انگلستان و سازمان غذا و داروی آمریکا بود. بنابراین استفاده از این گونه برای مصارف انسانی مشکلی را از دیدگاه سلامت و بهداشت عمومی ایجاد نخواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigate of the heavy metal (Pb, Cd) from muscle and liver in Pomadasys kaakan, in Hormuz Island, Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • Yasamin Emadi 1
  • Shadi Khatami 2
  • Mahnaz Kerdegari 2
1 Department of Fisheries Aquatic Ecology, Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran
2 Department of Marine Biology, Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran
چکیده [English]

This research was carried to determine the concentration of heavy metals (Pb and Cd) in the muscle and liver tissues of  javelin grunter (Pomadasys kaakan) in the Hormuz Island waters in 2017. Fish samples were  collected from local fishermen catches. Samples were frozen and transferred to the laboratory for further analysis. A total of sixteen specimens  were biometrics and muscle and liver tissues were separated. Then concentration of heavy metals were determined following wet digestion using Flame Atomic Absorption Spectrophotometry. The results indicated that the average lead concentration in muscle and liver tissues are 0.141 mg/kg and 0.399 mg/kg respectively. The average cadmium in muscle and liver tissues are 0.055 mg/kg and 0.222 mg/kg respectively. These values were compared with the WHO, Food and Drug Administration, Nation Health and Medical Research Council and UK (MAFF) safety standards regarding the amount of the above mentioned heavy metals in fish tissues. According to the results, the average concentrations of cadmium and lead in muscle tissue proved to be lower than international standards. Therefore this species is healthy for eating by people in terms of health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Javelin grunter
  • Lead
  • Cadmium
  • Hormuz Island
  • Persian Gulf

مراجع

  1. بختیاری، م.، 1380. راهنمای مفصل ایران، استان هرمزگان. موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. 240 صفحه.
  2. جلالی، ک.؛  ابطحی، ب. و سمیعی، ک.، 1394. ارزیابی میزان کادمیوم در بافت­ های کبد و عضله ماهی زمین­ کن دم ­نواری در رسوبات خور موسی ( شمال­ غرب خلیج فارس). مجله علوم و فنون دریایی. شماره 2، صفحات 1 تا 10.
  3. دهقانی، م. و فرزین، م.، 1394. بررسی و تعیین میزان غلظت فلزات سنگین (سرب، مس، نیکل و کادمیوم) در بافت ماهی هوور (Longtail tuna) صید شده در آب ­های ساحلی جزیره قشم. مجله آبزیان و شیلات. سال 6، شماره 23، صفحات 25 تا 34.
  4. سعیدپور، ب.؛ نبوی، س.م.ب.؛ مرتضوی، ص. و خشنود، ر.، 1386. مقایسه غلظت فلزات سرب و کادمیوم در بافت ماهیجه دو گونه کفشک ماهیان سواحل استان هرمزگان. مجله علوم و فنون دریایی. سال 2، شماره 4، صفحات 61 تا 71.
  5. صادقی، م.؛ ابدالی، س.؛ دقوقی، ب.؛ مورکی، ن. و بهره­ مند، ب.، 1390. بررسی تجمع برخی فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و نیکل) در بافت­ های کبد و عضله ماهی حلوا سیاه (Parastromateus niger) در آب­ های استان هرمزگان (بندرعباس). مجله زیست ­شناسی دریا. دوره 10، شماره 3، صفحات 23 تا 28.
  6. عسکری­ ساری، ا.؛ جواهری ­بابلی، م.؛ محجوب، ث. و ولایت زاده، م.، 1391. میزان فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و جیوه) در عضله ماهی شوریده در بنادر صیادی آبادان و بندرعباس. مجله علمی شیلات. سال21، شماره 4، صفحات 99 تا 106.
  7. غلام­ دخت ­بندری، م.؛ رضایی، پ؛ قربانی، م. و کمانگر، م.، 1395. پایش ژئوشیمیایی و زمین زیست­ محیطی عناصر اصلی و فرعی در رسوبات ساحلی جزیره هرمز (خلیج فارس) و ترسیم نقشه ­های هم پراکنش. مجله محیط زیست و مهندسی آب. دوره 2، شماره 3، صفحات 267 تا 283.
  8. مهین، م.؛ باقری، ا.؛ خاتمی، ش. و پریشانی­ حیدرپور، ل.، 1396. بررسی احتمال آلودگی به فلزات سنگین (Pb, Cd) در برخی از ماهیان وابسته به بستر و رسوبات موجود در غرب شهر بندرعباس حد فاصل اسکله شهید رجایی. گزارش طرح پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس. 39 صفحه.
  9. Askary sary, A. and Velayatzadeh, M., 2013. Bioaccumulation Lead and Zinc metals in the liver and muscle of Cyprinus carpio, Rutilus frisii kuttom and Liza auratus. Journal of Food Hygiene. Vol. 3, No. 1, pp: 89-107.
  10. Chen, Y.C. and Chen, M.H., 2001. Heavy metal concentrations in nine species of fishes caught in coastal waters off Ann-Ping, S.W. Taiwan. Journal of Food and Drug Analysis. Vol. 9, pp: 107-114.
  11. Ekpo, K.E.; Asia, I.O.; Amoya, K.O. and Jegede, D.A., 2008. Determination of lead, cadmium and mercury in surrounding water and organs of some species of fish from Ikpobariver in Benincity, Nigeria, international journal of physical science. Vol. 3, No. 11, pp: 289- 292.
  12. El-Morshedi, N.; Alzahrani, I.; Klizilbash, N.A.; Abdeen, A.; El-Shebbly, A.A. and El-Berri, A., 2014. Effect of Heavy metal pollutants on fish population in two Egyptian lakes. International journal of advanced research. Vol. 2, No. 1, pp: 408-417.
  13. Filazi, A.; Baskaya, R. and Kum, C., 2003. Metal concentration in tissues of the Black sea fish (Mugil auratus) from Sinop-Icliman, Turkey. Human and Experimental Toxicology. Vol. 22, pp: 85-87.
  14. Madany, I.M.; Wahab, A.A.A. and Al-Alawi, Z., 1996. Trace metals concentrations in marine organisms from the coastal areas of Bahrain, Arabian Gulf, Water, Air Soil Pollution. Vol. 91, pp: 233-248.
  15. MAFF. 1995. Monitoring and surveillance of nonradioactive contaminants in the aquatic environment and activities regulating the disposal of wastes at sea, 1993. Aquatic Environment Monitoring Report No. 44. Direcorate of Fisheries Research, Lowestoft.
  16. Mendil, D. and Dogan Uluozlu, O., 2007. Determination of metal levels in sedimentof five fish species from lakes in Tokat, Turkey. Food Chemistry. Vol. 101, pp: 739-745.
  17. Oguzie, F.A. and Izerbigie, A.A., 2009. Heavy metals concentration in the organs of the silver Catfish, Chrysichthysnigrodigitatus (Lacepede) caught upstream of the Ikpoba river and the reservoir in benin city. Bioscience research communications. Vol. 21, No. 4, pp: 189-197.
  18. Pourang, N.; Dennis J.H. and Ghourchian, H., 2005. Distribution of heavymetals in (PenaeusSemisulcatus) from Persian Gulf and possible role of metallothionein in their redistribution during storage. Environmental Monitoring and Assessment, 100:71-8.DOI:10.1007/s10661- 005-7061-8.
  19. Rajkowska, M. and Protasowicki, M., 2013. Distribution of metals (Fe, Mn, Zn, Cu) in fish tissues in two lakes of different trophy in Northwestern Poland. Environmental Monitoring and Assessment. Vol. 185, pp: 3493-3502.
  20. Shovon, M.N.H.; Majumdar, B.C. and Rahman Z., 2017. Heavy Metals (Lead, Cadmium and Nickel) Concentration in Different Organs ofThree Commonly Consumed Fishes in Bangladesh. Fisheries and Aquaculture Journal. Vol. 8, No. 2, pp: 1-6.
  21. Turkmen, K.C.; Charg, N.S.; Kamala, C.T.; Sumanraj, D.S. and Rao, S., 2009. Determination of metal contaminations in sea foods from Marmara, Aegean and Mediterranean Seas: Twelve fish species. Journal of Food Chemistry. Vol. 108, pp: 794-800.
  22. Uluturhan, E. and Kucuksezgin, F., 2007. Heavy metal contaminants in Red Pandora (Pagellus erythrinus) tissues from the Eastern Aegean Sea, Turkey. Water Research. Vol. 41, pp: 1185-1192.
  23. Valinassab, T.; Daryanabard, R.; Dehghani, R. and Pierceo, G.J., 2006. Abundance of demersal fish resources in the Persian Gulf and Oman Sea. Journal of Marine Biology. Vol. 86, pp: 1-8.
  24. WHO (World Health Organization). 1996. Health criteria other supporting information. In: Guidelines for Drinking Water Quality, 2nd ed. Vol. 2, pp: 31-388.
  25. Yia, Y.J. and Zhang, S.H., 2012. The relationships between fish heavy metal concentrations and fish size in the upper and middle reach of Yangtze River. Procedia Environmental Sciences. Vol. 13, pp: 1699-1707.
  26. Zhang, J.; Zhu, L.; Li, F.; Liu, C.; Qiu, Z.; Xiao, M. and Cai, Y., 2018. Comparison of toxic metal distribution characteristics and health risk between cultured and wild fish captured from Honghu City, China. International Journal of Environmental Research and Public Health. Vol. 15, No. 334, pp: 1-16.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 11، شماره 4
دی 1398
صفحه 111-116

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار