ارزیابی زیستگاه گرگ خاکستری (Canis lupus) در منطقه حفاظت شده خانگرمز استان همدان با استفاده از روش MaxEnt

نوع مقاله : بوم شناسی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست و انرژی، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، صندوق پستی: 14515-775

2 گروه محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، صندوق-پستی: 14515-775

3 گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، صندوق پستی: 38135-567

4 باشگاه پژوهشگران جوان، گروه محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، صندوق پستی: 65138-734

چکیده

با توجه به کاهش جمعیت گوشت‌ خوارنی نظیر پلنگ و یوزپلنگ در اکثر زیست‌گاه‌ ها، حضور گرگ به‌ عنوان شکارچی و گونه ‌ای در رأس هرم غذایی، در اکثر زیست‌گاه ‌های کشور نقش مهم و کلیدی دارد. با ارزیابی زیست‌گاه رابطه بین گونه و متغیرهای زیست‌گاهی و عواملی که گونه به آن ‌ها وابسته است، شناسایی می‌ شوند، سپس طرح‌ های مدیریتی با تمرکز بر آن عوامل ارائه می ‌گردد. در این مطالعه، هدف بررسی عوامل مؤثر در انتخاب زیست‌گاه به ‌وسیله گرگ خاکستری (Canis lupus)، در منطقه حفاظت شده خانگرمز در استان همدان، با استفاده از روش مکسنت می ‌باشد. روش مکسنت مبتنی بر داده‌ های حضور می ‌باشد. در این مطالعه 40 نقطه حضور ثبت شد، هم‌چنین عواملی به‌ عنوان متغیرهای زیست‌گاهی تعیین گردید که این متغیرها عبارتند از: ارتفاع، شیب، پوشش گیاهی، فاصله از روستاها و مراکز پرورش دام، فاصله از جاده، رودخانه و فاصله تا منابع آبی. هم‌بستگی بین فاکتورها و تعیین معنی ‌دار بودن فاکتورها با استفاده از نرم‌ افزار SPSS محاسبه گردید. مهم ‌ترین فاکتور، عامل نزدیکی به مناطق روستایی با میزان مشارکت 42/2 درصد و اهمیت 20/7 درصد بود. سپس فاصله از دامداری ‌ها و مرغداری‌ ها با میزان مشارکت 21/5 درصد و اهمیت 25/4 درصد، فاصله از جاده با میزان مشارکت 16/2 درصد و اهمیت 19/2 درصد، شیب با میزان مشارکت 5/2 درصد و اهمیت 4/7 درصد، دیگر فاکتورهای مؤثر بر پراکنش این گونه می ‌باشند که با توجه به نقشه مطلوبیت زیست‌گاه و جدول درصد اهمیت فاکتورها گرگ خاکستری در این منطقه، تمایل به ‌حضور در نزدیکی روستاها و مراکز پرورشی، هم‌چنین، در کنار جاده ‌ها و مناطقی با شیب متوسط دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Wolf (Canis lupus) habitat evaluation in Khangormaz protected area in Hamedan province by MaxEnt method

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Yalpaniyan 1
  • Mahmoud Karami 2
  • Bahman Shams Esfand Abad 3
  • Golnaz Makhfi 4
1 Department of Environment and Energy, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran
2 Department of Environment and Energy, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran
3 Department of Environment, Islamic Azad University of Arak, POBox: 38135-567
4 Young Researchers Club, Department of Environment and Energy, Islamic Azad University, Hamedan, POBox: 65138-734
چکیده [English]

Considering the reduction of populations of carnivores such as leopard and cheetah in most habitats of Iran, wolves are becoming key species of many habitats as predators. Habitat evaluation leads to understanding the relation between habitat variables and species presence. These results could benefit management plans. In this research, we studied effective habitat variables affecting the habitat selection of Grey wolf (Canis lupus) using MaxEnt method based on species presence data in Khangormaz Protected Area in Hamedan province. Was record in this study 40 Presence point. Habitat variables including elevation, slope, vegetation, distance to village and livestock, distance to road and distance to water were studied. Calculated correlations between factors were using SPSS software. Distance to village was the most important variable with percent contribution of 42.2%. Other important variables were distance to livestock and poultry farming, distance to road and slope. According to the habitat suitability map and the tables of important factors, our results suggest that wolves prefer habitats near villages, livestock, and area near the roads with medium slope.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wolf
  • Habitat Evaluation
  • Khangormaz Prtotected Area
  • MAXENT