تنوع و اندازه جمعیت پرندگان در زیستگاه های شهرستان نقده، شمال غرب ایران

نوع مقاله : تنوع زیستی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صندوق پستی: 43437-49189

2 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، صندوق پستی: 4111

3 اداره کل حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی، مشهد، صندوق پستی:554-91735

4 اداره کل حفاظت محیط زیست استان گیلان، رشت، صندوق پستی: 1433

چکیده

مطالعه حاضر با هدف شناسایی فونستیک پرندگان و مقایسه تنوع گونه ‌ای جامعه پرندگان بین زیستگاه‌ های مختلف شهرستان نقده انجام گرفت. برای این منظور پرندگان منطقه مورد مطالعه از تیرماه 1389 تا خرداد 1391 در چهار زیستگاه استپ‌ های نیمه ‌خشک، تالابی، کشاورزی و کوه‌ های مرتفع پایش گردید. برای بررسی اهمیت هریک از زیستگاه‌ ها برای پرندگان، شاخص ‌های تنوع گونه ‌ای زیستگاه ‌ها مورد مقایسه قرار گرفت. در مجموع 140 گونه پرنده در این مطالعه شناسایی شد، که از این تعداد 53% خشکی ‌زی، 47% آبزی و کنارآبچر بودند. در میان گونه ‌های شناسایی شده 31 گونه دارای ارزش ‌های حفاظتی ملی و بین‌ المللی شناسایی بودند، که نشان ‌دهنده اهمیت منطقه مورد مطالعه برای گونه‌ های در خطر تهدید می ‌باشد. از میان گروه‌ های مختلف پرندگان در منطقه، پرندگان جوجه آور تابستانه با 66 گونه و 47/1% پرندگان بزرگ‌ ترین گروه را تشکیل می ‌دهند. بوتیمار (Botaurusstellaris) نیز برای اولین بار در سطح استان شناسایی و ثبت شد. بیش ‌ترین ارزش عددی شاخص ‌های تنوع گونه ‌ای سیمپسون و شانون- وینر در فصل تابستان و برای زیستگاه‌ های استپ‌ های نیمه ‌خشک (0/934و 4/208) و تالابی (0/872 و 3/457) به ‌دست آمد. هم ‌چنین بیش ‌ترین ارزش عددی شاخص ‌های یکنواختی کامارگو و سیمپسون در فصل زمستان و به‌ ترتیب برای زیستگاه‌ های کشاورزی (0/875 و 0/943) و کوه ‌های مرتفع (0/667 و 0/701) به ‌دست آمد. شاخص تشابه جاکارد نیز بیش‌ ترین ارزش عددی تشابه گونه ‌ای را (0/685) بین زیستگاه ‌های استپ ‌های نیمه ‌خشک و کشاورزی نشان داد. فراوانی پرندگان در بین زیستگاه‌ های مختلف نیز بیش ‌ترین مقدار را در زیستگاه تالابی با 10300 پرنده (75/1%) در طول دوره بررسی نشان داد. مطالعه حاضر بیان می‌ کند با توجه به سیمای سرزمین و موقعیت جغرافیایی شهرستان نقده، حفظ زیستگاه‌ های سطح شهرستان نقده به ‌خصوص مناطق تالابی و استپ‌ های نیمه ‌خشک این شهرستان می‌ تواند نقش مهمی در حفاظت غنای گونه ‌ای بخشی از جامعه پرندگان ایران داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Diversity and population size of birds

نویسندگان [English]

  • Sayyad Sheykhi Ilanloo 1
  • Masoud Yousefi 2
  • Ali Khani 3
  • Abbas Ashouri 4
  • Hamid Reza Rezaei 1
  • Anooshe Kafash 2
1 Department of Environment, Faculty of Fishery and Environmental Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, P.O. Box:49138-15739, Gorgan, Iran
2 Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, P.O.Box: 4111 Karaj, Iran
3 Khorasan-e Razavi Provincial Office of the Department of the Environment, P.O. Box: 91735-554, Mashhad, Iran
4 Guilan Provincial Office of the Department of the Environment, P.O. Box: 1433, Rasht, Iran
چکیده [English]

* Corresponding Author’s email: sayyad.shaykhi@yahoo.com





We identified birds and compared the diversity of birds between different habitats in Naqadeh, North Western Iran. Diversity and number of birds were monitored in four main habitats including semi-arid steppes, wetlands, agriculture and high mountains habitats from July 2010 to June 2012. Different habitats were also compared in terms of Species Diversity indices to evaluate relative importance of each habitat for birds. Overall 140 bird species were identified in the study areas, 53% of them were terrestrial and 47% depended on aquatic habitats. Among identified birds, 31 species have national/international conservation concerns indicating the importance of the study areas for threatened species. Among birds identified, 66 species (47.1%) were breeding birds including summer visitor or resident species among them was. Bittern (Botaurus stellaris) as the first breeding record for this province. The highest values of Simpson and Shanon-Wiener were found in semi-arid steppes (0.934 and 4.208) and wetland (0.872 and 3.457) respectively, both on them occurring in summer season. By contrast, the highest values of evenness indices of Camargo and Simpson were found in winter in agriculture (0.857 and 0.943) and high mountains (0.667 and 0.701) areas. The highest similarity coefficient (Jaccard index) was 0.685 and was found to be between semi-arid steppes and agricultural habitats. Not surprisingly, aquatic habitats supported the highest number of birds reaching a maximum of 10300 (75.1%). Present study implies that habitats around Naqadeh are important for bird fauna and further investigations as well as conversation measured should be undertaken to protect habitats and birds especially in semi-arid steppes. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Species diversity
  • Birds
  • Naqadeh
  • West Azarbayjan
  • Iran

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار