گروه محیط زیست ، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صندوق پستی: 487-49175
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی توزیع، تنوع و تراکم پرندگان در نواحی حفره‌ای و تاج‌بسته جنگلی در پارک‌ملی گلستان در سال 1394 انجام شد. در راستای انجام این پژوهش پس از پیمایش میدانی و با استفاده از نقشه منطقه، تعداد 122 نقطه نمونه‌برداری به فاصله شعاعی 25 متر انتخاب شده و پرندگان و متغیرهای زیست محیطی بررسی شدند. برای تعیین تراکم پرندگان و هم‌باشی جامعه پرندگان با متغیرهای محیط زیستی، به‌ترتیب از نمونه‌برداری فاصله‌ای و آنالیز فزاینده استفاده شد. هم‌باشی شاخص‌های تنوع پرندگان با متغیرهای محیط‌زیستی با استفاده از روش آنالیز فزاینده RDA مورد مطالعه قرار گرفت. در طول دوره مطالعاتی، تعداد 216 پرنده متعلق به 14 گونه ثبت گردید. در مناطق حفره‌ای بیش‌ترین تراکم مربوط به چرخ‌ریسک بزرگ (Parus major)، چرخ‌ریسک سرآبی (Parus caeruleus) و سینه‌سرخ (Erithacus rubecula) و کم‌ترین تراکم مربوط به دارکوب سیاه (Dryocopos martius)، مگس‌گیر خال‌دار (Muscicapa striata) و الیکایی (Troglodytes troglodyte) بود. در مناطق تاج‌بسته چرخ‌ریسک بزرگ، سینه‌سرخ و چرخ‌ریسک سرآبی بیش‌ترین تراکم و کم‌ترین تراکم مربوط به توکای‌سیاه Turdusmerula ، چرخ‌ریسک پس‌سر سفید (Parus ater) و مگس‌گیر خال‌دار بود. شاخص‌های تنوع‌زیستی شامل گونه‌های بسیار فراوان N2، نمایه تنوع شانون-واینر و نمایه یکنواختی کامارگو به ترتیب با مقادیر 2، 0/5 و 0/6 بیش‌ترین مقادیر را در نواحی تاج‌بسته نشان دادند. نتایج این مطالعه اهمیت نواحی تاج‌بسته جنگلی را برای حفاظت و بهبود وضعیت پرندگان به‌ویژه در پارک‌ملی گلستان نشان می‌دهد.
)