استانداردسازی چشمه تور گوشگیر سطح ماهی هوور (1851, Thunnus tonggol Bleeker )، جهت بهره‌برداری پایدار در آب های شمال خلیج فارس و دریای عمان (استان هرمزگان)

نوع مقاله : سایر

نویسندگان

1 گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صندوق پستی: 487-49175

2 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، تهران، صندوق پستی: 6116- 14155

چکیده

به­ منظور برداشت پویا از ذخایر ماهی هوور لازم است اندازه چشمه‌ به ­نحوی تعیین گردد که فرصت حداقل یک بار تخم‌ریزی برای آنان فراهم آید. این تحقیق در آب­ های شمال خلیج فارس و دریای عمان (استان هرمزگان) انجام شد و پنج بندر صیادی تخلیه عمده صید شامل بندر جاسک، بندر سیریک، بندرعباس، بندرکنگ و بندرپارسیان (جوادالائمه) برای نمونه‌برداری انتخاب شدند. مدت زمان نمونه ­برداری دوره یک ­ساله 1394بود و در مجموع 2082 عدد ماهی هوور مورد نمونه ­برداری قرار گرفتند. در این بررسی علاوه بر چشمه تور اصلی صید این ماهی (140 میلی‌متر به ­صورت کشیده)، چشمه تورهای 114 و 132 میلی‌متری نیز مورد مطالعه قرار گرفتند. نسبت ماهیان نابالغ این گونه در تورهای با اندازه چشمه 114، 132 و 140 میلی‌متر به ­ترتیب 97، 84 و78 % بودند. روابط طول چنگالی با طول دور سر(در محل پیش برانش)، طول دور آبشش، طول دور بدن (در محل باله پشتی اول) و طول دور بدن (در محل باله پشتی دوم) به ترتیب   0/48FL+0/83=HP ، 2/35+0/51FL=GP ، 0/87+0/60FL=BP  و  0/49FL+3/89=SDP به ­دست آمدند. روابط یاد شده تفاوت معنی­ داری داشته و ابتدای باله پشتی اول به ­عنوان حداکثر دور بدن تشخیص داده شد. درصد نسبت کشیدگی در دوربدن (ابتدای باله پشتی اول) برابر با 24 و در دور سر و دور برانش 19 درصد محاسبه شد. مناسب‌ترین چشمه تور استاندارد براساس رابطه طول چنگالی با دور بدن و طول اولین بلوغ جنسی ماهی هوور، 170 میلی‌متر به ­صورت کشیده محاسبه شد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

حسینی، س.ع.؛ کیمرام، ف.؛ خانی ­پور، ع.ا.؛ ایران، م.؛ درویشی، م.؛ بهزادی، س.؛کمالی، ع.؛ سالارپوری، ع.؛ اسماعیل ­زاده، ع. و موحدنیا، م.، 1394. تعیین گزینش چشمه تورهای گوشگیر ماهی شیر با استفاده از پارامترهای ریختی در سواحل استان هرمزگان. پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ایران، بندرعباس. 106 صفحه.
درویشی، م.، 1387. پویایی شتاسی و مدیریت جمعیت ماهی شیر در آب­های استان هرمزگان. پایان‌نامه کارشناسی­ ارشد شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس. 124 صفحه.
درویشی، م.؛ بهزادی، س. و سالارپور، ع.، 1383. تخم‌ریزی، هم­ آوری و تغذیه ماهی هوور (Thunnus tonggol) درخلیج فارس و دریای عمان. مجله پژوهش وسازندگی در امور دام و آبزیان. سال 12، شماره 59، صفحات 70 تا 75.
درویشی، م.؛ بهزادی، س. و سالارپور، ع.، 1383. برخی از خصوصیات پویایی جمعیت ماهی زرده (Euthynnus affinis) در آب­ های استان هرمزگان. مجله پژوهش وسازندگی در امور دام و آبزیان. سال 12، شماره 60، صفحات 84 تا 89.
عابدی، ح.، 1373. بررسی و تعیین تور گوشگیر مناسب صید گیدر در دریای عمان. مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور،  سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ایران،مرکز تحقیقات شیلاتی آب های دور، چابهار. 53 صفحه.
عالی‌زاده، ا.؛ خورشیدی، ص. و افتخارنیا، م.ح.،  1394. گزارش آمار صید سال 1393- 1381. اداره کل شیلات هرمزگان. 85 صفحه.
فریدپاک، ف.، 1362. روش های صید صنعتی ماهی و ماهی ­یابی در جهان. دانشکده منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران. 174 صفحه.
کیمرام، ف.؛ درویشی، م. و حسینی، س.ع.،  1386. تعیین پتانسیل سطح ­زیان درشت و بهره ­برداری صید آن در خلیج فارس و دریای عمان. مؤسسه تحقیقات شیلات ایران. 145 صفحه.
Abdussamad, E.M.; Koya, K.P.; Ghosh, S.; Rohit, P.; Joshi, K.K.; Manojkumar, B.; Prakasan, D.; Kemparaju, S.; Elayathu, M.N.K.; Dhokia, H.K. and Sebastine,
M., 2012. Fishery, biology and population characteristics of longtail tuna, Thunnus tonggol (Bleeker, 1851) caught along the Indian coast. Indian Journal of Fisheries. Vol. 2, pp: 7-16.
Claereboudt. M.R.; McIlwain, J.L.; Al-Oufi, H.S. and Ambu, A., 2005. Patterns of reproduction and spawning of the kingfish (Scomberomorus commerson, Lac´ep`ede) in the coastal waters of the Sultanate of Oman. Department of Marine Science and Fisheries, College of Agricultural and Marine Sciences. Fisheries Research. Vol. 73, pp: 273-282.
Dudley, R.G.; Aghanashinikar, A.P. and Brothers,
E.B., 1992. Management of the Indo-Pacific Spanish mackerel (Scomberomorus commerson) in Oman. Fisheries Research. Vol. 15, pp: 17-43.
Ehrhardt, N.M. and Die, D.J., 1988. Selectivity of Gill Nets Used in the Commercial Spanish mackerel Fishery of Florida. Transactions of the American Fisheries Society. Vol. 117, pp: 574-580.
Grandcourt, E.; Al Abdessalaam, T. Z.; Francis, F.; Al Shamsi, A.T.; Al Ali, S.; Al Ali, K.; Hartmann, S. and Al Suwaidi, A., 2005. Assessment of the fishery for Kingfish (Kanaad/Khabat), Scomberomorus commerson, in the waters off Abu Dhabi Emirate. (Project no. 02-23-0008-05) Marine Environmental Research Centre. United Arab Emirate. 128 p.
Gulland, J.A., 1983. Fish stock assessment. A manual of basic methods. FAO/Wiley series on food and agriculture. Vol. 1.
Hameed, M.S. and Boopendranath, M.R., 2000. Modern fishing gear technology (cover and details). Daya Publishing House, ISBN. 978-8170352235. 175 p.
Hamley, J.M., 1975. Review of Gill net Selectivity. J. Fish. Res, Board Canada. Vol. 32, pp: 1943-1969.
Holst, R.; Madsen, N.; Moth-Poulsen, T.; Fonseca, P. and Campos, A., 1998. Manual for gillnet selectivity. European Commission. 43 p.
Jayabalan, N.; Al-Kharusi, L.;  Al-Habsi, S.;  Zaki, S.;  Al-Kiyumi, F. and Suliman, D., 2011.  An assessment of shared stock fishery of the kingfish Scomberomorus commerson (Lacepède, 1800) in the GCC waters. J. Mar. Biol. Ass. India. Vol. 53, pp: 46-57.
Pet, S.J.; Pet-Soede, C. and Van Densena, W.L.T., 1995. Comparison of methods for the estimation of gillnet selectivity to tilapia, cyprinids and other fish species in a Sri Lankan reservoir. Fisheries Research. Vol. 24, pp: 141-164.
Reis, E.G. and Pawson, M.G., 1992. Determination of gill-net selectivity for bass (Dicentrachus labrax) using commercial catch data. Fish. Res. Vol. 13, pp: 173-187.
Somavanish, V.S., 1980. Study on some aspect of spawning biology of a hillstream fish Garra mullay (Sykes). Proc. Indian natn.Sci.Acad. Vol. 46, pp: 105-113.
Tingley, D.; Erzini, K. and Goulding, I., 2000. Evaluation of the state of knowledge concerning discard practices in European fisheries.  Final report. MEGAPESCA. Portugal.
 82 p.
Yesaki, M., 1994. A review of the biology and fisheries of the longtail tuna (Thunnus tonggol) in the Indo-Pacific region. FAO Fisheries Technical Paper. Vol. 336,
pp: 370-387.
Zar, J.H., 1999. Biostatistical Analysis, 4th Edition. Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ.
 
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 9، شماره 3
پاییز 1396
صفحه 427-434

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار