نظارت بر سلامت رودخانه زرین گل با استفاده از شاخص زیستی SIGNAL

نوع مقاله : تنوع زیستی

نویسندگان

گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، صندوق پستی: 163

چکیده

تخریب و تنزل زیستگاه رودخانه ها موجب از دست دادن تنوع زیستی و هم چنین در ارتباط با سلامت بوم سازگان وکیفیت آب می باشد. یکی از روش های مناسب جهت تعیین سلامت و تاثیر فعالیت‌های انسانی بر کاهش کیفیت رودخانه‌ها، ارزیابی آن ها با استفاده از جمعیت درشت بی‌مهرگان کف‌زی می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی سلامت رودخانه زرین گل با استفاده از شاخص SIGNAL می باشد.نمونه‌های کف‌زی با استفاده از سوربرسمپلر با سطح پوشش 900 سانتی متر مربع در فصول زمستان و بهار از 4 ایستگاه (بالادست رودخانه، در موقعیت‌های خروجی مزارع پرورش ماهی و منطقه جنگلی) با سه تکرار گرفته شد. در مجموع تعداد 1971 نمونه از درشت بی‌مهرگان کف‌زی شناسایی شدند که شامل 19 خانواده و 8 راسته بودند. نتایج نشان داد که امتیاز شاخص SIGNAL در بین ایستگاه­ های نمونه برداری مشابه و در یک چهارم a با کیفیت مناسب قرار گرفته اند. اما امتیاز شاخص SIGNAL 2 در ایستگاه 4 در یک چهارم b با آلودگی نسبی به دست آمد. براساس نتایج به دست آمده از پراکنش بزرگ بی‌مهرگان کف‌زی و شاخص زیستی، تاثیر عوامل انسانی بر روی نهر زرین گل کاملا مشهود بوده و از ایستگاه‌های دست نخورده (1 و 3) به طرف ایستگاه‌های (2 و 4) که تحت تاثیر انواع پساب‌ مزارع پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان قرار داشتند شرایط نامطلوب تری را از نظر آلودگی دارا بودند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. احمدی، م.ر. و نفیسی، م.، 1380. شناسایی موجودات شاخص بی‌مهره آب‌های جاری. انتشارات خبیر، 240 صفحه.
  2. افشین، ی.، 1363. رودخانه­ های ایران. انتشارات وزارت نیرو. 575. صفحه
  3. شمالی، م. و عبدالملکی، ش.، 1375. بررسی­ های زیستی و غیرزیستی رودخانه کرگان رود، مرکز تحقیقات. شیلات گیلان، بندر انزلی. 60 صفحه.
  4. جمالزاده، ف. و افراز، ع.، 1386 . گزارش بررسی زیستی و غیر زیستی رودخانه شفارود. مرکز تحقیقات شیلات گیلان، بندر انزلی. 65 صفحه.
  5. قانع­ ساسان­ سرایی،ا.،1383. شناسایی ساختار جمعیت ماکروبنتوزهای رودخانه چافرود در استان گیلان با توجه به برخی عوامل کیفی آب (در محدوده روستای اورمان ملال). پایان­ نامه کارشناسی­ ارشد. دانشگاه تربیت مدرس. 98 صفحه.
  6. محبوبی ­صوفیانی،ن.ونادری،غ.،1379. کلید شناسایی بی­ مهرگان نهرها و رودخانه‌ها. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان. 131 صفحه.
  7. وزارت نیرو. 1370. مطالعات مرحله اول طرح تغذیه مصنوعی محدود رودخانه گرمابدشت زرین گل (جلد 2) مطالعات هیدرولوژی. 68 صفحه.
  8. Blanchet, H.; Lavesque, N.; Ruellet, T.; Dauvin, J.C.; Sauriau, P.G.; Desroy, N. and De Montaudouin, X., 2008. Use of biotic indices in semi-enclosed coastal ecosystems and transitional waters habitats implications for the implementation of the European Water Framework Directive. Ecological Indicators. Vol. 8, No. 4, pp: 360-372.
  9. Bode, R.W.; Novakk, M.A.; Abele, L.E.; Heitzman, D.L. and Smith, A.J., 2002. Quality assurance work plan for Biological stream monitoring in New York State. Stream Biomonitoring unit, New York State, Department of Environmental conservation. Albany. 122 p.
  10. Camargo, J.A.; Gonzalo, C. and Alonso, A., 2011. Assessing trout farm pollution by biological metrics and indices based on aquatic macrophytes and benthic macro invertebrates: a case study. Ecology Indicators. Vol. 11, pp: 911-917.
  11. Cooper, C.M., 1987. Benthos in Bear Creek, Mississippi: Effects of habitat variation and agricultural sediments. Journal of Freshwater Ecology. Vol. 4, pp: 101-113.
  12. Hynes, H.B.N., 1970. The ecology of running water. University of Toronto Press, Canada. 555 p.
  13. Schultz, R. and Dibble, E., 2012. Effects of invasive macrophytes on freshwater fish and macroinvertebrate communities: the role of invasive plant traits. Hydrobiologia. Vol. 684, No. 1, pp: 1-14.
  14. Sioli, H., 1975. Tropical rivers as expressions of their terrestrial environments. In: Golley, F.B., Medina, E. (Eds.). Tropical Ecological Systems. Springer Berlin Heidelberg. pp: 275-288.
  15. Yokoyama, H.; Nishimura, A. and Inoue, M., 2007. Macro benthos as biological indicators to assess the influence of aquaculture on Japanese coastal environment. In: Ecological and Genetic Implication of Aquaculture Activities. Springer Publications, New York City, New York, USA. pp: 407-423.

 

فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 10، شماره 2
تابستان 1397
صفحه 277-282

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار