بررسی تاثیر کارگاه های پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) بر برخی پارامترهای کیفی آب رودخانه خالکائی، ماسال، استان گیلان

نوع مقاله : بوم شناسی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، واحدلاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

2 گروه شیلات، واحدلاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

چکیده

 رودخانه خالکائی از رودهای شمال کشور بوده که از شهر ماسال عبور نموده و وارد تالاب انزلی می­گردد. دراین تحقیق به منظور بررسی اثرات کارگاه­های پرورش ماهی قزل ­آلای رنگین­کمان بر کیفیت آب رودخانه خالکائی و روند خودپالایی آن،هشت ایستگاه نمونه­برداری قبل و بعد از چهار کارگاه تکثیر و پرورش ماهی در مسیر رودخانه انتخاب شدند. اندازه گیری خصوصیات فیزیکوشیمیایی و مواد مغذی آب شامل دما، pH،هدایت الکتریکی (EC)، کل مواد جامد محلول (TDS)، اکسیژن محلول (DO)، اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی (BOD5)، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD)، فسفات (PO4)، نیترات (NO3) و نیتریت (NO2) هر ماه یک بار در یک دوره پنج ­ماهه در سال 1395 صورت گرفت. نتایج میانگین برای ایستگاه­های ورودی به مزارع، DO 0/62±10/09 میلی­گرم در لیتر، BOD5 2/16±6/62 میلی­گرم در لیتر، PO4 0/005±0/048 میلی گرم درلیتر و NO2 0/004±0/035 میلی­گرم در لیتر به­دست آمد. هم­چنین برای ایستگاه­های خروجی، DO 0/73±9/20 میلی­گرم در لیتر، BOD5 3/97±12/81 میلی­گرم در لیتر، PO4 0/007± 0/075 میلی­گرم در لیتر و NO2 0/009±0/088 میلی­گرم در لیتر محاسبه شد. در این مطالعه مقادیر پارامترهای فوق در ایستگاه­های مختلف دارای نوساناتی بوده و برخی از آن­ها شامل BOD5، COD، فسفات، نیترات و نیتریت در ایستگاه­های خروجی مزارع پرورش ماهی نسبت به ورودی اختلاف معنی­داری داشتند (0/05>p). مقادیر پارامترهای BOD5، COD، TDS، EC، فسفات و نیتریت بین ماه­های مختلف دارای تفاوت معنی­داری بودند (0/05>p) که نتیجه تاثیر مزارع پرورش ماهی و خودپالایی رودخانه می­باشد. این فاکتورها در ماه­های مختلف نیز در تغییر بوده که علت اصلی آن تغییر شرایط محیطی و شدت فعالیت کارگاه­ها بود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اسماعیلی­ساری،ع.، 1383. هیدروشیمی، بنیان آبزی­پروری، انتشارات اصلانی. 249 صفحه.
  2. اسماعیلی­ساری،ع.،1396. مبانی مدیریت کیفی آب در آبزی پروری. موسسه تحقیقات شیلات ایران. 260 صفحه.
  3. اکبرزاده، ا.؛ خارا، ح.؛ نظامی، ش.؛ ستاری، م.؛ موسوی، ع.؛ جوادی، ا.؛ آذرخش، م.؛ شامخی، ا. و طالشیان، ح.، 1390. مقایسه ویژگی­های ریخت­شناسی و برخی خصوصیات زیست­شناسی قزل­آلای خال قرمز رودخانه­های چسلی و خرما در استان گیلان. مجله علوم و فنون دریایی. دوره10، شماره 4، صفحات 34 تا 46.
  4. حسینعلی­ثانی، ط.، 1376. اثر پساب کارگاه پرورش ماهی بر کیفیت آب رودخانه دو هزار. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه تهران. 115 صفحه.
  5. باقری، م.؛ فرزان، م.؛ طالبی، م.ع.؛ کرمی، م. و منصوری، پ.، 1396. مقایسه پارامترهای کیفی آب رودخانه­های صمصامی و دیناران با استانداردهای کیفی آب برای پرورش ماهی. مجله علمی شیلات ایران. سال 26، شماره 4، صفحات 25 تا 36.
  6. حسینی، س.ح.؛ سجادی، م.م.؛ کامرانی، ا.؛ سوری­نژاد، ا. و رنجبر، ح.، 1392. تاثیر پساب مزارع پرورش ماهی قزل­آلای رنگین کمان بر پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب رودخانه ریجاب (استان کرمانشاه). مجله بوم شناسی آبزیان. دوره 2، شماره 4، صفحات 29 تا 39.
  7. سبحان­اردکانی، س.؛ محرابی، ز. و احتشامی، م.، 1393. ارزیابی تاثیر پساب کارگاه­های تکثیر و پرورش ماهی بر کیفیت فیزیکوشیمیایی آب رودخانه کبکیان در سال 90. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. دوره 24، شماره 113، صفحات 140 تا 149.
  8. سرخوش، س.؛ پاتیمار، ر. و جعفریان، ح.، 1396. اثر کارگاه پرورش ماهی سردآبی کاج بر ویژگی­های فیزیکوشیمیایی آب رودخانه هراز. نشریه فن­آوری­های نوین در توسعه آبزی­پروری. سال 11، شماره 1، صفحات 51 تا 60.
  9. عباسپور، م.، 1377. مهندسی محیط زیست. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی. 530 صفحه.
  10. کائیدی، ط.؛ جعفریان، ح.؛ پاتیمار، ر.؛ هرسیج، م. و فرهنگی، م.، 1396. مطالعه تغییرات معیارهای کیفی آب کارگاه پرورش ماهی رنگین­کمان Oncorhynchus mykiss (Walbaum, 1792). نشریه پژوهش­های ماهی­شناسی کاربردی. دوره 5، شماره 4، صفحات 129 تا 138.
  11. فدوی­حسینی، ه.؛ قمی، م.ر.؛ جمالزاده، ح.ر.؛ فغانی­لنگرودی، ح.؛ جدیده­خانی، د. و حسن­دوست، م.، 1389. مقایسه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب قبل و بعد از مزارع پرورش ماهی قزل­آلا در رودخانه دو هزار تنکابن. مجله علمی شیلات ایران. سال 4، شماره 2،  صفحات 77 تا 83.
  12. قانع­ساسان­سرایی، ا.، 1383. شناسایی ساختار جمعیت ماکروبنتوزهای رودخانه چافرود در استان گیلان با توجه به برخی عوامل کیفی آب (در محدوده روستای اورمان ملال). پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. 98 صفحه.
  13. کاظم ­زاده­خواجویی، ا.؛ اسماعیل­ساری، ع. و قاسم­پوری، م.، 1381. بررسی آلودگی ناشی از کارگاه­های پرورش ماهی قزل­آلا در رودخانه هراز. مجله علوم و فنون دریایی ایران. دوره 1، شماره 3، صفحات 27 تا 34. 
  14. میرزایی، م.؛ ریاحی­بختیاری، ع.؛ سلمان­ماهینی، ع. و غلامعلی­فرد، م.، 1392. آنالیز کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب رودخانه­های استان مازندران با استفاده از روش­های چندمتغیره آماری. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. دوره 23، شماره 108، صفحات 41 تا 52. 
  15. نادری­جلودار، م.؛ اسماعیلی­ساری، ع.؛ احمدی، م.؛ سیف آبادی، ج. و عبدلی، ا.، 1385. بررسی آلودگی ناشی از کارگاه­های پرورش ماهی قزل­آلای رنگین­کمان بر روی پارامترهای کیفی آب رودخانه هراز. علوم محیطی. سال 4، شماره 2، صفحات 21 تا 36. 
  16. APHA. 2005. Standard Methods for Examining of Water and Waste Water. 17th edition, Method 507, Washington
    D.C. 531 p.
  17. Adams, S.M., 2002. Biological indicators of aquatic ecosystem stress. American Fisheries Society. 656 p.
  18. Bergheim, A. and Brinker, A., 2003. Effluent treatment for flow through systems and European Environmental Regulations.Aquacultural Engineering. Vol. 27, pp: 61-77.
  19. Boaventura, R.; Pedro, A.M.; Coimbra, J. and Lencastre, E., 1997. Trout farm effluents Characterization and impact on the receiving: streams; Environmental Pollution. Vol. 95, No. 3, pp: 379-387.
  20. Carney, E., 2009. Relative influence of lake age and watershed land use on tropic state and water quality of artificial lakes in Kansas, Lake Reserve Manage. pp: 199-207.
  21. EPA. 1996. Quality criteria for waters, Office of Water Regulations and Standards Washington DC 20460. 395 p.
  22. Hughes, B.D., 1978. The influence of factors other than pollution on the value of Shannon’s diversity index for benthic macroinvertebrates in streams. Water Research.Vol. 12, pp: 359-364.
  23. Kelly, T.R.; Herida, J. and Mothes, J., 1998. Sampling of the Mackinaw River in central Illinois for physicochemical and bacterial indicators of pollution. Transaction of Illinois State Academy of Science. Vol. 91, pp: 145-154.
  24. Khalik, W.M.A.; Abdullah, M.P.; Amerudin, N.A. and Padli, N., 2013. Physicochemical analysis on water quality status of Bertam river in Cameron Highlands. Journal of Materials and Environmental Science. Vol. 4, No. 4, pp: 488-495.
  25. Loch, D.D.; West, J.L. and Perlmutter, D.G., 1999. The effect of trout farm effluent on taxa richness of benthic macroinvertebrates. Aquaculture. Vol. 147, pp: 37-55.
  26. McNeely, R.N.; Neimanis, V.P. and Dwyer, L., 1979. Water quality sourcebook, A guide to water quality parameter, Ottawa: Inland Waters Directorate, Water Quality Branch. 89 p.
  27. Mobin, M.N.; Islam, M.S.; Mia, M.Y. and Bakali, B., 2014. Analysis of Physicochemical Properties of the Turag river Water, Tongi, Gazipur in Bangladesh. Journal of Environmental Science and Natural Resources. Vol. 7, No. 1, pp: 27-33.
  28. Noori, R.; Abdoli, M.A.; Ghasrodashti, A. and Ghazizade, M.J., 2009. Prediction of municipal solid waste generation with combination of support vector machine and principal component analysis: A case study of Mashhad. Environmental Progress and Sustainable Energy. Vol. 28, No. 2, pp: 249-256.
  29. Selong, J.H. and Helfrich, L.A., 1998. Impact of trout culture effluent on water quality and biotic communities in Virginia Headwater streams. The progressive fish-culturist. Vol. 60, pp: 247-262.
  30. Shrestha, S. and Kazama, F., 2007. Assessment of surface water quality using multivariate statistical techniques: A case study of the Fuji river basin, Japan. Environmental Modelling and Software. Vol. 22, No. 4, pp: 464-475.
  31. Trojanowski, J., 1990. The effect of trout culture on water quality of Lupawa River. Polskie Archiwum Hydrobiologii PAHYA. Vol. 37, No. 3, pp: 383- 395.
  32. Voelker, D.C. and Renn, D.E., 2000. Benthic invertebrates and quality of streambed sediments in the White River and selected tributaries in and near Indianapolis, Indiana. USGS Science for a Changing World. 55 p.
  33. Zar, J.H., 1999. Biostatistical Analysis. 4th edition. Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey. 929 p.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 10، شماره 3
پاییز 1397
صفحه 167-174

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار