بررسی کیفیت آب رودخانه گرگر با استفاده از جوامع کفزی و شاخص BMWP

نوع مقاله : محیط زیست جانوری

نویسندگان

1 گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، صندوق پستی: 151-63615

2 سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، پژوهشکده آبزی پروری جنوب کشور، اهواز

چکیده

 این مطالعه به ­منظور ارزیابی کیفیت آب رودخانه گرگر براساس جوامع کفزی و شاخص BMWp انجام شده است. نمونه‌برداری از 7 ایستگاه به ­صورت ماهیانه از بهمن 1393 تا آذر 1394 به ­مدت یک ­سال با استفاده از سوربر و گرب پترسون با سطح مقطع 225 سانتی‌ متر‌ مربع صورت گرفت. جهت اندازه‌گیری میزان مواد آلی از روش فیزیکی سوختن در کوره الکتریکی و به ­منظور آنالیز دانه‌بندی رسوبات از روش سری الک استفاده شد. در طی دوره بررسی در مجموع 19 رده، 58 خانواده (41 جنس و 16 گونه) از جوامع کفزی شناسایی و شمارش شدند. بیش ­ترین میزان فراوانی به ­ترتیب مربوط به خانواده‌های مختلف بندپایان با 52/6 درصد، نرم‌تنان با 25 درصد، کم‌تاران با 22 درصد و سایر گروه‌ها با 0/4 درصد نسبت به کل جمعیت کفزیان بوده است. در این مطالعه بیش ­ترین فراوانی به ­ترتیب مربوط به جنس Tubifex sp. از رده کم‌تاران، جنس Astrosimulium sp. از رده دوبالان، گونه Melanoides tuberculatus از رده شکم‌پایان گزارش شده است. براساس نتایج میانگین سالانه مقادیر شاخص BMWp   ایستگاه‌های نمونه‌برداری در رودخانه گرگر در سه طبقه کیفی طبقه‌بندی شد. در طی دوره بررسی ایستگاه‌های 1 و 2 در طبقه کیفی متوسط، ایستگاه ­های 6 و 7 در طبقه کیفی ضعیف و ایستگاه‌های 3، 4 و 5 در طبقه کیفی بسیار ضعیف طبقه‌بندی شدند. هم­ چنین بر اساس نمره متوسط هر تاکسون ASPT، کلیه ایستگاه‌ها در طبقه کیفی احتمال آلودگی شدید قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of Gar Gar River Water Quality by Macrobenthic Community and BMWP Index

نویسندگان [English]

  • Seyedeh sahar Mosavi dehmordi 1
  • Parvane Shoukat 1
  • Simin Dehghan Madise 2
  • Laleh Mosavi dehmordi 1
1 Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Technology Khatam Al-Anbia Behbahan, PO Box: 151-63615
2 Agricultural Research and Development Research Institute, National Institute of Fisheries Research, Southern Aquaculture Research Center, Ahvaz
چکیده [English]

This study was conducted to assess water quality of Gar Gar River based on macrobenthic communities and  BMWP index during January 2014 to 2015. By monthly sampling was done from 7 selected stations by using Peterson grab and surber with cross-sectional area of 225 cm2. For measuring to total organic matter physical method of burning in an electric furnace was used and to analyze Grain  size of sediment, the screen series method was used.  The total number of 19 class, 58 families (41 genus, 16 species)  of Macrobenthos identified and counted in this survey. The highest number of individuals belonged to different families of Arthropoda (52.6 %), Mullusca (25 %), Oligochaeta (22 %) and other groups (0.4 %) respectively. The maximum density belonged to Tubifex sp. (Oligochaeta), Astrosimulium sp. (Diptera) and Melanoides tuberculatus (Gastropoda) respectively. According to the results of annual mean of BMWP index the Gar Gar River stations are classified in three categories. During the study period, stations 1and 2 were moderate,  stations 6 and 7 were poor and stations 3, 4 and 5 were very poor. Also ASPT index showed all stations were classified as high-probable contaminated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Macrobenthic Community
  • Gar Gar River
  • Water Quality
  • BMWP index
  • ASPT index

مراجع

  1. اسماعیلی­ ساری، ع.، 1381. آلاینده‌ها، بهداشت و استاندارد محیط‌ زیست. تهران. انتشارات نقش مهر. 767 صفحه.
  2. افخمی، م.، 1380. بررسی تأثیر پساب نیروگاه رامین بر کیفیت آب رودخانه کارون. سومین همایش ملی انرژی. گروه محیط زیست سازمان آب و برق خوزستان. 10 صفحه.
  3. جرجانی، س.؛ قلیچی، ا.؛ اکرمی، ر. و خیرآبادی، و.، 1387. ارزیابی شاخص زیستی آلودگی و فون کفزیان نهر مادرسو پارک ملی گلستان. مجله شیلات. سال 2، شماره 1، صفحات 41 تا 52 .
  4. حاتمی، ر.؛ محبوبی ­صوفیانی، ن.؛ ابراهیمی، ع. و همامی، م.، 1390. ارزیابی اثر پساب آبزی‌ پروری بر جوامع درشت کفزیان و کیفیت آب رودخانه زاینده‌رود با استفاده از شاخصBMWP. محیط‌ شناسی. سال 37، شماره 59، صفحات 43 تا 54.
  5. خلفه ­نیلساز، م.؛ نجف ­پور، ن.؛ سبزعلیزاده، س.؛ صفی­ خانی، ح.؛ خدادادی، م. و داودی، ف.، 1372. گزارش نهایی پروژه بررسی لیمنولوژیک رودخانه کارون (گتوند تا بند قیر). وزارت جهاد سازندگی. سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران. مرکز تحقیقات شیلاتی استان خوزستان.
  6. دیانتی ­نسب، ع.، 1393. بررسی تعیین کیفیت زیستی رودخانه کمبل گچساران براساس شاخص‌های بنتیک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم محیط‌ زیست. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان.
  7. روغنی ­زاده­گان، ن.، 1391. بررسی آلودگی رودخانه دز با استفاده از شاخص‌های تنوع زیستی درشت کفزیان. پایان‌نامه کارشناسی ­ارشد علوم محیط زیست. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات خوزستان.
  8. شکری­ ساروی، م.؛ احمدی، م.؛ رحمانی، ح. و کامرانی، ا.، 1393. ارزیابی کیفیت آب براساس شاخص ­های زیستی هیلسنهوف، تنوع شانون- وینر و شاخص ­های محیطی در رودخانه تجن. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس علوم و فنون شیلات. دوره 3، شماره 4، صفحات 43 تا 55.
  9. طباطبایی، ط.؛ امیری، ف.؛ پذیرا، ع. و ممبینی، ش.، 1389. مطالعه ساختار و تنوع اجتماعات ماکروبنتیک در رودخانه حله. مجله علمی پژوهشی بیولوژی دریا. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. سال 2، شماره 1، صفحات 37 تا 46.
  10. فارسی،ا.؛سیف­ آبادی،ج. وعوفی،ف.، 1392.تأثیر پارامترهای محیطی بر تراکم، بیوماس و تنوع درشت کفزیان سواحل استان بوشهر. نشریه بهره ­برداری و پرورش آبزیان. سال 2، شماره 1، صفحات 1 تا 11.
  11. فتحی، پ.؛ ابراهیمی، ع.؛ میرغفاری، ن. و اسماعیلی، ع.، 1392. ارزیابی کیفی آب تالاب چغاخور با استفاده از شاخص­های BMWP و ASPT. نشریه شیلات. مجله منابع طبیعی ایران. دوره 66، شماره 1، صفحات 81 تا 93.
  12. میررسولی، ا.؛ نظامی، ش.؛ خارا، ح. و قربانی، ر.، 1391. تأثیر پساب کارگاه‌های پرورش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان بر روی بزرگ بی‌مهرگان کفزی رودخانه زرین گل. مجله توسعه آبزی‌پروری. سال 6، شماره 2، صفحات 81 تا 92.
  13. محمدی ­روزبهانی، م.؛ روغنی ­زاده­گان، ن. و دهقان ­مدیسه، س.، 1392. بررسی کیفیت آب رودخانه دز با استفاده از شاخص BMWP. فصلنامه علمی پژوهشی اکوبیولوژی تالاب. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. سال 5، شماره ، صفحات 55 تا 66.
  14. نظری، ح.؛ قدسیان، م. و خدادادی، ا.، 1384. مطالعه اثرات آلاینده ­ها بر کیفیت آب شفارود در استان گیلان. پنجمین کنفرانس بین­ المللی مهندسی محیطی. صفحات 43 تا 51.
  15. Amirkolaie, K., 2008. Environmental impact of nutrient discharged by Aquaculture wastewater on the Haraz River. Fish Aquaculture Science. Vol.3, No. 5, pp: 275-279.
  16. Arslan, N.; Salur, A.; Kalyoncu, H.; Mercan, D.; Barisik, B. and Odabasi, D.A., 2016. The use of BMWP and ASPT indices for evaluation of water quality according to macroinvertebrates in Kucuk Menderes River (Turkey). Biologia Section Zoology. Vol. 71, No. 1, pp: 49-57.
  17. Barnes, R.D., 1987. Invertebrate Zoology. Fifth Edition, Saaunders College Publishing. 893 p.
  18. Blomqvist, S., 1991. A Review: Quantitative sampling of soft-bottom sediments: problems and solutions. Marine Ecology Progress Series. Vol. 72, pp: 295-304.
  19. Buchanan, D., 1984. Sediment Analysis Methods. Blackwell Scientific. pp: 41-46.
  20. Camargo, J.A. and Gonzalo, C., 2007. Physicochemical and biological changes downstream from a trout farm outlet: Comparing 1986 and 2006 sampling surveys. Vol. 26, No. 2, pp: 405-414.
  21. Chapman, D. and Jackson, j., 1996. Water quality monitoring- A practical guide to the design and implementation of freshwater quality studies and monitoring programmes. Published on behalf of United Nations Environment Programme and the World Health Organization.
  22. Desroy, N.; Warembourg, C.; Dewarumez, J.M. and Dauvin, J.C., 2002. Macrobenthic Resources of the Shallow Soft Bottom Sediments in the Eastern English Channel and Southern North Sea. ICES Marine Science. Vol. 60, pp: 120-131.
  23. Ekeroth, N.; Blomqvist, S. and Hall, P., 2016. Nutrient fluxes from reduced Baltic Sea sediment: effects of oxygenation and macrobenthos. Marine Ecology Progress Series. Vol. 544, pp: 77-92.
  24. Gray, J.S., 1981. The ecology of marine sediments. Cambridge University press. Cambridge. 187 p.
  25. Hilsenhoff, W.L., 1982. Usinga bioticindex to evaluate water quality in streams. Technical Bulletin Number 132. Department of natural Resources, Madison, WI.
  26. Jones, D.N., 1986. A Find Guide to the Seashores of Kuwait and the Arabian Gulf. University of Kuwait, Bland Ford Press. 182 p.
  27. Kazanci, N.; Turkmem, G.; Ekingen, P. and Basoren, O., 2013.Preparation of a biotic index (Yeşilırmak BMWP) for water quality monitoring of Yeşilırmak River (Turkey) by using benthic macroinvertebrates. Review of Hydrobiology. Vol. 6, No. 1, pp: 1-29. 
  28. Kenny, M.A.; Sutton-Grier, A.E.; Smith, R.F. and Gresens, S.E., 2009. Benthic macroinvertebrates as indicators of water quality: The e intersection of science and policy. Journal of Terrestrial Arthropod. Vol. 2, pp: 99-128.
  29. Keshavarz, M.; Dabbagh, A.B. and Soyuf Jahromi, M., 2016. Biodiversity Indices for Macrobenthic Community structures of Mangrove Forests, Khamir Port, Iran. International Journal of Animal and Veterinary Sciences. Vol. 3, No. 1, pp: 1029-1043.
  30. Kevin, B. Lunde., Vincent H. Resh., 2011. Development and validation of a macroinvertebrate index of biotic integrity (IBI) for assessing urban impacts to northern California freshwater wetlanda. Environmental Monitoring and Assessment. Vol. 6, pp: 3653-3674.
  31. Holme, N.A. and Mcintyre, A.D., 1984. Methods for study of marine benthos, second edition, Oxford Blackwell Scientific publication. 387 p.
  32. Majnunian, H., 1998. River conservation, biophysical attributions, habitat values and extraction rules. (1nd Ed.). Tehran. environmental protection organization. pp: 16 -22 (In Persian).
  33. Mandaville, S.M., 2002. Benthic Macroinvertebrates in Freshwaters- Taxa Tolerance Values, Metrics, and Protocols. Soil and Water Conservation Society of Metro Halifax, Project. 128 p.
  34. Mark, A.; Walag, P.; Oljae, M. and Canencia, P., 2016. Physico-chemical parameters and macrobenthic invertebrated of the intertidal zone of Gusa, Cagayan de Oro CITY, Philipines. Aes Bioflux. Vol. 8, No. 1, pp: 71-82.
  35. Mellenby, H., 2010. Animal life in freshwater. Great Britain, Cox & wyman Ltd., Fakenham. 308 p.
  36. Mustapha, M. and Yakubu, H., 2015. International Journal of Environmental Science and Development. Lakes, reservoirs and ponds. Vol. 9, pp: 56-66.
  37. Mora, S.D. and Sheikholeslsmi, M.R., 2002. ASPT: Contaminant Screening Program: Final report: Interpretation of Caspian Sea sediment data. Caspian Environment Program (CPE). 27 P.
  38. Oscoz, J.; Galicia, D. and Miranda, R., 2011. Identification Guide of Freshwater Macroinvertebrates of Spain. Springer 1st Edition. 174 p.
  39. Page, L.R., 2006. Modern insights on gastropod development: Reevaluation of the evolution of a novel body plan. Integrative and Comparative Biology. Vol. 2, pp: 134-143.
  40. Pennak, R., 2007. Freshwater invertebrates of the United States. The Ronald press company, New York. 953 p.
  41. Qane, A., 2004. Identifying macroinvertebrates population structure of Chaf-roud river in Guilan province regarding some water qualitative factors (within Urmal malal village Boundary). Msc.: Teaching training university. 98 p (Translate in Persian).
  42. Pawar, P.R., 2015. Monitoring of pollution using density, biomass and diversity indices of macrobenthos from mangrove ecosystem of Uran, Navi Mumbai, and West Coast of India. International Journal of Animal Biology. Vol. 1, pp: 136-145.
  43. Putro, S.P.; Widowati, P. and Suhartana, D., 2015. Assessment Level of Severity of Environmental Disturbance Caused by Aquaculture Activities Using Abundance-Biomass Curves of Macrobenthic Assemblages. International Journal of Environmental Science and Development. Vol. 6, pp: 178-181.
  44. Rahbari, K.; Bagher Nabavi, S. M. and Moebed, P., 2006. Study of different methods of biological assessment and biodiversity for water resources quality calculating diversity indices of karoun River’s bed from Molasani to Darekhovein, 7th International River Engineering Conference, Ahwaze. Iran.
  45. Ramesh, C.; Sharma, G.B. and Sngh, D., 2004. Aquatic macro invertebrate Diversity in Nanda Devi biosphere Reserve, India. Vol. 24, No. 4, pp: 211-221.
  46. Romachandra, T.V.; Ahalya, N. and Murthy, C.R., 2005. Aquatic ecosystems conservation, restoration and management capital publishing Company. 61 p.
  47. Sharifinia, M.; Eimanpournamin, J. and Bozorgy Makrany, A., 2012. Assessment Tajan river ecological using benthic invertebrates of great nutritional and biological indicators. Journal of Applied Ecology, No. 1, page 80. Pathogenic risks. International Journal of PharmTech Research. Vol. 6, No. 2, pp: 455-461.
  48. Saunders, J.; Al ZahedKh, M. and Paterson, D., 2007. The impact of organic pollution on the macrobenthic fauna of Dubai creek [UAE]. Marine pollution Bulletin. Vol. 11, pp: 1715-1723.
  49. Sterreer, W., 1981. Marine Fauna and Flora of Bermuda, A Systematic Guide to the Identification of Marine Organisms. John Willy and Sons. 742 p.
  50. Walton, S.G., 1974. Hand book of marine science, Vol.1, C RC press. Cleveland. pp: 117-126.
  51. Walag, A.M.P. and Canencia, M.O.P., 2016. Physico chemical parameters and macrobenthic invertebrates of the intertidal zone of Gusa, Cagayan de Oro City, Philippines. AES Bioflux. Vol. 8, pp: 71-82.
  52. Yap, C.K.; Rahim Ismail, A.; Ismail, A. and Tan, S.G., 2003. Species Diversity of Macrobenthic Invertebrates in the Semenyih River, Peninsular Malaysia. Pertanika J. Agric. Vol. 26, pp: 139-146.
  53. Zalmon, L.R.; Krohling, W. and Ferrelra, C.E.L., 2011. Abundance and diversity patterns of the sessile macrobenthic community associated with environmental gradients in Vitória Harbor, southeastern Brazil. Zoologia. Vol. 28, pp: 641-652.
  54. Zeybek, M.; Kalyoncu, H.; Karakas, B. and Ozgul, S., 2014. The use of BMWP and ASPT indices for evaluation of water quality according to macroinvertebrates in Degirmendere stream. Department of biology, faculty of Arts and sciences, Suleyman Demirel University. Isparta, Turkey. Turkish Journal of Zoohogy. Vol. 38, pp: 603- 613.
  55. Zhu, D. and Chang, J., 2008. Annual variations of biotic integrity in the upper Yangtze River using an adapted index of biotic integrity [IBI]. Ecological Indicators. Vol. 8, pp: 564-572.
فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 10، شماره 3
مهر 1397
صفحه 357-368

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار