بررسی نگرش جوامع محلی نسبت به حضور خرس قهوه ای (Ursus arctos) در استان مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست کرج، کرج، ایران

2 گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران

3 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

5 گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

چکیده

بررسی نگرش جوامع محلی نسبت به گوشت خواران در زیستگاهی که این گونه ­ها با انسان در تقابل هستند، برای مدیریت و حفاظت از این گونه­ ها ضروری است. در مطالعه حاضر به منظور شناخت نگرش جوامع محلی نسبت به حضور خرس قهوه ­ای در استان مازندران پرسشنامه ­ای طراحی و 230 نفر از مردم محلی مصاحبه صورت گرفت. در این مطالعه متغیرهای سن، تحصیلات، تجربه حمله خرس به انسان، تجربه حمله خرس به سرمایه­  های انسانی، ترس از خرس، دانش مردم محلی از نقش خرس و باورهای سنتی مردم محلی به عنوان متغیر مستقل و نیز پذیرش (1) و یا عدم پذیرش (0) توسط مردم محلی در زیستگاه­ هایی که همزیستی دارند به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. در نهایت با استفاده از روش آماری رگرسیون منطقی دوتایی نگرش جوامع محلی در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش این گونه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد در بین متغیرهای بررسی شده افرادی که دانش بالایی در خصوص این گونه دارند، افرادی که از این گونه می­ ترسند و افرادی که باور سنتی نسبت به این گونه دارند موافق حضور خرس در طبیعت هستند. نتایج نشان داد که دانش جوامع محلی در خصوص خرس بر نگرش مثبت و علاقمندی به حضور خرس موثر بوده هم چنین ترس از خرس سبب نگرش منفی و عدم علاقه به خرس نشده است. اما با توجه به افزایش تعارضات در سال­ های اخیر در استان مازندران ممکن است ضررهای اقتصادی سبب افزایش اقدامات تلافی جویانه توسط مردم محلی شود و بقای این گونه را با خطر رو به رو کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Survey of the Attitudes of Local Communities of Mazandaran Province towards Brown Bear (Ursus arctos)

نویسندگان [English]

  • Maria Madadi 1
  • Bagher Nezami Balouchi 1 2
  • Mohammad Kaboli 3
  • Hamid Reza Rezaei 4
  • Alireza Mohammadi 5
1 Department of Natural Environment Biodiversity, College of Environment, Karaj, Iran
2
3 Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
4 Department of Environmental Sciences, Faculty of Fisheries and Environment, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
5 Department of Environmental Engineering, Faculty of Natural Resources, University of Jiroft, Jiroft, Iran
چکیده [English]

The Survey of attitudes of local communities towards carnivores in the natural habitats where these species interact with humans is essential for the management and conservation of these species. In this study, we designed a questionnaire form and 230 people were interviewed to find out the attitude of local communities towards the presence of the brown bear in the Mazandaran province. The independent variables of the analyses which were considered are age, education, bear attacks to humans and on human capital, bear fear, knowledge of local people about bear's role in nature, traditional beliefs of local people and acceptance (1) or non-acceptance (0) of the bear by locals in the habitat. Finally, by using binary logistic regression statistical methods, the attitude of local communities regarding acceptance or rejection of this species was analyzed. The results showed that among the studied variables, those people who are highly knowledgeable, those who are afraid of species and those who have a traditional belief about the species agree with the presence of bears in nature. The results study showed that the knowledge of the local communities about the bear has a positive effect on their attitude and interest in the presence of the bear, and fear of the bear did not cause a negative attitude and a lack of interest in the presence of the bear. But given the increasing conflict in recent years in the province of Mazandaran, economic losses may increase retaliation by local people and jeopardize the survival of the bear.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Local people attitude
  • Brown bear
  • Conflict
  • Local communities
  • Mazandaran Province

مراجع

  1. حق ­وردی، ف.؛ جهانی، ع.؛ زبردست؛ ل.؛ مخدوم، م. و گشتاسب، ح.،1398. ارزیابی یکپارچگی زیستگاه­ های مرتعی حفاظت شده با استفاده از رهیافت اکولوژیکی سیمای سرزمین. مجله حفاظت زیست بوم گیاهان، دوره 7، شماره 14، صفحات 1 تا 20.
  2. حکیم ­دوست، ی.؛ پورزیدی ، ع. و گرامی، م.، 1394. تحلیل مکانی بارش رگباری استان مازندران در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS). فصلنامه اطلاعات جغرافیایی. دوره 26، شماره 102، صفحات 191 تا 203.
  3. کوچالی، ف.؛ نظامی، ب.؛ گشتاسب، ح. و رایگانی، ب.، 1397. شناسایی زیستگاه­ های کلیدی برای حفاظت از خرس قهوه ­ای (Ursus arctos) در دامنه شمالی البرز. مجله محیط زیست جانوری. سال 10، شماره 3، صفحات 1 تا 8.
  4. نظامی، ب.، 1393. بررسی عادت غذایی فصلی خرس قهوه ای سوری (Ursus arctos syriacus linnaus) در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی. مجله تاکسونومی و بیوسیستماتیک. سال 6، شماره 19، صفحات 27 تا 36.
  5. نظامی، ب.؛ عطایی، ف.؛ حیدری، ح.ر.؛ نعیمایی، ن.؛ اسحاقی، ر. و علیزاده­ شعبانی، ا.، 1396. مناطق کلیدی جهت حفاظت از خرس قهوه‌ ای (Ursus arctos Linnaeus, 1758) ماده در البرز مرکزی. زیست شناسی جانوری تجربی. شماره 4، صفحات 127 تا 141.
  6. نوحه‌ گر، ا.؛ جباریان­ امیری، ب. و افروخته، ر.، 1394. تحلیل کاربری سرزمین در بخش مرکزی گیلان با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین. فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری منطقه­ای. دوره 5، شماره 15، صفحات 197 تا 214.
  7. محمدی، ا.ر.؛ کابلی، م.؛ علم­ بیگی، ا. و ویسنت ­لوپز بااو، ج.، 1397. تحلیل شبکه اجتماعی در راستای مدیریت تعارض انسان و محیط زیست بر مبنای شواهدی از حملات گرگ در جوامع محلی استان همدان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 47، شماره 3، صفحات 461 تا 472.
  8. Ambarli, H. and Bilgin, C.C., 2008. Human–brown bear conflicts in Artvin, northeastern Turkey: Encounters, damage, and attitudes. Ursus. Vol. 19, No. 2, pp: 146-153.
  9. Anderson, Z. and Ozolin¸ S.,2004. Public perception of large carnivores in Latvia. Ursus. Vol. 15, pp: 181-187.
  10. Arce, S.S., 2009. Percepcion de las causas de desaparicion del lince iberico e intereses sobre la especie [Perception of the causes of disappearance of the Iberian lynx and interests on the species]. Medio ambiente y comportamiento humano. Vol. 10, pp: 63-75.
  11. Aryal, A.; Sathyakumar, S. and Schwartz, C.C., 2010. Current status of brown bears in the Manasalu Conservation Area, Nepal. Ursus. Vol. 21, pp: 109-114.
  12. Barbosa, J.A.A. and Barbosa, R.K.V.C., 2011. Percepcao de moradores do semi-arido paraibano sobre a diversidade e relevancia da fauna em duas comunidades rurais [Perception of residents of the semi-arid region of Paraiba on the diversity and relevance of fauna in two rural communities]. Revista de Biologia e Ciências da Terra. Vol. 11, pp: 123-133.
  13. Bath, A.J., 1994. Public attitudes toward polar bears: an application of human dimensions in wildlife resource research. In: Proceedings of the International Union of Game Biologists XXI Congress, Halifax, Canada. Vol. 1, pp: 168-174.
  14. Beedell, J.D.C. and Rehman, T., 1999. Explaining farmers’ conservation behaviour: Why do farmers behave the way they do? Journal of Environmental Management. Vol.57, pp: 165-176.
  15. Berry, M.; Nickerson, N. and Metcalf, E., 2016. Using spatial, economic, and ecological opinion data to inform gray wolf conservation. Wildlife Society Bulletin. Vol. 40, No. 3, pp: 554-563.
  16. Bertassoni, A., 2012. Perception and popular reports about giant anteaters (Myrmecophaga Tridactyla Linnaeus, 1758) by two Brazilian traditional communities. Edentata. Vol. 13, pp:10-17.
  17. Bjerke, T.; Reitan, O. and Kellert, S.R., 1998. Attitudes toward wolves in southeastern Norway. Society and Natural Resources. Vol. 11, pp: 169-178.
  18. Bright, A.D. and Manfredo, M.J., 1996. A conceptual model of attitudes toward natural resource issues: A case   study of wolf reintroduction. Human Dimensions of Wildlife. Vol. 1, pp: 1-21.
  19. Bruskotter, J.T. and Wilson, R.S., 2013. Determining where the wild things will be: using psychological theory to find tolerance for large carnivores. Conserv. Lett. No. 7, pp: 158-165.
  20. Can, O.M.; D’Cruze, N.; Garshelis, D.L.; Beecham, J. and MacDonald, D.W., 2014. Resolving human-bear conflict: a global survey of countries, experts, and key factors. Conserv. Lett. Vol. 7, pp: 501-513.
  21. Daniel, W.W., 1999. Biostatistics: A foundation for analysis in the health sciences. 7th edn. New York: University of Nevada, Las Vegas.
  22. Ding, A.W., 1998. Famous and precious Chinese traditional medicine pedigree. Nanjing, China: Jiangsu Science and Technology Press.
  23. Dressel, S.; Sandström, C.; Ericsson, G., 2015. A meta analysis of studies on attitudes toward bears and wolves across Europe 1976-2012. Conserv. Biol. Vol. 29, pp: 565-574.
  24. Dutton, A.J.; Hepburn, C. and Macdonald, D.W., 2011. A stated preference investigation the Chinese demand for farmed vs. wild bear bile. PLoS ONE. Vol. 6, pp: e21243.
  25. Eklund, A.; López-Bao, J.V.; Tourani, M.; Chapron, G. and Frank, J., 2017. Limited evidence on the effectiveness of interventions to reduce livestock predation by large carnivores. Sci. Rep. Vol. 7, pp: 2097.
  26. Glikman, J.A.; Vaske, J.J.; Bath, A.J.; Ciucci, P. and Boitani, L., 2012. Residents' support for wolf and bear conservation: the moderating influence of knowledge. Eur. J. Wildl. Res. Vol. 58, pp: 295-302.
  27. Johansson, M. and Frank, J., 2016. The impact of access to an ultrasonic scaring device on human fear of wolves. Wildl. Biol. Vol. 22, pp: 29-36.
  28. Karamanlidis, A.A.; Sanopoulos, A.; Georgiadis, L. and Zedrosser, A., 2011. Structural and economic aspects of human-bear conflicts in Greece. Ursus. Vol. 22, No. 2, pp: 141-152.
  29. Kellert, S., 1989. Perceptions of animals in America. In: Hoage, R.J. (Ed.), Perceptions of Animals in American Culture. Smithsonian Institute Press, Washington, DC. pp: 845-855.
  30. Knight, A.J., 2008. ‘Bats, snakes and spiders, Oh me! How aesthetic and negativistic attitudes, and other concepts predict support for species protection. J. Environ. Psychol. Vol. 28, pp: 94-103.
  31. Linnell, J.D.C.; Smith, M.E.; Odden, J.; Swenson, J.E. and Kaczensky. P., 1996. Carnivores and sheep farming in Norway. 4. Strategies for the reduction of carnivore livestock conflicts: A review. NINA Oppdragsmelding. Vol. 443, pp: 1-116.
  32. Liordos, V.; Kontsiotis, V.; Anastasiadou, M. and Karavasias, E., 2017. Effects of attitudes and demography on public support for endangered species conservation. Science of the Total Environment. Vol. 595, pp: 25-34.
  33. Marashi M., Turk Qashqaei, A.; Marashi, M. and Nejat, F., 2017. Seasonal human-brown bear conflicts in northern Iran: implications for conservation Zoology and Ecology. Vol. 27, No. 2, pp: 100-102.
  34. McGariga, K. and Marks, B., 1995. FRAGSTATS: Spatial pattern analysis program for quantifying landscape structure. Forest Science Department Oregon State University, Corvallis.
  35. Morzillo, A.T.; Mertig, A.G.; Garner, N. and Liu, J., 2007. Spatial distribution of attitudes toward proposed management strategies for wildlife recovery. Human Dimensions of Wildlife. Vol. 12, pp: 15-29.
  36. Nyhus, P.J., 2016. Human-wildlife conflict and coexistence. Annual Review of Environment and Resources. Vol. 41, pp: 143-171.
  37. Padmanabhan, P. and Sujana, KA., 2008. Animal products in traditional medicine from attappady hills of Western Ghats. Indian Journal of Traditional Knowledge. Vol. 7, No. 2, pp: 326- 329.
  38. Parchizadeh, J., 2017. The brown bear Ursus arctospopulation in Lar Wildlife Refuge, northern Iran. Mammalia. pp: 1-5.
  39. Rigg, R.; Finďo, S.; Wechselberger, M.; Gorman, M.L.; Sillero-Zubiri, C. and Macdonald, D.W., 2011. Mitigating carnivore–livestock conflict in Europe: lessons from Slovakia. Oryx. Vol. 45, No. 2, pp: 272-280.
  40. Ripple, W.J.; Estes, J.A.; Beschta, R.L.; Wilmers,C.C.; Ritchie, E.G.; Hebblewhite, M. and Wirsing, A.J., 2014. Status and ecological effects of the world’s largest carnivores. Science. Vol. 343, No. 6167, Vol. 124-148.
  41. Roskaft, E.; Bjerke, T.; Kaltenborn, B.; Linnell, J.D.C.  and Andersen, R., 2003. Patterns of self-reported fear towards large carnivores among the Norwegian public. Evolution and Human Behavior. Vol. 24, pp: 184-198.
  42. Roshkaft, E.; Handel, B.; Bjerke, T. and Kaltenborn, B.P., 2007. Human attitudes towards large carnivores in Norway. Wildl. Biol. Vol. 13, pp: 172-185.
  43. Servheen, C., 1995. Bears. The Trade in Bears and Bear Parts. Chapter 4, Published by: IUCN, Gland, Switzerland, and Cambridge, UK. pp: 33-38.
  44. Smith, J.B.; Nielsen, C.K.; Hellgren, E.C., 2014. Illinois resident attitudes toward recolonizing large carnivores. J. Wildl. Manag. Vol. 78, pp: 930-943.
  45. Schwartz, C.C.; Miller, S.D.  and Haroldson, M.A., 2003. Grizzy/brown bear. In: (G. A. Feldhamer, B. C. Thompson, and J. A. Chapman, eds.) Wild mammals of North America: Biology, management, and conservation. Johns Hopkins University Press, Baltimore, Maryland, USA. pp: 556-586.
  46. Statistical Center of Iran/https://www.amar.org.ir
  47. Turk Qashqaei, A.; Karami, M. and Etemad, V., 2014. Wildlife conflicts between humans and Brown Bears, Ursus arctos, in the Central Zagros, Iran. Zoology in the Middle East.Vol. 60, No. 2, pp:107-110.
  48. Arbieua, U.; Mehring, M.; Bunnefeld, N.; Kaczensky, P.; Reinhardtf, I.; Ansorge, H.; Böhning-Gaese, K.; Glikmanj, J.; Kluthf, G.; Nowakk, C. and Müller, M., 2019. Attitudes towards returning wolves (Canis lupus) in Germany: Exposure, information sources and trust matter. Biological Conservation. Vol. 234, pp: 202-210.
  49. Williams, C.K.; Ericsson, G. and Heberlein, T.A., 2002. A quantitative summary of attitudes towards wolves and their reintroduction (1972-2000). Wildl. Soc. Bull. Vol. 30, pp: 1-10.
  50. Zedrosser, A.; Steyaert, S.M.; Gossow, H. and Swenson, J.E., 2011. Brown bear conservation and the ghost of persecution past. Biological Conservation. Vol. 144, No. 9, pp: 2163-2170.
  51. Zinn, H. and Pierce, C., 2002. Values, gender, and concern about potentially dangerous wildlife. Environ. Behav. Vol. 34, pp: 239-256.
  52. Zuur, A.; Leno.; E. and Elphick, Ch., 2010. A protocol for data exploration to avoid commonstatistical problems. Methods in Ecology and Evolution. Vol. 1, pp: 3-14.

 

فصلنامه محیط زیست جانوری
دوره 13، شماره 1
اردیبهشت 1400
صفحه 11-18

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار